Interpelacja do ministra zdrowia w sprawie podwyżek dla pielęgniarek
W dniu 9 lipca 2018 r. pomiędzy Ogólnopolskim Związkiem Zawodowym Pielęgniarek i Położnych i Naczelną Izbą Pielęgniarek i Położnych a Ministrem Zdrowia i Narodowym Funduszem Zdrowia zostało zawarte porozumienie, na podstawie którego Minister Zdrowia, m.in. działając na podstawie art. 137 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, zobowiązał się dokonać nowelizacji rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 8 września 2015 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1146) oraz rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 14 października 2015 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. poz. 1628), w celu zapewnienia pielęgniarkom, położnym, o których mowa w tych rozporządzeniach, zatrudnionym na podstawie stosunku pracy wzrostu wynagrodzenia zasadniczego w wysokości nie niższej niż 1200 zł miesięcznie od dnia 1 lipca 2019 r. w przeliczeniu na jeden pełen etat, z tym że od dnia 1 września 2018 r. – w wysokości nie niższej niż 1100 zł miesięcznie w przeliczeniu na pełen etat.
Wzrost wynagrodzenia zasadniczego będzie pokrywany ze środków NFZ przeznaczonych na średni wzrost miesięcznego wynagrodzenia pielęgniarek i położnych zgodnie z mechanizmem określonym ww. rozporządzeniach, również po dniu 31 sierpnia 2019 r. Dotyczy to także innych pielęgniarek i położnych zatrudnionych na podstawie stosunku pracy u świadczeniodawcy podstawowej opieki zdrowotnej.
Stosownie do postanowień porozumienia mechanizm, o którym mowa wyżej, nie będzie podlegał zmianom:
w zakresie sposobu podziału środków, w szczególności zostanie zachowana zasada równego ich podziału w równej miesięcznej wysokości w przeliczeniu na etat albo równoważnik etatu pielęgniarki albo położnej (w razie nieosiągnięcia porozumienia albo braku opinii pozytywnej),
w stosunku do pielęgniarek i położnych objętych ww. rozporządzeniami, wykonujących zawód na podstawie innej niż stosunek pracy, w zakresie stosowania stanowiska Ministra Zdrowia stanowiącego załącznik do porozumienia z dnia 23 września 2015 r.
Wzrost wynagrodzenia zasadniczego, o którym mowa powyżej, uwzględni dotychczasową wysokość wzrostu tego wynagrodzenia pokrywaną w okresie od dnia 1 września 2015 r. do dnia wejścia w życie zmian w rozporządzeniach wydanych na podstawie art. 137 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, ze środków finansowych, o których mowa w tych rozporządzeniach. Informacje o liczbie pielęgniarek i położnych wykonujących u danego świadczeniodawcy zawód będą przekazywane dwa razy do roku.
Narodowy Fundusz Zdrowia zobowiązał się natomiast dokonać nowelizacji odpowiednich zarządzeń w celu realizacji porozumienia i znowelizowanych rozporządzeń dotyczących ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Ponadto przeznaczyć w planach finansowych środki finansowe umożliwiające realizację zobowiązania Ministra Zdrowia, o którym mowa na wstępie.
Realizując zobowiązania wynikające z porozumienia z dnia 9 lipca 2018 r., rozporządzeniem z dnia 29 sierpnia 2018 r. w sprawie zmiany rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1681) Minister Zdrowia postanowił w rozporządzeniu z dnia 14 października 2015 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. poz. 1628) po § 4 dodać § 4a w brzmieniu:
„§ 4a. Pielęgniarkom i położnym, wykonującym zawód w ramach jednej z form, o których mowa w art. 19 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2018 r. poz. 123, z późn. zm.) i realizującym świadczenia opieki zdrowotnej, zapewnia się wzrost wynagrodzenia zasadniczego od dnia 1 lipca 2019 r. o kwotę w wysokości nie niższej niż 1200 zł miesięcznie, przy czym od dnia 1 września 2018 r. o kwotę w wysokości nie niższej niż 1100 zł miesięcznie, w przeliczeniu na pełen etat pielęgniarki albo położnej, uwzględniając kwoty, o których mowa w § 4”.
W § 2 rozporządzenia, określającym sposób realizacji postanowień dodanego § 4a, Minister Zdrowia ustalił, że w terminie 14 dni od dnia wejścia w życie rozporządzenia świadczeniodawca posiadający umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej przekaże do dyrektora właściwego oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia, za pośrednictwem serwisów internetowych, o których mowa w § 10 załącznika do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 8 września 2015 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1146, z 2017 r. poz. 1809 oraz z 2018 r. poz. 1373), informację, według stanu na dzień 1 sierpnia 2018 r., o liczbie pielęgniarek i położnych, wykonujących u tego świadczeniodawcy zawód w rozumieniu art. 19 ust. 1 pkt 1–3 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2018 r. poz. 123, z późn. zm.) oraz w formie indywidualnej praktyki pielęgniarki lub położnej wyłącznie w zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego albo indywidualnej specjalistycznej praktyki pielęgniarki lub położnej wyłącznie w zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego i realizujących świadczenia opieki zdrowotnej, w przeliczeniu na liczbę etatów albo równoważników etatów realizujących te świadczenia oraz w podziale na formę wykonywania zawodu, o której mowa w art. 19 ust. 1 pkt 1–3 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej.
Dyrektor właściwego oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia jest obowiązany, na podstawie danych przekazanych zgodnie z ust. 1–3, w terminie 14 dni od dnia ich otrzymania do przedstawienia świadczeniodawcy zmiany umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej obejmującej:
1) wysokość dodatkowych środków na świadczenia opieki zdrowotnej udzielane przez pielęgniarki i położne w okresie od dnia 1 września 2018 r. do dnia 31 sierpnia 2019 r.;
2) postanowienia o zwrocie środków określonych w pkt 1, w przypadku ich nieprzeznaczenia w sposób, o którym mowa w § 4a rozporządzenia zmienianego w § 1, w brzmieniu nadanym niniejszym rozporządzeniem, i karze umownej w wysokości do 5% tych środków.
Przytoczone powyżej rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2018 r. w sprawie zmiany rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1681) przewiduje zatem wzrost wynagrodzeń pielęgniarek i położnych, wykonujących zawód w ramach jednej z form, o których mowa w art. 19 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2018 r. poz. 123, z późn. zm.).
Z postanowień § 2 rozporządzenia wywieść jednak można, że ma ono zastosowanie wyłącznie do świadczeniodawcy posiadającego umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej zawartą z Narodowym Funduszem Zdrowia. Tylko bowiem taki świadczeniodawca został zobowiązany do przekazania dyrektorowi właściwego oddziału wojewódzkiego NFZ informacji o liczbie pielęgniarek i położnych wykonujących u tego świadczeniodawcy zawód w rozumieniu art. 19 ust. 1 pkt 1–3 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej, na podstawie której zostaną przekazane temu świadczeniodawcy odpowiednie środki na realizację podwyżek.
Postanowienie zawarte w § 2 rozporządzania może prowadzić do dyskryminacji pielęgniarek zatrudnionych w systemie Państwowego Ratownictwa Medycznego. W związku bowiem z podziałem kraju na rejony operacyjne i powstaniem w związku z tym scentralizowanych dyspozytorni ratownictwa medycznego świadczenia zdrowotne w zakresu ratownictwa medycznego udzielane są przez kilka pogotowi ratunkowych będących publicznymi podmiotami leczniczymi na podstawie zawartych przez nich umów z Narodowym Funduszem Zdrowia oraz przez kilka pogotowi, które również są publicznymi zakładami przy czym udzielają świadczeń na podstawie umów o podwykonawstwo zawartych z tymi zakładami, które mają umowy podpisane z NFZ. Podkreślenia wymaga, że tzw. podwykonawcy udzielają tych samych świadczeń, na tych samych zasadach i finansowanych ze środków publicznych tylko „przechodzących” przez budżet głównych wykonawców. Tym samym pielęgniarki zatrudnione u podwykonawców realizują ten sam zakres zadań, na takich samych zasadach i otrzymują wynagrodzenie pochodzące ze środków publicznych. W świetle jednak zmienionego rozporządzenia nie są one uprawnione do otrzymania podwyżek. Z tego co jest mi wiadomym liczba pielęgniarek zatrudnionych u podwykonawców nie jest wielka. Jest to ok. 100 pielęgniarek w kraju. Zapewnienie podwyżek wszystkim pielęgniarkom z wyłączeniem tej setki, która realizuje dokładnie te same świadczenia, ponosi taką samą odpowiedzialność i ich wynagrodzenie pochodzi ze środków publicznych wydaje się naruszać zasadę równego traktowania pracowników.
W związku z powyższym zapytuję:
– Czy na mocy rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2018 r. w sprawie zmiany rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1681) pielęgniarkom udzielającym świadczeń opieki zdrowotnej zatrudnionym w zespołach ratownictwa medycznego u tzw. podwykonawców, czyli publicznych podmiotów leczniczych mających umowy zawarte z pogotowiami, które z kolei posiadają umowy zawarte bezpośrednio z NFZ, należą się podwyżki wynagrodzeń?
– Jeżeli wypłata podwyżki nie jest możliwa w oparciu o rozporządzenie w aktualnym brzemieniu, czy Pan Minister planuje zmianę rozporządzenia w taki sposób, by uniknąć zaistnienia możliwości dyskryminacji pielęgniarek wykonujących te same czynności, tak samo finansowane, a nieobjęte podwyżkami wyłącznie z tego powodu, że zatrudniający je podmiot nie jest bezpośrednim wykonawcą mającym umowę zawartą z NFZ, lecz podwykonawcą takiego podmiotu?
Jacek Falfus poseł na sejm RP
17 września 2018 roku
