Kurkuma to przyprawa znana od tysięcy lat, jednak wciąż często zapomina się o niej i traktuje tylko jako kolejną z przypraw w głębi szafki. Choć kurkumę rzeczywiście powszechnie stosuje się w kuchni, ma ona do zaoferowania o wiele więcej niż tylko swój smak. W rzeczywistości kurkuma przynosi wiele korzyści zdrowotnych – od łagodzenia stanów zapalnych i wspierania funkcji mózgu, po zmniejszanie ryzyka chorób serca i pomoc w procesie odchudzania.

Pomimo jej długiej historii stosowania w medycynie tradycyjnej, wiele osób nadal nie zdaje sobie sprawy z pełnego potencjału drzemiącego w złotej przyprawie. Jeśli więc jesteś jedną z osób, które myślą, że kurkuma to tylko zwyczajna przyprawa, przeczytaj ten artykuł! Poznasz korzyści zdrowotne tej przyprawy i dowiesz się, dlaczego warto rozważyć włączenie jej do swojej diety.

Czym jest kurkuma i skąd pochodzi?

Kurkuma, znana również jako ostryż długi i szafran indyjski, jest wieloletnią rośliną zielną, która pochodzi z subkontynentu indyjskiego i Azji Południowo-Wschodniej. Należy do rodziny imbirowatych i jest powszechnie stosowana zarówno w kuchni, jak i w medycynie tradycyjnej. Znana ze swojego jasnożółtego koloru kurkuma poza kuchnią od wieków była używana także jako barwnik.

W tradycyjnej indyjskiej medycynie ajurwedyjskiej kurkuma jest stosowana od tysięcy lat w leczeniu wielu dolegliwości takich jak problemy trawienne, choroby układu oddechowego i problemy skórne. Można ją znaleźć także w tradycyjnej medycynie chińskiej, gdzie wykorzystuje się ją do wspomagania krążenia krwi oraz zmniejszania bólu i stanów zapalnych.

Kurkuma ma charakterystyczny ciepły, lekko gorzki smak i należy do głównych przypraw w wielu kuchniach południowoazjatyckich i bliskowschodnich. Często używa się jej w potrawach curry, ryżu, zupach i gulaszach, a także do aromatyzowania i barwienia serów, masła czy musztardy.

Kurkumina, czyli magiczny element kurkumy

Skąd właściwie wyjątkowe właściwości tej pozornie prostej przyprawy?

Jak tłumaczy Marta Kaczorek, dietetyk kliniczny, ich źródłem jest kurkumina, czyli substancja zawarta w kurkumie. To właśnie z niej czerpiemy korzyści zdrowotne. Aby przyjąć optymalną dawkę, najlepiej spożywać ją w postaci suplementu diety – należy wtedy łączyć ją z piperyną, czyli z kolei substancją zawartą w pieprzu, która wspomaga wchłanianie kurkuminy, a także z tłuszczem, gdyż to właśnie w nich się rozpuszcza.

Wśród korzyści zdrowotnych kurkuminy Marta Kaczorek wylicza między innymi:

• stymulację pęcherzyka żółciowego do wydzielania żółci
• obniżenie cholesterolu we krwi
• redukcję poziomu cytokin prozapalnych
• działanie silnie antywirusowe
• przyspieszanie gojenia ran

To jednak tylko początek. Co jeszcze możemy zyskać, włączając kurkumę do naszej diety?

Jakie korzyści zdrowotne niesie stosowanie kurkumy?

W ostatnich latach kurkuma zyskuje popularność w świecie zachodnim jako suplement diety i składnik żywności funkcjonalnej właśnie dzięki swoim silnym właściwościom przeciwzapalnym i antyoksydacyjnym. Przy tak wielu zastosowaniach i korzyściach zdrowotnych, nic dziwnego, że stała się jedną z najbardziej rozchwytywanych przypraw. Co może dać nam regularne stosowanie kurkumy?

Właściwości przeciwzapalne

Jedną z najbardziej znanych korzyści kurkumy jest jej działanie przeciwzapalne. Przewlekły stan zapalny to główny czynnik przyczyniający się do wielu chorób, w tym chorób serca, raka i choroby Alzheimera. Stwierdzono, że kurkumina, aktywny składnik kurkumy, zmniejsza stany zapalne w organizmie. Badania wykazały, że przyjmowanie suplementu kurkumy może pomóc zmniejszyć markery stanu zapalnego w organizmie, potencjalnie zmniejszając ryzyko rozwoju tych przewlekłych chorób.

Wsparcie funkcjonowania mózgu

Okazuje się, że kurkuma może również wspomóc funkcjonowanie mózgu. Badania wykazały, że kurkumina hamuje oksydacyjne uszkodzenia mózgu i normalizuje poziom białka zwanego mózgowym czynnikiem neurotroficznym pochodzenia mózgowego (ang. Brain-Derived Neurotrophic Factor, BDNF), które należy do czynników wzrostu i warunkuje funkcjonowanie niektórych rodzajów neuronów. To z kolei może pomóc w usprawnieniu pamięci i funkcji poznawczych, a nawet zmniejszyć ryzyko rozwoju poważnych chorób związanych ze stresem oksydacyjnym, takich jak choroba Alzheimera i Parkinsona.

Zmniejszenie ryzyka chorób serca

Powszechnie wiadomo, że choroby serca są główną przyczyną śmierci na całym świecie. Badania wykazały jednak, że kurkuma może pomóc zmniejszyć ryzyko ich rozwoju. Kurkumina może wpływać pozytywnie na działanie śródbłonka, czyli wyściółki naczyń krwionośnych, co z kolei może pomóc w usprawnieniu przepływu krwi i zmniejszaniu ryzyka rozwoju chorób serca. Kurkumina wpływa też na obniżenie cholesterolu we krwi, a przecież to z nim właśnie ma problem wielu z nas.

Wsparcie przy dolegliwościach związanych z reumatoidalnym zapaleniem stawów

Jedno z badań sugeruje, że kurkuma może być pomocnym narzędziem w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów, przy tym wywołując mniej skutków ubocznych niż dedykowane dla tego schorzenia leki.

Pozytywny wpływ na trawienie

Kurkuma od wieków jest stosowana w medycynie tradycyjnej do leczenia problemów trawiennych. Współczesne badania wykazują, że kurkumina może rzeczywiście pomóc zmniejszyć objawy zaburzeń trawiennych, takich jak zespół jelita drażliwego (IBS) i wrzodziejące zapalenie jelita grubego (działa ona przeciwwrzodowo). Co więcej, przyczynia się do zmniejszenia problemów trawiennych, takich jak odbijanie, wymioty, czy wzdęcia.

Poprawa wyglądu skóry

Właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne kurkumy mogą również korzystnie wpływać na skórę. Stwierdzono między innymi, że kurkumina pomaga zredukować trądzik, blizny i przebarwienia. Może też przyczynić się do poprawy elastyczności skóry i zmniejszyć widoczność drobnych linii i zmarszczek.

Pomoc w procesie odchudzania

W ostatnich latach otyłość zaczyna być jednym z głównych problemów zdrowotnych. Według badań kurkuma przyjmowana ze wspomnianą wcześniej piperyną może być pomocna także w procesie utracie wagi. To połączenie może zmniejszać przyrost tkanki tłuszczowej i zwiększać wrażliwość na insulinę.

W badaniu z 2015 r. przez 30 dni podawano grupie 44 osób 800 mg i kurkuminy wraz z 8 mg piperyny – u badanych wystąpił znaczny spadek BMI, masy ciała, a także obwodu bioder i talii. Ponadto kurkumina zwiększa leptynowrażliwość, co jest bardzo istotne dla osób często redukujących masę ciała.

Poprawa funkcjonowania układu odpornościowego

Kurkuma może również pomóc w usprawnieniu funkcjonowania układu immunologicznego.
Kurkumina wspiera aktywację komórek odpornościowych i odpowiedź organizmu na infekcje, przyczyniając się do zmniejszonego ryzyka ich rozwoju i ogólnej poprawy funkcjonowania układu odpornościowego.

Przeciwwskazania do stosowania kurkumy

Chociaż kurkuma jest ogólnie uważana za bezpieczną do spożycia, tak jak w przypadku każdego suplementu jest kilka środków ostrożności, o których należy pamiętać przed włączeniem jej do swojej diety.
Jeśli kurkumę wykorzystujesz tylko jako przyprawę – śmiało korzystaj z jej pozytywnego wpływu na organizm, a jeżeli rozważasz suplementację, w pierwszej kolejności skonsultuj się z lekarzem.
Kto powinien unikać suplementacji kurkumy?

• osoby w ciąży lub karmiące piersią
• osoby stosujące leki na nadciśnienie, przeciwcukrzycowe oraz przeciw zakrzepowe
• osoby przyjmujące chemioterapię
• osoby z chorobami pęcherzyka żółciowego i wątroby
• osoby mające problemy z krzepliwością krwi

Kurkuma – nie tylko przyprawa

Kurkuma to coś więcej niż tylko przyprawa. To niezwykłe zioło, które od tysięcy lat jest stosowane w medycynie tradycyjnej, a obecnie zyskuje uznanie w kręgach nowoczesnej medycyny ze względu na swoje liczne korzyści zdrowotne. Od zmniejszenia stanu zapalnego i pobudzenia funkcji mózgu do wspomożenia zdrowia serca i utraty wagi, kurkuma ma coś do zaoferowania dla wszystkich.

Jeśli chcesz włączyć kurkumę do swojej codziennej rutyny, pamiętaj, aby robić to bezpiecznie, stosując się do zalecanego dawkowania i konsultując się z lekarzem, jeśli masz jakiekolwiek obawy lub schorzenia.

Niezależnie od tego, czy gotujesz curry, czy przyjmujesz suplement, złota przyprawa jest zdecydowanie godna uwagi. Dlaczego więc nie spróbować i nie przekonać się na własnym ciele, jak wiele korzyści dla zdrowia może przynieść?