Podpisana przez Prezydenta RP w dniu 10 maja ustawa o działalności leczniczej z dnia 15 kwietnia 2011 roku, ma poważne konsekwencje w zakresie regulacji dotyczących wykonywania zawodu pielęgniarki i położnej w ramach tzw. praktyk zawodowych.

 

Należy podkreślić, że traci moc ustawa z 1991 roku o zakładach opieki zdrowotnej, a ustawa o zawodach pielęgniarki i położnej oraz o samorządzie pielęgniarek i położnych w zakresie tzw. praktyk zawodowych została znacząco zmodyfikowana.

Dotychczas pielęgniarki i położne na podstawie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej mogły prowadzić trzy rodzaje tzw. praktyk zawodowych:

• indywidualną praktykę,
• indywidualna specjalistyczną praktykę,
• grupową praktykę.

Natomiast co do miejsca wykonywania przedmiotowych praktyk, ustawa o zawodach pielęgniarki i położnej w dotychczasowym brzmieniu regulowała, że takim miejscem może być posiadane przez pielęgniarkę „pomieszczenie wyposażone w sprzęt i aparaturę” lub „miejsce wezwania”. I właśnie nieprecyzyjne pojęcie „miejsce wezwania” budziło  ogromne kontrowersje. Czy takim miejscem może być tyko np. mieszkanie  pacjenta czy także przychodnia lub szpital?

Ustawa o działalności leczniczej  reguluje, że  praktyka zawodowa pielęgniarki i położnej może być wykonywana w formie jednoosobowej działalności gospodarczej lub jako grupowa praktyka (w formie spółki cywilnej, jawnej albo spółki partnerskiej).

Nowa ustawa precyzyjne określa, że jednoosobowa działalność gospodarczej pielęgniarki może być wykonywana jako:

 

• indywidualna praktyka pielęgniarki,
• indywidualna praktyka pielęgniarki wyłącznie w miejscu wezwania,
• indywidualna specjalistyczna praktyka pielęgniarki,
• indywidualna specjalistyczna praktyka pielęgniarki wyłącznie w miejscu wezwania,
• indywidualna praktyka pielęgniarki wyłącznie w przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego na podstawie umowy z tym podmiotem,
• indywidualna specjalistyczna praktyka pielęgniarki wyłącznie w przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego na podstawie umowy z tym podmiotem.

Podsumujmy: pielęgniarka jednoosobową działalność gospodarczą będzie mogła prowadzić w formie:

1. indywidualnej praktyki,
2. indywidualnej praktyki wyłącznie w miejscu wezwania,
3. indywidualnej praktyki wyłącznie w przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego.

Ustawa także reguluje, ze miejscem wezwania nie może być przedsiębiorstwo podmiotu leczniczego.

Dla jasności w zakresie nowych regulacji dotyczących praktyk zawodowych pielęgniarek i położnych należy wyjaśnić co rozumie się pod pojęciem „przedsiębiorstwo podmiotu leczniczego”, w kontekście zapisów ustawy o działalności leczniczej. Ustawa precyzuje, że „przedsiębiorstwo” to przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55 Kodeksu cywilnego, w którym podmiot leczniczy wykonuje działalność leczniczą. Natomiast podmiotami leczniczymi w rozumieniu niniejszej ustawy są zarówno publiczne jak i niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej.

Jakie warunki będzie musiała spełnić pielęgniarka, aby wykonywać indywidualną praktykę? Ustawa reguluje, że będzie musiała:

• posiadać prawo wykonywania zawodu;
• posiadać co najmniej dwuletnie doświadczenie w wykonywaniu zawodu;
• dysponować pomieszczeniem, w którym będą udzielane świadczenia zdrowotne, wyposażonym w aparaturę i sprzęt medyczny oraz posiadać opinię właściwego organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej o spełnieniu warunków umożliwiających udzielanie określonych świadczeń zdrowotnych;
• uzyskać wpis do ewidencji działalności gospodarczej;
• zawrzeć umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej

Pielęgniarka wykonująca indywidualną praktykę pielęgniarki wyłącznie w przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego na podstawie umowy z tym podmiotem będzie zobowiązana spełniać powyższe warunki, z wyjątkiem punktu o „dysponowaniu pomieszczeniem”.

Natomiast pielęgniarka wykonująca zawód w ramach działalności leczniczej jako indywidualną praktykę w miejscu wezwania będzie zobowiązana spełniać powyższe punkty (z wyjątkiem „dysponowania pomieszczeniem”) oraz posiadać sprzęt medyczny umożliwiający udzielanie określonych świadczeń zdrowotnych w miejscu zamieszkania lub pobytu pacjenta,a także wskazać adres praktyki oraz adres miejsca przechowywania dokumentacji medycznej.

Pielęgniarka wykonująca zawód w ramach działalności leczniczej jako indywidualną specjalistyczną praktykę będzie zobowiązana ponadto do posiadania specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa lub położnictwa.

Ustawa reguluje także, że  pielęgniarka zamierzająca wykonywać zawód  formie praktyki zawodowej nie będzie mogła być:

1. zawieszona w prawie wykonywania zawodu albo ograniczona w wykonywaniu określonych czynności zawodowych;
2. pozbawiona możliwości wykonywania zawodu prawomocnym orzeczeniem środka karnego zakazu wykonywania zawodu albo zawieszona w wykonywaniu zawodu zastosowanym środkiem zapobiegawczym;
3. nie będzie mogła mieć przerwy w wykonywaniu zawodu łącznie przez okres dłuższy niż 5 lat w okresie ostatnich 6 lat poprzedzających wniosek wydanie zgody na prowadzenie praktyki zawodowej.

Uwaga! Ustawa o działalności leczniczej narzuca na pielęgniarki i położne  obowiązek dokonania zmian w rejestrze praktyk zawodowych prowadzonym przez okręgowe izby pielęgniarek i położnych, w terminie 12 miesięcy od wejścia w życie ustawy. Wynika z tego, że będzie wymiana „starych” zezwoleń na wykonywanie praktyki zawodowej. Pielęgniarki i położne wykonujące obecnie zawód w formie praktyk zawodowych i zamierzające nadal te praktyki prowadzić będą musiały wystąpić do izby pip o zmianę wpisu w rejestrze obecnym – „rejestrze praktyk”, na wpis do „rejestru podmiotów prowadzących działalność leczniczą”. Jest na to czas 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy o działalności leczniczej, ale nie na złożenie wniosku, tylko już na dokonanie zmiany wpisu w rejestrze.

Rejestry praktyk zawodowych pielęgniarek i położnych prowadzone przez izby okręgowe pip staną się wobec powyższego rejestrami podmiotów wykonujących działalność leczniczą. Ile będzie kosztował wpis do „rejestru podmiotów prowadzących działalność leczniczą”? Obecnie wpis do „rejestru praktyk” to 50 zł. Natomiast wpis do „rejestru podmiotów prowadzących działalność leczniczą” będzie wynosił 69 zł, a zmiany w rejestrze 35 zł.

Warto wiedzieć, że w ustawie zapisano, że „wnioski o zmianę wpisów są wolne od opłat”. Czyli jeśli, pielęgniarki i położne figurujące w dotychczasowych rejestrach praktyk zawodowych złożą wnioski o wpis do nowego rejestru –  rejestru podmiotów prowadzących działalność leczniczą nie poniosą z tego tytułu powyższych opłat. Ustawa reguluje także, że minister zdrowia będzie musiał wydać nowe rozporządzenie w sprawie „szczegółowego zakresu danych objętych wpisem do rejestru oraz szczegółowego trybu postępowania w sprawach dokonywania wpisów, zmian w rejestrze oraz wykreśleń z rejestru, uwzględniając potrzebę zapewnienia spójności i kompletności danych zawartych w rejestrze, a także koszty związane z postępowaniem w sprawie wpisu”.

Mariusz Mielcarek