Powrót kształcenia pielęgniarek w szkołach policealnych – interpelacja poselska

Interpelacja do ministra zdrowia w sprawie przywrócenia kształcenia pielęgniarek i położnych na poziomie szkół policealnych

Mielec, 15 listopada 2021 roku

Szanowny Panie Ministrze,

o dramatycznych statystykach dotyczących pielęgniarek i położnych w Polsce mówiła podczas sesji inauguracyjnej XVII Forum Rynku Zdrowia Zofia Małas, prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych. Problemem, na który wskazywała, jest z jednej strony olbrzymi deficyt kadr, z drugiej średnia wieku pielęgniarek i położnych. W tej chwili średnia wieku dla pielęgniarek to 53 lata i 51 lat dla położnych. Czas będzie weryfikował w dół ilość tej kadry medycznej.

Na problem braku kadr pielęgniarek i położnych zwracają uwagę również samorządy. Poprawę sytuacji widzą w zmianie systemu kształcenia pielęgniarek i położnych. Proponują przywrócenie kształcenia tych kadr na poziomie szkól policealnych z możliwością kontynuacji nauki na poziomie studiów pierwszego oraz drugiego stopnia. Postulują, by poszerzyć liczbę podmiotów odpowiedzialnych za kształcenie w tych zawodach, o czym informują mnie w podejmowanych uchwałach.

W związku z powyższym proszę Pana Ministra o odpowiedzi na poniższe pytania:

1. Czy ministerstwo planuje i kiedy zmienić system kształcenia pielęgniarek i położnych w sposób, by zwiększyć liczbę podmiotów odpowiedzialnych za ich kształcenie?
2. Czy obecnie obowiązujące regulacje ustawowe, które limitują liczbę osób kształconych w zawodzie pielęgniarki i położnej, są adekwatne do wyzwań w ochronie zdrowia?

Z poważaniem
Krystyna Skowrońska
Poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej

---

Odpowiedź ministra zdrowia na postulat przywrócenia kształcenia pielęgniarek w szkołach policealnych

Warszawa, 14 grudnia 2021

RKP.050.25.2021.PŻ

Pani
Elżbieta Witek
Marszałek Sejmu RP
Szanowna Pani Marszałek,

w odpowiedzi na interpelację nr 28347 z dnia 17 listopada 2021 r. Pani Krystyny Skowrońskiej – Posła na Sejm RP, przekazaną do Ministra Zdrowia przez Ministra Edukacji i Nauki, w sprawie przywrócenia kształcenia pielęgniarek i położnych na poziomie szkół policealnych, uprzejmie przekazuję poniższe informacje.

System kształcenia zawodowego pielęgniarek i położnych w Polsce na przestrzeni ostatnich lat uległ istotnym zmianom. Transformacja kształcenia zawodowego pielęgniarek i położnych od szkolnictwa średniego do wyższego uwarunkowana była wieloma regulacjami prawnymi i zobowiązaniami międzynarodowymi, wynikającymi z działań związanych z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej, z zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia oraz wytycznych innych organizacji międzynarodowych. Dodatkowo należy wskazać, że wpływ na obecny kształt systemu kształcenia pielęgniarek i położnych w Polsce miał także Proces Boloński, efektem którego było umiejscowienie systemu kształcenia polskich pielęgniarek i położnych po 2004 r. wyłącznie na poziomie wyższym. Konsekwencją tych zmian są obowiązujące przepisy ustawy z dnia 15 lipca
2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2021 r. poz. 479 i 1559), które wskazują dwustopniowy system kształcenia pielęgniarek i położnych oparty na standardach kształcenia zgodnie z rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 26 lipca 2019 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu lekarza, lekarza dentysty, farmaceuty, pielęgniarki, położnej, diagnosty laboratoryjnego, fizjoterapeuty i ratownika medycznego (Dz.U. z 2021 r. poz. 755).

Ponadto uprzejmie informuję, że w 2017 roku podjęto dyskusję ze środowiskiem pielęgniarek i położnych w zakresie modelu kształcenia tych grup zawodowych. Efektem tego było wypracowanie dokumentu kierunkowo ujmującego obszary rozwoju pielęgniarstwa i położnictwa w Polsce. W dokumencie tym uzasadniono konieczność utrzymania kształcenia przeddyplomowego pielęgniarek i położnych wyłącznie na poziomie szkół wyższych. W dniu 15 października 2019 r. Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie przyjęcia dokumentu „Polityka Wieloletnia Państwa na rzecz Pielęgniarstwa i Położnictwa w Polsce”, przedłożoną przez Ministra Zdrowia. Jednym z działań określonych w ww. dokumencie jest utrzymanie kształcenia przeddyplomowego pielęgniarek i położnych wyłącznie na poziomie szkół wyższych. Ponadto w przedmiotowym dokumencie wskazuje się na konieczność podejmowania działań na rzecz upowszechnienia w systemie opieki zdrowotnej zawodu opiekuna medycznego – profesji współuczestniczącej w bezpośredniej opiece nad pacjentem, wspomagającej pracę pielęgniarek i położnych. Przedmiotowa kwestia leży w obszarze działań priorytetowych Ministra Zdrowia.

Działania ministra zdrowia „wpływają na sukcesywne zwiększanie liczby wysoko wykwalifikowanych pielęgniarek”

Jednocześnie należy podkreślić, że działania prowadzone w ostatnich latach przez Ministerstwo Zdrowia na rzecz pielęgniarek i położnych przyniosły widoczne efekty w postaci odwrócenia niekorzystnego trendu dotyczącego zmniejszania liczby pielęgniarek i położnych w systemie opieki zdrowotnej. Liczba pielęgniarek i położnych aktywnych zawodowo wg stanu na dzień 31 grudnia 2015 r. wynosiła 247 110, natomiast wg stanu na dzień 22 listopada 2021 r. wynosiła 263 568 (źródło: Centralny Rejestr Pielęgniarek i Położnych). Ponadto, liczba szkół posiadających akredytację Ministra Zdrowia na kształcenie pielęgniarek na poziomie pierwszego stopnia wzrosła
z 77 uczelni w 2015 r. do 110 uczelni w 2021 r. (wg stanu na dzień 28.09.2021 r.).
Jednocześnie istotnie wzrosło zainteresowanie studiami pierwszego stopnia na kierunku
pielęgniarstwo. W roku akademickim 2015/2016 liczba studentów na kierunku pielęgniarstwo I stopnia wynosiła 5 935 osób, a w roku 2020/2021 – 8 202. Natomiast na kierunku położnictwo I stopnia w roku akademickim 2015/2016 liczba studentów wynosiła 953 osoby, a w roku akademickim 2020/2021 – 1 218.

Natomiast odnosząc się do kwestii obowiązujących regulacji ustawowych, które limitują ilość osób kształcących w zawodzie pielęgniarki i położnej, uprzejmie informuję, że od roku akademickiego 2012/2013 limity przyjęć na kierunki pielęgniarstwo i położnictwo, zgodnie z ówczesną ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym, zostały zniesione. Obecnie uczelnie, w ramach autonomii, mają prawo do określania liczby osób przyjmowanych na te kierunki, mając na uwadze swoje możliwości organizacyjno-finansowe, w tym m.in. dotyczące kadry i bazy dydaktycznej.

Biorąc powyższe pod uwagę uprzejmie informuję, że podejmowane przez Ministerstwo Zdrowia działania na rzecz środowiska zawodowego pielęgniarek i położnych wpływają na sukcesywne zwiększanie liczby wysoko wykwalifikowanych pielęgniarek i położnych w polskim systemie opieki zdrowotnej.

Z poważaniem
z upoważnienia Ministra Zdrowia
Piotr Bromber
Podsekretarz Stanu

źródło: sejm.gov.pl