Warunki pracy pielęgniarek – dodatkowy urlop wypoczynkowy

W dokumencie „Polityka Wieloletnia Państwa na rzecz Pielęgniarstwa i Położnictwa w Polsce”, wytyczono wiele celów, w tym: poprawa warunków pracy pielęgniarek i położnych.

Dodatni wpływ na poprawę warunków pracy pielęgniarek i położnych powinno mieć wprowadzenie dodatkowego urlopu wypoczynkowego. Pielęgniarki i położne podlegają ogólnym zasadom uprawnień urlopowych wynikającym z przepisów ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1040, z późn. zm.). W kraju tylko nieliczne grupy społeczno-zawodowe mają prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego, który przysługuje im ze względu na stan zdrowia, rodzaj pracy lub szczególne warunki jej wykonywania.

Polityka Wieloletnia Państwa na rzecz Pielęgniarstwa
i Położnictwa w Polsce

W celu osiągnięcia powyższego celu zaplanowano podejmowanie działań związanych z wypracowaniem formuły dodatkowego urlopu wypoczynkowego. W „Polityce…” zapisano:

„W opinii środowiska zawodowego wprowadzenie przywileju zawodowego dla pielęgniarek i położnych w postaci dodatkowego urlopu wypoczynkowego przyczyni się do zatrzymania w zawodzie pielęgniarek i położnych, które ze względu na wiek, wypalenie zawodowe spowodowane stresem, a także niekorzystne warunki pracy i niesatysfakcjonujące poziomy wynagrodzeń podejmują decyzję o zakończeniu kariery zawodowej, przechodząc na emerytury, renty czy świadczenia przedemerytalne bądź decydują się przekwalifikować do wykonywania innego zawodu lub uatrakcyjnienia oferty pracy dla osób wybierających zawód pielęgniarki lub położnej”.

Dodatkowy urlop wypoczynkowy pielęgniarek uwarunkowany wiekiem czy stażem pracy w zawodzie

Propozycje stopniowego wprowadzania powyższych uprawnień zawodowych, uwarunkowanych wiekiem (50 lat) lub stażem pracy (20 lat pracy w zawodzie) zostały złożone przez związek pielęgniarek. Jednakże, zdaniem ministerstwa zdrowia, wprowadzenie w życie proponowanych rozwiązań wymaga przede wszystkim przeprowadzenia szczegółowej analizy dotyczącej ich skutków finansowych dla m.in. pracodawców, NFZ i budżetu państwa. Termin realizacji powyższego celu określono na 2025 r.

Dodatkowy urlop wypoczynkowy pielęgniarek może jednak uwarunkowany wykształceniem

Obecnie w środowisku pielęgniarskim odbywa się szeroka dyskusja w sprawie zasad wynagradzania pielęgniarek i położnych. Redakcja Ogólnopolskiego Portalu Pielęgniarek i Położnych podnosiła wielokrotnie, że pielęgniarki i położne powinny być zakwalifikowane do jednej grupy. Z tym samym wynagrodzeniem zasadniczym. Natomiast za podniesienie wykształcenia oraz za kursy kwalifikacyjne powinny być dodatki.

Opcja, która zakłada powiązanie wynagrodzenia zasadniczego pielęgniarek i położnych z wykształceniem ma wielu zwolenników. Natomiast, zastosowanie tej opcji wywołało skłócenie środowiska pielęgniarskiego oraz doprowadziło do swoistego buntu na poziomie podmiotów leczniczych.

Przyjmując wyznacznik wykształcenia za determinujący poziom wynagrodzeń pielęgniarek i położnych, może należy przyjąć, że ten czynnik powinien uzależniać także wymiar dodatkowego urlopu wypoczynkowego. Skoro pielęgniarki i położne posiadające tytuł magistra i specjalisty mają większe wynagrodzenie od innych osób wykonujących powyższe zawody o kwotę ponad 2,5 tys. PLN, to należy przyjąć że także wykonują bardziej obciążającą pracą. Taki punkt widzenia wynika z faktu, że Kodeks pracy reguluje zasadę jednakowego wynagrodzenia za tą samą pracę. Skoro uznano, że różnica 2,5 tys. PLN jest zasadna, to zapewne wynika ze znacznie większego obciążenia praca.

Urlop wytchnieniowy dla pielęgniarek i położnych

Miał to być dodatkowy wymiar urlopu dla poratowania zdrowia pielęgniarki i położnej. Senat w dniu 13 maja 2020 roku uchwalił projekt ustawy o wsparciu dla systemu ochrony zdrowia.

Senator Sprawozdawca Kazimierz Kleina o powyższej ustawie na posiedzeniu senatu w dniu 13 maja 2020 roku powiedział między innymi:

(…) Projekt przewiduje także przyznanie tym osobom urlopu wytchnieniowego, czyli zwolnienie od wykonywanej pracy w wymiarze 7 dni, do wykorzystania w ciągu 12 miesięcy. (…)

Natomiast w uzasadnieniu do uchwały senatu w związku z przedmiotową ustawą zapisano:

„Dostrzega się także istotną potrzebę udzielenia, po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, osobom wykonującym zawód medyczny w podmiotach leczniczych, w których leczeni są pacjenci zakażeni wirusem SARS-CoV-2, czasowego zwolnienia od wykonywania dotychczasowych obowiązków. Okres 7 dni zwolnienia od świadczenia pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia został przewidziany jako pewien rodzaj „urlopu dla poratowania zdrowia” czy też „urlopu wytchnieniowego” dla osób, które miały bezpośredni kontakt z pacjentami z podejrzeniem lub zakażeniem wirusem SARSCoV-2 (art. 5).”

Powyższe rozwiązanie nie uzyskało poparcia w parlamencie.

Urlop zdrowotny dla pielęgniarek i położnych

W trwającym proteście związków pracowników ochrony zdrowia jednym z postulatów jest – wprowadzenie urlopów zdrowotnych po 15 latach pracy zawodowej.

Niestety opinii publicznej nie przekazano szczegółowych informacji w zakresie powyższego postulatu.