W ustawie o państwowym ratownictwie medycznym zapisano, że dysponenci zespołów ratownictwa medycznego dostosują skład osobowy zespołów do wymogów ustawy do dnia 31 grudnia 2010 roku (art. 63). Pytanie – do jakich wymogów? Wymogi powyższe określono w art. 36 ust. 1:
Art. 36.
1. Zespoły ratownictwa medycznego dzielą się na:
1) zespoły specjalistyczne, w skład których wchodzą co najmniej trzy osoby uprawnione do wykonywania medycznych czynności ratunkowych, w tym lekarz systemu oraz pielęgniarka systemu lub ratownik medyczny;
2) zespoły podstawowe, w skład których wchodzą co najmniej dwie osoby uprawnione do wykonywania medycznych czynności ratunkowych, w tym pielęgniarka systemu lub ratownik medyczny.
Wnioski: Każda pielęgniarka posiada obecnie ustawowe kompetencje do wykonywania zadań pielegniarki systemu w zespołach ratownictwa medycznego!
Od 1 stycznia 2011 roku sytuacja ulegnie zmianie. Nie wystarczy być pielęgniarką, ale trzeba będzie spełnić wymogi kwalifikacyjne dla pielegniarki systemu.
Kto według ustawy o państwowym ratownictwie medycznym jest pielęgniarką systemu? Jest to pielęgniarka – posiadającą tytuł specjalisty lub specjalizującą się w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego, anestezjologii i intensywnej opieki, chirurgii, kardiologii, pediatrii, a także pielęgniarkę posiadającą ukończony kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego, anestezjologii i intensywnej opieki, chirurgii, kardiologii, pediatrii oraz posiadającą co najmniej 3-letni staż pracy w oddziałach tych specjalności, oddziałach pomocy doraźnej, izbach przyjęć lub pogotowiu ratunkowym.
Jeśli posiadasz takie kwalifikacje, to nie masz problemu. Jeśli nie, to musisz podjąć działania i to już teraz! Należy zdać sobie sprawę jakie będzie zainteresowanie szkoleniami, których odbycie będzie niezbędne dla uzyskania kwalifikacji pielęgniarki systemu. Pozostało niewiele czasu – trzy lata.
Jakie szkolenia dają kwalifikacje pielęgniarki systemu?
Ukończona specjalizacja: w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego, anestezjologii i intensywnej opieki, chirurgii, kardiologii, pediatrii.
Odbyty kurs kwalifikacyjny: w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego, anestezjologii i intensywnej opieki, chirurgii, kardiologii, pediatrii. Należy zwrócić uwagę, że kurs kwalifikacyjny daje kwalifikacje pielęgniarki systemu, ale pod warunkiem, że dana osoba posiada co najmniej 3-letni staż pracy w oddziałach tych specjalności, oddziałach pomocy doraźnej, izbach przyjęć lub pogotowiu ratunkowym.
Specjalizowanie się: w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego, anestezjologii i intensywnej opieki, chirurgii, kardiologii, pediatrii.
Wnioski: Pielęgniarka wykonująca zawód w zespołach ratownictwa medycznego, a niespełniająca obecnie wymogów kwalifikacyjnych "pielęgniarki systemu", powinna indywidualnie dostosować swój rozwój zawodowy do osiągnięcia powyższych wymogów do dnia 31 grudnia 2010 roku.
Mariusz Mielcarek
Poniżej przedstawiam wyciąg z Informatora Portalu Pielęgniarek i Położnych – Ratownictwo medyczne 2007 – nowa ustawa o państwowym ratownictwie medycznym. Miejsce i rola lekarza, pielęgniarki systemu i ratownika medycznego, ratownika oraz dyspozytora med. i lekarza koordynatora.
Pielęgniarką systemu będzie mogła być "pielęgniarka posiadającą tytuł specjalisty lub specjalizującą się w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego, anestezjologii i intensywnej opieki, chirurgii, kardiologii, pediatrii, a także pielęgniarkę posiadającą ukończony kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego, anestezjologii i intensywnej opieki, chirurgii, kardiologii, pediatrii oraz posiadającą co najmniej 3-letni staż pracy w oddziałach tych specjalności, oddziałach pomocy doraźnej, izbach przyjęć lub pogotowiu ratunkowym".
Taki zapis w ustawie budzi co najmniej zdziwienie. Powód to brak konsekwencji i znajomości innych aktów prawnych regulujących wykonywanie zawodu pielęgniarki i położnej!
Po pierwsze – pielęgniarka systemu wg ustawy to osoba po specjalizacji lub po kursie kwalifikacyjnym lub specjalizująca się. Czyli ustawodawca nie różnicuje kompetencji pielęgniarki specjalistki, w trakcie specjalizacji oraz osoby po kursie kwalifikacyjnym. Mało tego kurs kwalifikacyjny należy mieć ukończony. Jest to niekonsekwencja, gdyż aby rozpocząć specjalizację nie trzeba posiadać odbytego kursu kwalifikacyjnego. Czyli pielęgniarka bez kursu kwalifikacyjnego, ale na początku szkolenia specjalizacyjnego może być pielęgniarką systemu, natomiast pielęgniarka w trakcie kursu kwalifikacyjnego nie.
Po drugie – powyżej cytowany zapis dotyczący pielęgniarki systemu nie koreluje z zapisami rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie zakresu świadczeń wykonywanych przez pielęgniarkę bez zlecenia lekarskiego? Wyżej cytowane rozporządzenia daje kompetencje pielęgniarce i położnej do:
„*podawania dożylnego leków oraz kroplowego przetaczania dożylnego płynów w ramach postępowania w resuscytacji krążeniowo-oddechowej według obowiązujących standardów postępowania w stanach naglących, pod warunkiem odbycia kursu specjalistycznego
*wykonywania intubacji dotchawiczej w sytuacjach nagłych, pod warunkiem uzyskania tytułu specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa w zakresie anestezjologii i intensywnej terapii,”
Rozporządzenie nie zawiera pojęcia pielęgniarka, położna "specjalizująca się". Pielęgniarka po specjalizacji według wyżej cytowanego rozporządzenia ma inne kompetencje niż pielęgniarka tylko po kursie kwalifikacyjnym, natomiast ustawa o państwowym ratownictwie medycznym nie bierze pod uwagę tego bardzo ważnego aspektu zagadnienia. Na wykonywanie intubacji dotchawiczej bez zlecenia lekarskiego rozporządzenie daje kompetencje TYLKO pod warunkiem uzyskania tytułu specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa w zakresie anestezjologii i intensywnej terapii. O innych specjalizacjach rozporządzenie nie wspomina!
Ministerstwo zdrowia: osobami uprawnionymi do stawiania diagnozy, a tym samym posługiwania się kategoriami międzynarodowej klasyfikacji ICD-10 są obecnie lekarze oraz ratownicy medyczni. Pielęgniarki systemu nie posiadają natomiast uprawnień formalnych do samodzielnego stawiania diagnozy niezbędnej w ratownictwie medycznym i nie mogą stanowić wyłącznej obsady podstawowego zespołu ratownictwa medycznego.
Pielęgniarki nie wiedzą, czy muszą iść na szkolenia. Pielęgniarki z pogotowia ruszyły na szkolenia z ratownictwa, bo dyrektorzy nie wiedzą, czy bez specjalizacji mogą nadal pracować?!?!? Szkoda, że autor tego tekstu nie przeczytał dokładnie nowej ustawy o ratownictwie.
