Warunki pracy pielęgniarek – formy zatrudniania
Interpelacja do ministra zdrowia w sprawie form zatrudniania pielęgniarek i pielęgniarzy w obliczu pandemii koronawirusa COVID-19
-fragment-
Szanowny Panie Ministrze!
Według obowiązujących przepisów prawa dopuszczalne jest pozostawanie przez jedną osobę w kilku stosunkach prawnych. Możliwe jest świadczenie pracy na podstawie umów o pracę i zlecenia zawartych z różnymi szpitalami. Jako że osoby te są najbardziej narażoną na zakażenie koronawirusem grupą zawodową w szpitalach, w przypadku kontaktu z pacjentami ze zdiagnozowanym zakażeniem istnieje ryzyko przenoszenia COVID-19 do innej placówki.
(…)
1. Jaka jest szansa na umożliwienie zatrudniania pielęgniarek i pielęgniarzy na umowę o pracę i jednocześnie umowę zlecenia w tej samej placówce medycznej? Kiedy można spodziewać się odpowiednich przepisów prawa w tym zakresie?
Z poważaniem
Małgorzata Pępek
Poseł na Sejm RP
5 listopada 2020 roku
Odpowiedź ministerstwa zdrowia w sprawie pielęgniarek
W odpowiedzi na interpelację Pani Małgorzaty Pępek, Posłanki na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie form zatrudniania pielęgniarek i pielęgniarzy w obliczu trwającego stanu epidemii na terenie kraju, związanego z wirusem
SARS-CoV-2, uprzejmie proszę o przyjęcie poniższych informacji w przedmiotowej sprawie.
-fragment-
Ad. 1
Obowiązujące przepisy prawa, w tym w szczególności ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2020 r. poz. 295, z późn. zm.) – dalej zwana: „ustawą o działalności leczniczej”, ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz.U. z 2019 r. poz. 965, z późn. zm.) oraz ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2020 r. poz. 562, z późn. zm.), dopuszczają zatrudnianie w podmiocie leczniczym osób wykonujących zawód medyczny, zarówno na podstawie umowy o pracę, jak i umowy cywilnoprawnej, a także w ramach działalności gospodarczej (w przypadku lekarzy i pielęgniarek/położnych jako indywidualna lub grupowa praktyka zawodowa). Ustawodawca nie wskazał preferowanej formy zatrudniania osób wykonujących zawód medyczny przez podmioty lecznicze, stąd też, zgodnie z zasadą swobody zawierania umów, decyzja i wybór podstawy zatrudnienia personelu medycznego zależy od woli stron danego stosunku prawnego.
Odnosząc się do kwestii wykonywania przez pielęgniarki i pielęgniarzy w ramach umowy cywilnoprawnej czynności tożsamych z wykonywanymi w ramach stosunku pracy, należy wyjaśnić, że ani przepisy Kodeksu pracy, ani Kodeksu cywilnego nie wprowadzają zakazu zawierania pomiędzy dwoma podmiotami jednocześnie umowy o pracę i umowy cywilnoprawnej. Jednakże zawarcie umowy cywilnoprawnej z własnym pracownikiem musi być uzasadnione czymś więcej niż tylko zamiarem wykonywania przez pracownika pracy w wymiarze przekraczającym określone dla danego pracownika normy czasu pracy. Działanie takie mogłoby bowiem zostać uznane za obejście przepisów o czasie pracy i zostać zakwalifikowane jako określone w art. 281 pkt 5 Kodeksu pracy wykroczenie przeciwko prawom pracownika.
Przedmiot umowy cywilnoprawnej zawieranej z własnym pracownikiem powinien więc być odmienny od przedmiotu umowy o pracę i odmienność ta powinna w sposób wystarczający uzasadniać konieczność zawarcia odrębnej umowy. Dodatkowo, praca wykonywana w ramach realizacji umowy cywilnoprawnej powinna być wykonywana na warunkach innych niż właściwe dla stosunku pracy, tj. innych niż określone w art. 22 § 1 Kodeksu pracy (zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie utrwalił się pogląd, że niektóre elementy umowy wskazane w art. 22 § 1 Kodeksu pracy, takie jak obowiązek osobistego świadczenia pracy, wykonywanie pracy pod kierownictwem – w stosunku podporządkowania – są na tyle istotne dla istnienia stosunku pracy, że ich brak przesądza o nie powstaniu stosunku pracy). Orzecznictwo Sądu Najwyższego wskazuje jednocześnie, że jako umowa cywilnoprawna nie może być zakwalifikowana umowa zawarta z pracownikiem zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, której treścią jest wykonywanie przez pracownika tego samego rodzaju pracy poza normalnym czasem pracy, za odrębnym wynagrodzeniem. Umowa ta stanowi w istocie uzupełnienie istniejącej już umowy o pracę (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 1994 r., I PZP 13/94 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1998 r., II UKN 392/98, i z dnia 8 stycznia 1999 r., II UKN 403/98). (…)
Z poważaniem
z upoważnienia Ministra Zdrowia
Maciej Miłkowski
Podsekretarz Stanu
1 grudnia 2020 roku
Wybrał: Mariusz Mielcarek
