Odpowiedź na interpelację w sprawie
niedoborów kadrowych lekarzy i pielęgniarek
(…)
W odniesieniu do systemowych działań dotyczących rozwiązania problemu deficytu pielęgniarek i położnych medycznych, uprzejmie informuję, że następuje stopniowe i systematyczne zwiększanie dotacji dla uczelni medycznych z przeznaczeniem na zwiększanie liczby przyjmowanych kandydatów na kierunek pielęgniarstwo na studia pierwszego stopnia. Zwiększenie dotacji dydaktycznej dla uczelni nadzorowanych przez Ministra Zdrowia na kształcenie na studiach licencjackich na kierunku pielęgniarstwo od roku akademickiego 2018/2019 pozwoliło na zwiększenie o około 521 miejsc corocznie. W 2018 r. została zabezpieczona dodatkowa kwota w wysokości 3 200 000 zł, która zostanie podzielona pomiędzy te uczelnie medyczne, które deklarowały i zrealizowały zwiększenie liczby przyjęć na kierunku pielęgniarstwo stacjonarnych studiów pierwszego stopnia w roku akademickim 2018/2019. Środki te będą podzielone po zakończeniu rekrutacji pomiędzy poszczególne uczelnie wg rzeczywistego zwiększenia liczby przyjętych na ww. kierunek w stosunku do liczby przyjętych w roku ubiegłym. Natomiast na rok 2019 zostaną zabezpieczone środki w kwocie 12.800.000 zł na kontynuację kształcenia zwiększonej liczby osób przyjętych w roku akademickim 2018/2019. Planuje się również zabezpieczenie środków finansowych w kwocie 3.200.000 zł, która zostanie analogicznie jak w roku bieżącym podzielona pomiędzy te uczelnie medyczne, które będą deklarowały kolejne zwiększenie liczby przyjęć na kierunku pielęgniarstwo stacjonarnych studiów pierwszego stopnia w roku akademickim 2019/2020.
Nowelizacja przepisów ustawy z dnia 11 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (będąca na etapie uzgodnień zewnętrznych) wprowadzająca formę studiów niestacjonarnych spowoduje wzrost liczby kształcących się na kierunku pielęgniarstwo/położnictwo na studiach pierwszego. Kształcenie to będą mogły podejmować przede wszystkim osoby pracujące, które chcą uzyskać nowe kwalifikacje zawodowe oraz podjąć pracę w zawodzie pielęgniarki i położnej. Obecnie odnotowuje się zainteresowanie kształceniem na kierunku pielęgniarstwo osób pracujących, w tym również osób wykonujących inne zawody medyczne, np. ratowników medycznych, opiekunów medycznych.
Wsparcie ze środków UE w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (POWER) umożliwia kształcenie pielęgniarek i położnych poprzez realizowane projekty:
Monoprofilowe centra symulacji medycznej dla pielęgniarek i położnych.
W konkursie do dofinansowania wybrano 35 projektów (uczelni) na łączna kwotę 92 545 261,71 zł
Pielęgniarskie kompetencje zamawiane – I i II edycja
W I edycji – dofinansowano 11 projektów na kwotę 30 411 232,42 zł, w II edycji – 16 projektów na kwotę 34 099 111,48 zł.
Kształcenie podyplomowe pielęgniarek i położnych w obszarach związanych z potrzebami epidemiologiczno-demograficznymi
W konkursie do dofinansowania wybrano 27 projektów na łączną kwotę 68 776 682,53 zł. Docelowo w konkursie przewidziano objęcie wsparciem 30 tys. pielęgniarek i położnych. Łączna kwota na ww. projekty wynosi 225 832 288,14 zł.
4) Pielęgniarskie kompetencje zamawiane – III edycja (tzw. Program 800+, Program stypendialny) Nabór wniosków: 2 lipca 2018 r. – 31 lipca 2018 r., alokacja na konkurs – 90 000 000 zł.
Konkurs jest odpowiedzią na systematycznie zmniejszającą się liczbę pielęgniarek i położnych pracujących w systemie ochrony zdrowia w Polsce. III edycja konkursu zakłada, oprócz realizacji programów rozwojowych dla uczelni uczestniczących w procesie kształcenia pielęgniarek i/lub położnych ukierunkowanych na zwiększenie liczby absolwentów ww. kierunków, także realizację systemu kształcenia podyplomowego w ramach programu rozwoju dla absolwenta dostosowując kompetencje i umiejętności pielęgniarek i położnych w zakresie potrzeb epidemiologicznych i demograficznych. W ramach tego konkursu studenci od II roku kształcenia otrzymają stypendia motywacyjne w wysokości 800,00 zł. Ponadto projekt przewiduje finansowanie ponadprogramowych praktyk zawodowych oraz dofinansowanie wynagrodzenia opiekunów grup. Po ukończeniu kształcenia absolwenci będą otrzymywać stypendium szkoleniowe na czas trwania cyklu szkoleń zawodowych (wartość stypendium może wynieść max. 1000 PLN brutto, wypłacane co miesiąc przez okres 24 miesięcy pod warunkiem, że absolwent pielęgniarstwa lub/i położnictwa zatrudniony jest na cały etat w podmiocie leczniczym na terenie Polski).
W aktualnej edycji konkursu będzie wspierany okres pracy pielęgniarek po zakończeniu kształcenia.
Ponadto, realizacja porozumienia zawartego w dniu 23 września 2015 r. pomiędzy Ogólnopolskim Związkiem Zawodowym Pielęgniarek i Położnych i Naczelną Radą Pielęgniarek i Położnych a Prezesem Narodowego Funduszu Zdrowia i Ministrem Zdrowia, którego konsekwencją było wydanie przez Ministra Zdrowia rozporządzenia z dnia 8 września 2015 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1146 z późn. zm.) i rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 14 października 2015 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. poz. 1628) zwanego dalej OWU, zapewni dodatkowe środki finansowe na świadczenia udzielane przez pielęgniarki i położne. Powyższe regulacje dotyczą wyłącznie pielęgniarek i położnych zatrudnionych w podmiotach posiadających kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia. Na mocy rozporządzenia realizowany jest coroczny (do 2019 r.) wzrost średniego miesięcznego wynagrodzenia dla pielęgniarek i położnych w wysokości 400 zł brutto brutto rocznie (4 x 400). Obecnie realizowana jest trzecia transza podwyżki, czyli 1200 zł od 1 września 2017r. do 31 sierpnia 2018 r.
Podpisanie w dniu 9 lipca 2018 r. kolejnego porozumienia zobowiązuje Ministra Zdrowia do dokonania nowelizacji rozporządzenia OWU, w celu zapewnienia pielęgniarkom i położnym, o których mowa w rozporządzeniu OWU, zatrudnionym na podstawie stosunku pracy, wzrostu wynagrodzenia zasadniczego w wysokości nie niższej niż 1200 zł miesięcznie od dnia 1 lipca 2019r., w przeliczeniu na jeden pełny etat, z tym że od dnia 1 września 2018 r. – w wysokości nie niższej niż 1100 zł miesięcznie w przeliczeniu na jeden pełny etat. Wzrost wynagrodzenia zasadniczego będzie pokrywany ze środków NFZ przeznaczonych na średni wzrost miesięcznego wynagrodzenia pielęgniarek i położnych zgodnie z mechanizmem określonym w rozporządzeniu OWU, również pod dniu 31 sierpnia 2019r. Dotyczy to także innych pielęgniarek i położnych zatrudnionych na podstawie stosunku pracy u świadczeniodawcy podstawowej opieki zdrowotnej. W związku z zawartym ww. porozumieniem, trwają prace legislacyjne mające na celu realizację zawartych ustaleń.
W celu zagwarantowania stopniowego podwyższania najniższych wynagrodzeń pracowników wykonujących zawody medyczne, w tym pielęgniarek i położnych uchwalona została ustawa z dnia 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego pracowników wykonujących zawody medyczne zatrudnionych w podmiotach leczniczych (Dz. U. poz. 1473). Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 5 przedmiotowej ustawy na dzień 1 lipca 2017 r. wynagrodzenie zasadnicze pracownika wykonującego zawód medyczny, w tym również pielęgniarki i położnej zostało podwyższone co najmniej o 10% kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy najniższym wynagrodzeniem zasadniczym a wynagrodzeniem zasadniczym tego pracownika, natomiast od 1 lipca 2018 r. o co najmniej 20%. Jednocześnie decyzją Ministra Zdrowia, na ścieżkę legislacyjną skierowany został projekt nowelizacji tej ustawy, który przewiduje m.in. przeniesienie części pielęgniarek posiadających tytuł magistra na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo bez specjalizacji do kategorii z wyższym współczynnikiem pracy (z 0,64 na 0,73).
Planuje się upowszechnienie w systemie opieki zdrowotnej zawodu pomocniczego dla zawodów pielęgniarki i położnej w celu odciążenia od czynności opiekuńczo-pielęgnacyjnych i administracyjnych. Aktualnie w resorcie trwają prace dot. uwzględnienia w części normatywnej projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego, regulacji prawnej dopuszczającej możliwość zatrudniania opiekuna medycznego, posiadającego kwalifikacje do wykonywania czynności w zakresie podstawowej pielęgnacji osób chorych i niesamodzielnych. Planowane są także prace związane z dodaniem nowych kompetencji zawodowych opiekunowi medycznemu oraz nad uregulowaniem współpracy pielęgniarek i opiekunów medycznych.
Przedstawiając powyższe, uprzejmie informuję, że Minister Zdrowia wszelkimi sposobami dąży do tego, aby zapewnić pacjentom niezbędny dostęp do specjalistów w poszczególnych dziedzinach medycyny, a pracownikom medycznym wysoką jakość kształcenia przed i podyplomowego. W związku z tym, oraz w kontekście wyzwań, jakie wynikają z rozwiązań organizacyjnych w systemie ochrony zdrowia oraz planowanym, corocznym wzrostem nakładów na ochronę zdrowia do 6% PKB, należy spodziewać się w perspektywie kilkuletniej szybkiego osiągnięcia zamierzonych celów.
Z poważaniem,
Z upoważnienia
MINISTRA ZDROWIA
PODSEKRETARZ STANU
Sławomir Gadomski
28 sierpnia 2018 roku
