Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych udzielanych przez pielęgniarkę albo położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego, położna ma kompetencje do samodzielnego prowadzenia i przyjecia porodu fizjologicznego.  

Wyżej wymienione rozporządzenie przyznaje położnej uprawnienia do samodzielnego wykonywania:

1) świadczeń zapobiegawczych obejmujących:

a) sprawowanie opieki przedkoncepcyjnej nad kobietą w celu przygotowania jej do świadomego planowania rodziny, sprawowania opieki nad noworodkiem i niemowlęciem,
b) prowadzenie poradnictwa w zakresie przygotowania rodziny do pełnienia funkcji prokreacyjnej, pod warunkiem odbycia kursu specjalistycznego,
c) prowadzenie czynnego poradnictwa w odniesieniu do kobiet ciężarnych oraz kierowanie do lekarzy specjalistów,
d) przygotowanie kobiet do prowadzenia samoobserwacji we wszystkich okresach życia w celu wczesnego wykrywania i likwidacji czynników ryzyka schorzeń nowotworowych,
e) prowadzenie czynnego poradnictwa w odniesieniu do kobiet ze schorzeniami ginekologicznymi,
f) ustalanie diety w poszczególnych okresach życia kobiety, w ciąży fizjologicznej i ciąży wysokiego ryzyka,
g) przeprowadzanie wizyt patronażowych u położnicy i noworodka (niemowlęcia),
h) prowadzenie poradnictwa w zakresie żywienia noworodków i niemowląt zdrowych,
i) pielęgnację skóry i błon śluzowych z zastosowaniem środków farmaceutycznych i materiałów medycznych,
j) wykonywanie szczepień ochronnych u noworodków w ramach kalendarza szczepień, pod warunkiem odbycia kursu specjalistycznego,

2) świadczeń diagnostycznych obejmujących:

a) pobieranie materiałów do badań i wykonywanie testów diagnostycznych:
– ciążowego,
– na obecność białka w moczu,
– oznaczenie poziomu glukozy we krwi,
b) kierowanie na badania i(lub) pobieranie materiałów do badań diagnostycznych; rodzaje pobieranych materiałów do badań i rodzaje badań diagnostycznych określa załącznik nr 3 do rozporządzenia,
c) pobieranie materiałów do badań bakteriologicznych (mocz, kał, plwocina, wydzielina z dróg rodnych, inne wydzieliny),
d) wykonywanie badania fizykalnego, pod warunkiem uzyskania tytułu specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa,
e) wykonywanie badania fizykalnego umożliwiającego wczesne wykrywanie chorób sutka,
f) wykonywanie i interpretację badań służących ocenie stanu zdrowia płodu i ciężarnej, polegających na:
– badaniu położniczym zewnętrznym,
– badaniu położniczym wewnętrznym,
– kardiotokografii,
g) wykonywanie pomiarów stężenia gazów biorących udział w procesie oddychania:
– gazometrii, kapnometrii, pod warunkiem odbycia kursu kwalifikacyjnego w zakresie anestezjologii i intensywnej terapii,
h) wykonywanie pulsoksymetrii,
i) ocenę stanu świadomości chorej z wykorzystaniem właściwych metod oceny (schematów, klasyfikacji), pod warunkiem uzyskania tytułu specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa,
j) wykonywanie EKG, pod warunkiem odbycia kursu specjalistycznego,
k) prowadzenie bilansu wodnego,

3) świadczeń leczniczych obejmujących:

a) prowadzenie i przyjęcie porodu fizjologicznego,
b) prowadzenie porodu w wodzie, pod warunkiem odbycia kursu specjalistycznego,
c) nacięcie, znieczulenie miejscowe i szycie krocza naciętego oraz pękniętego I° według obowiązujących standardów postępowania,
d) wykonywanie zabiegu Credego u noworodka,
e) zdjęcie szwów z krocza,
f) płukanie pochwy,
g) wykonywanie zabiegów doodbytniczych (lewatywa, wlewka, kroplówka),
h) wykonywanie zabiegów z zastosowaniem ciepła i zimna,
i) stosowanie baniek lekarskich,
j) wykonywanie inhalacji,
k) doraźne podawanie tlenu,
l) tlenoterapię, pod warunkiem uzyskania tytułu specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa,
ł) zakładanie cewnika do pęcherza moczowego i usuwanie założonego cewnika,
m) płukanie pęcherza moczowego,
n) dobór sposobów i opatrywanie ran, odleżyn (do III° włącznie), pod warunkiem odbycia kursu specjalistycznego,
o) zdejmowanie szwów z ran pooperacyjnych, pod warunkiem odbycia kursu specjalistycznego,
p) wykonywanie kaniulacji żył obwodowych,
q) podawanie dożylne leków oraz kroplowe przetaczanie dożylne płynów w ramach postępowania w resuscytacji krążeniowo-oddechowej według obowiązujących standardów postępowania w stanach naglących, pod warunkiem odbycia kursu specjalistycznego,
r) doraźną modyfikację dawki leczniczej leku przeciwbólowego, w leczeniu choroby nowotworowej u chorych przewlekle, pod warunkiem odbycia kursu specjalistycznego,
s) wykonywanie intubacji dotchawiczej w sytuacjach nagłych, pod warunkiem uzyskania tytułu specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa w zakresie anestezjologii i intensywnej terapii,
t) wykonywanie defibrylacji, pod warunkiem odbycia kursu specjalistycznego,
u) udzielanie pomocy położniczej w nagłych przypadkach przed przybyciem lekarza:
– udzielanie pomocy ręcznej w porodach miednicowych,
– ręczne wydobycie łożyska w przypadku krwotoku (masaż macicy, zabieg Credego),
– tamponowanie pochwy w przypadku pęknięcia szyjki macicy,
– obrót wewnętrzny w przypadku porodu bliźniaczego, gdy po urodzeniu się pierwszego płodu drugi znajduje się w położeniu poprzecznym, a zwiodła próba wykonania obrotu zewnętrznego,
v) zlecanie transportu chorego,

4) świadczeń rehabilitacyjnych obejmujących:

a) ćwiczenia usprawniające w ciąży, połogu i schorzeniach ginekologicznych,
b) prowadzenie rehabilitacji przyłóżkowej w celu zapobiegania powikłaniom wynikającym z unieruchomienia,
c) prowadzenie usprawniania ruchowego (siadanie, pionizacja, nauka chodzenia, nauka samoobsługi),
d) aktywizację podopiecznych z wykorzystaniem elementów terapii zajęciowej, pod warunkiem odbycia kursu specjalistycznego.

Rozporzadzenie nie warunkuje samodzielnego prowadzenia i przyjęcia porodu fizjologicznego przez położną, uzyskaniem przez nią tytułu licencjata lub innych specjalistycznych kursów.   

Mariusz Mielcarek