Zapytanie nr 2800
do ministra zdrowia
w sprawie wykonywania badań laboratoryjnych w domu chorego
Kolegium Pielęgniarek i Położnych Rodzinnych w Polsce Oddział Terenowy w Poznaniu zwróciło się do mnie z prośbą o wyjaśnienie sprawy w następującej kwestii.
W przypadku gdy w wyniku udzielonej przez lekarza POZ porady lekarskiej zachodzi konieczność wykonania badań laboratoryjnych, świadczeniodawca zapewnia pobranie materiałów do badań zgodnie z zasadami określonymi w rozporządzeniu ministra zdrowia z dnia 23 marca 2006 r. w sprawie standardów jakości dla medycznych laboratoriów diagnostycznych i mikrobiologicznych (Dz. U. Nr 61, poz. 435). Pobranie badań w domu chorego świadczeniodawca zleca pielęgniarce POZ (§ 10 ust. 4 zarządzenia prezesa NFZ). W załączniku nr 14 do ww. zarządzenia prezesa NFZ określono wprost, że za zapewnienie pojemników do badań oraz warunków transportu pobranych materiałów zgodnie ze standardami jakości odpowiada zleceniodawca, czyli lekarz POZ.
Problem tkwi w tym, że lekarze POZ zlecają pielęgniarkom POZ pobranie materiałów do badań w domu pacjenta oraz obciążają dodatkowo pielęgniarki transportem materiału zakaźnego we własnym zakresie do laboratorium. Postępowanie lekarzy rodzinnych jest niezgodne z prawem i naraża osoby trzecie na zarażenie. Pielęgniarki POZ transportują pobraną krew środkami masowej komunikacji bądź taksówkami. Taki transport, za który jest odpowiedzialny lekarz POZ, nie spełnia w żadnym wypadku wymogów z powyżej przytoczonego rozporządzenia.
Rozporządzenie w sprawie standardów jakości z dnia 23 marca 2006 r. stanowi w ust. 2 pkt 1, że materiał pobierany do badań traktowany jest jako zakaźny. Laboratorium opracowuje w porozumieniu z podmiotem zlecającym (lekarzem POZ) oraz wdraża i stosuje procedurę zlecenia badania laboratoryjnego. Laboratorium opracowuje instrukcję pozyskiwania materiału do badań. Materiał do badań laboratoryjnych jest dostarczany do laboratorium przez upoważnione do tego osoby w zamkniętych probówkach lub pojemnikach, w zamkniętym opakowaniu oznaczonym jako materiał zakaźny. Procedury transportu uwzględniają w szczególności zabezpieczenie materiału przed uszkodzeniem, bezpieczeństwo osoby transportującej, minimalizację skutków skażenia, dopuszczalny czas transportu, dopuszczalną temperaturę transportu, sposób dekontaminacji w przypadku skażenia (ust. 3 ww. rozporządzenia).
Ponadto trzeba zaznaczyć, że zgodnie z rozporządzeniem ministra zdrowia z dnia 20 października 2005 r. w sprawie zakresu zadań lekarza, pielęgniarki i położnej POZ – część IIA pkt 7 oraz B pkt 9 – pielęgniarka POZ i położna POZ mają obowiązek wykonywania testów diagnostycznych poza laboratorium tylko w oparciu o zestawy i aparaturę przeznaczoną do wykonywania oznaczeń w miejscu zamieszkania świadczeniodawcy. Tylko zatem tego rodzaju badania diagnostyczne mogą być wykonywane prze pielęgniarki i położne POZ w domu świadczeniodawcy bez konieczności zachowania procedury przewidzianej rozporządzeniem w sprawie standardów jakości.
W związku z powyższym konieczne jest jasne i jednoznaczne ustalenie, że lekarz POZ organizuje transport pobranego w domu pacjenta materiału zakaźnego zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, natomiast pielęgniarka POZ nie ma obowiązku transportu materiału zakaźnego ani do laboratorium, ani do gabinetu zabiegowego lekarza POZ.
W związku z powyższym zwracam się z prośbą o udzielenie odpowiedzi na poniższe pytania:
1. Czy ministerstwo spotkało się z tym problemem?
2. Gdzie pielęgniarki POZ są obowiązane transportować z domu pacjenta materiał zakaźny?
3. Jak ministerstwo zamierza rozwiązać tę sytuację?
Poseł Jacek Tomczak
Warszawa, dnia 30 października 2008 r.
Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia – z upoważnienia ministra –
na zapytanie nr 2800
w sprawie wykonywania badań laboratoryjnych w domu chorego
Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację pana Jacka Tomczaka, posła na Sejm RP, z dnia 30 października 2008 r., w sprawie wykonywania badań laboratoryjnych w domu chorego, przekazaną przy piśmie pana Krzysztofa Putry, wicemarszałka Sejmu RP, z dnia 14 listopada 2008 r., znak: SPS-024-2800/08, uprzejmie proszę o przyjęcie następujących wyjaśnień.
Kwestie dotyczące postępowania w sprawie zawarcia i realizacji umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju: podstawowa opieka zdrowotna, a także warunki wymagane od świadczeniodawców zainteresowanych zawarciem umowy w tym rodzaju na 2009 r. reguluje zarządzenie prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia nr 105/2008/DSOZ z dnia 5 listopada 2008 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju: podstawowa opieka zdrowotna, wydane na podstawie art. 102 ust. 5 pkt 21 i 25, art. 146 ust. 1 pkt 1 i 3 oraz 159 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, ze zm.).
Odnosząc się do podnoszonej przez pana posła kwestii dotyczącej wykonywania badań laboratoryjnych w domu chorego, uprzejmie informuję, iż w roku bieżącym oraz w poprzednich latach Narodowy Fundusz Zdrowia wskazywał jedynie, że w przypadku gdy w wyniku udzielonej przez lekarza POZ porady lekarskiej zachodzi konieczność wykonania badań laboratoryjnych świadczeniodawca zapewnia pobranie materiałów do badań, zgodnie z zasadami określonymi rozporządzeniem ministra zdrowia z dnia 23 marca 2006 r. w sprawie standardów jakości dla medycznych laboratoriów diagnostycznych i mikrobiologicznych (Dz. U. Nr 61, poz. 435), które to pobranie zleca pielęgniarce POZ.
Natomiast w zarządzeniu nr 105/2008/DSOZ, określającym zasady kontraktowania świadczeń w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna na 2009 rok, fundusz dookreślił bardziej szczegółowo tę kwestię poprzez wskazanie, że świadczeniodawca, który wystawia zlecenie, powinien zapewnić we własnym zakresie i na własny koszt pojemniki na materiały do zleconych badań oraz pojemnik zbiorczy do transportu pobranych próbek, odpowiadające wymogom standardów jakości określonym w cytowanym rozporządzeniu w sprawie standardów jakości dla medycznych laboratoriów diagnostycznych i mikrobiologicznych.
Ponadto świadczeniodawca wystawiający zlecenie dla pielęgniarki POZ na pobranie materiałów do badań diagnostycznych w domu pacjenta udostępnia jej, w firmowanym przez siebie miejscu udzielania świadczeń właściwym ze względu na miejsca zamieszkania świadczeniobiorcy, pojemniki oraz zapewnia w tym samym miejscu odbiór pobranych przez pielęgniarkę próbek.
Z uzasadnienia prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia do treści ww. zarządzenia wynika, że treść projektu tego zarządzenia była przedmiotem konsultacji z konsultantami krajowymi w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego oraz w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologicznego i położniczego, a także Naczelną Radą Pielęgniarek i Położnych.
Ponadto uprzejmie wyjaśniam, iż zagadnienia dotyczące zarówno organizacji udzielania i warunków dostępności do świadczeń pielęgniarki POZ i położnej POZ, jak też zasad ich finansowania, były przedmiotem licznych spotkań, które odbywały się w Narodowym Funduszu Zdrowia z udziałem przedstawicieli Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych oraz konsultantów krajowych w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego oraz w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologicznego i położniczego.
Jednocześnie wychodząc naprzeciw licznym postulatom środowiska pielęgniarek i położnych, uprzejmie informuję, iż w Ministerstwie Zdrowia, począwszy od 19 listopada br., odbywają się cykliczne spotkania z udziałem przedstawicieli kierownictwa Ministerstwa Zdrowia, Narodowego Funduszu Zdrowia, Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, Kolegium Pielęgniarek i Położnych Rodzinnych w Polsce oraz Porozumienia Zielonogórskiego Federacji Związków Pracodawców Ochrony Zdrowia, a także z udziałem konsultanta krajowego w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego, w kwestii dotyczącej zakresu zmian treści przedmiotowego zarządzenia, w tym także zapisów mówiących o transportowaniu przez pielęgniarkę POZ pobranego przez nią materiału do badań w domu pacjenta.
Mając na uwadze powyższe informacje, uprzejmie wyjaśniam, że Ministerstwo Zdrowia oraz Narodowy Fundusz Zdrowia stara się wyjaśniać na bieżąco wszelkie wątpliwości i nieporozumienia powstałe na bazie warunków kontraktowania świadczeń w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna.
Z poważaniem
Sekretarz stanu
Jakub Szulc
Warszawa, dnia 9 grudnia 2008 r.
Zobacz także:
Reakcja naszego środowiska zawodowego na wystąpienie sejmowe Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Zdrowia w sprawie zasad kontraktowania świadczeń pielęgniarek i położnych środowiskowo – rodzinnych w 2009 roku.
Wystąpienia redakcji Gazety i Portalu – kontrola podwyżek w poz
Interpelacja poselska w sprawie gabinetów pielęgniarek środowiskowo-rodzinnych.
Komentarze internautów w sprawie poz. Alternatywą jest porozumienie? 41 komentarzy!
Pielęgniarka POZ – zapraszam do dyskusji o warunkach kontraktowania 2009. Ponad 150 komentarzy!
Z redakcyjnej poczty: List pielęgniarek środowiskowo – rodzinnych do Prezesa Naczelnej Izby PiP. 'Zaczyna się AGONIA’. 10 KOMENTARZY!
więcej informacji w aktualnosciach według działów – pielęgniarka poz
Interpelacje poselskie i senatorów według działów – pielęgniarka, położna poz
Obowiązujące regulacje prawne:
