Stowarzyszenie pielęgniarek instrumentariuszek
Lublin, 1 października 2019
Szanowna Pani Zofia Małas
Prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych
Czytaj także: Pielęgniarki: Izba pielęgniarek wyda 20 tys. PLN na promocję zawodu!
Środowisko pielęgniarek operacyjnych i położnych operacyjnych jest oburzone propozycją wykreślenia pielęgniarstwa operacyjnego z dziedzin, w których może być prowadzona specjalizacja w pielęgniarstwie i projektowi połączenia ze specjalizacją chirurgiczną. Uważamy, że takie działania świadczą o niekompetencji i o braku rozeznania
w specyfice opieki pielęgniarskiej świadczonej przez pielęgniarki operacyjne. Pielęgniarstwo operacyjne jako specjalność, wraz z zakresem obowiązków pielęgniarek operacyjnych zostały opisane w standardach pielęgniarskiej praktyki klinicznej w dziedzinie pielęgniarstwa operacyjnego zatwierdzonych przez NRPiP w dniu 3 grudnia 2014 roku. Pragniemy przypomnieć, że już w latach 60-tych XX wieku uznano, że kształcenie pielęgniarek operacyjnych musi odbywać się również w drodze specjalizacji, gdzie pielęgniarki poznają odrębną wiedzę i zupełnie inne umiejętności, a w ówczesnych szkołach kształcących pielęgniarki były praktyki w bloku operacyjnym, gdzie w efektach kształcenia wymagano znajomości pracy pielęgniarki operacyjnej. Twierdzenia opisujące pielęgniarstwo operacyjne jako dziedzinę wąską, instrumentowanie jako podawanie narzędzi a pracę pielęgniarek operacyjnych jako prostą i niewymagającą profesjonalnej, szerokiej wiedzy są oparte o stereotypy i świadczą o ignorancji osób wypowiadających takie opinie i nieznajomości warunków koniecznych, jakie musi posiadać każda pielęgniarka operacyjna i każda położna operacyjna. Odnosząc się do tych stereotypów informujemy, że:
1. pielęgniarstwo operacyjne jest szeroką dziedziną wiedzy, jest odrębną specjalnością pielęgniarską, której przedstawiciele badają, analizują i rozwiązują problemy związane
z zapewnieniem sprawnej asysty pielęgniarskiej do zabiegu operacyjnego, z poczuciem bezpieczeństwa i zachowania godności osobistej pacjentów przebywających na Bloku Operacyjnym oraz innymi problemami wynikającymi ze specyfiki pracy pielęgniarek operacyjnych w fazie przedoperacyjnej, śródoperacyjnej i pooperacyjnej w każdej dziedzinie zabiegowej. Pielęgniarstwo chirurgiczne natomiast ze swymi podspecjalnościami (pielęgniarstwo neurochirurgiczne, torakochirurgiczne, kardiochirurgiczne, urologiczne, ortopedyczne itp.) opisuje specyfikę przygotowania pacjenta do operacji oraz opiekę pooperacyjną. Nie ma ani słowa o etapach zabiegów operacyjnych, rodzajach zabiegów (klasyczne czy endoskopowe) ani o instrumentarium, czy zapewnieniu pacjentowi bezpieczeństwa podczas procedur medycznych odbywających się w warunkach sali operacyjnej. Na studiach pielęgniarskich I i II stopnia praktycznie brak jest zajęć teoretycznych i praktycznych z pielęgniarstwa operacyjnego. Dopiero na kursie kwalifikacyjnym i specjalizacji pielęgniarki nabywają niezbędną wiedzę i szersze umiejętności w danych specjalnościach.
2. Instrumentowanie (inaczej asysta pielęgniarska) – to podstawowy zakres czynności pielęgniarek/położnych operacyjnych. Są to działania wykonywane przez pielęgniarki operacyjne/położne operacyjne w trakcie zabiegów operacyjnych lub diagnostycznych przeprowadzanych w warunkach sali operacyjnej. Działania te są oparte na wiedzy
o teoretycznym i praktycznym przebiegu operacji z uwzględnieniem działań pielęgniarek/położnych operacyjnych na wnioskach z własnych obserwacji, instrumentowanie dotyczy:
– czynności mentalnych (analizowanie i wyciąganie wniosków z wypowiedzi operatora, jego asysty, i innych członków zespołu operacyjnego),
– czynności manualnych (szybkie, celowe,- najlepiej bez wezwania – podawanie narzędzi i innych rzeczy potrzebnych w trakcie operacji,
– pojęcie asysty pielęgniarskiej (instrumentowania) nie obejmuje czynności związanych z asystą lekarską, dotyczącą manipulowania narzędziami w obrębie pola operacyjnego (utrzymywanie porządku w polu operacyjnym, odsłanianie pola operacyjnego, czyli tzw. trzymanie haków, pilnowanie końca nitki, prowadzenie nitki przy szwach ciągłych, zdejmowanie kleszczyków hemostatycznych, adaptacja brzegów rany, obcinanie nitek itp.).
3. Praca pielęgniarek operacyjnych to skomplikowany układ działań zmierzający do zorganizowania zaplecza do sprawnego przeprowadzenia skomplikowanej i drogiej procedury, jaką jest zabieg operacyjny. Postęp, zwłaszcza postęp technologiczny
w dziedzinach zabiegowych sprawia, że programy specjalizacji w pielęgniarstwie operacyjnym zostały wzbogacone o zagadnienia chirurgii małoinwazyjnej (obecne są w wielu dziedzinach) oraz zagadnienia związane z transplantologią.
NIE dla likwidacji specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa operacyjnego
W trakcie specjalizacji operacyjnej pielęgniarki nabywają wiedzę i umiejętności aż
z trzynastu specjalności chirurgicznych dotyczącą metod i technik operacyjnych bardzo przydatną w codziennej pracy w blokach wielospecjalistycznych, gdzie pielęgniarki operacyjne nie są przypisane do danej specjalności. Ponadto na szkoleniach podyplomowych pielęgniarki mają możliwość nauczenia się zasad pracy przy najnowocześniejszej aparaturze medycznej takiej jak: laparoskop 3D, neuronawigacja itp.
Podsumowując należy stwierdzić, iż twierdzenia o braku konieczności kontynuowania szkoleń specjalizacyjnych w dziedzinie pielęgniarstwa operacyjnego oparte są o fałszywe przesłanki. Specjalizacje powinny być pogrupowane według problemów pielęgnacyjnych, jakie mają dane kategorie pacjentów. Pielęgniarstwa: geriatryczne, opieki długoterminowej opieki paliatywnej czy onkologiczne zakresowo mieszczą się w pielęgniarstwie internistycznym, które też ma odrębną specjalizację. Ponadto wyrażamy zdziwienie, że jako Ogólnopolskie Stowarzyszenie Instrumentariuszek, zrzeszające pielęgniarki operacyjne i położne operacyjne z całego kraju nie zostaliśmy zaproszeni do zespołu przygotowującego projekt zmian w szkoleniach podyplomowych pielęgniarek. Wśród nas są praktycy pracujący na blokach operacyjnych, posiadający wiedzę dotyczącą specyfiki nowoczesnego pielęgniarstwa operacyjnego i te osoby powinny wypowiadać się w naszych sprawach.
Prezes Ogólnopolskiego
Stowarzyszenia Pielęgniarek Instrumentariuszek
Joanna Borzęcka
Zobacz także:
Czy pielęgniarka może czuć się komfortowo w odzieży medycznej?
Dla pielęgniarek zmianowych 1450, jednozmianowych 1500 PLN.
Pielęgniarki: szpital podzielił 1200. Na: 1600 PLN oraz 10,12 i 8,44 PLN na godzinę.
