Nie w pełni ukształtowany układ immunologiczny czyni dzieci wysoce podatnymi na negatywny wpływ czynników zewnętrznych. Na młody organizm niekorzystnie oddziałują m.in. zanieczyszczenia obecne w powietrzu. Smog zwiększa ryzyko wystąpienia wielu schorzeń, ale nie tylko. Zdaniem specjalistów przyczynia się on do wolniejszego rozwoju dziecka, a w przypadku noworodków może odpowiadać za niską masę urodzeniową.

Przed czym chronią oczyszczacze powietrza?

W rekomendowanych przez specjalistów oczyszczaczach powietrza, takich jak urządzenia marki Klarta, za usuwanie zanieczyszczeń odpowiadają głównie:

• filtr HEPA – wychwytuje główny składnik smogu, czyli pyły zawieszone PM1, PM2,5 i PM10, alergeny wziewne, bakterie i wirusy,
• filtr węglowy – pochłania szkodliwe gazy, w tym LZO wraz z najpopularniejszym w tej grupie formaldehydem, który obecny jest niemal w każdy pomieszczeniu.

Filtracja powietrza w oczyszczaczu Klarta Stor 2, źródło: klarta.pl

Czym skutkuje obecność w powietrzu tych zanieczyszczeń? Oto kilka wniosków, do jakich doszli naukowcy.

Wolniejszy rozwój intelektualny

Czystość powietrza nie pozostaje bez wpływu na rozwój intelektualny dziecka. Potwierdzają to liczne badania naukowe, m.in. te przeprowadzone przez:

• Fredericę P. Perera z Columbia University
  U dzieci w wieku trzech i pięciu lat narażonych na częsty kontakt ze smogiem iloraz inteligencji okazał się niższy niż u rówieśników oddychających czystym powietrzem.
• Specjalistów przeprowadzających badania w ramach unijnego programu APGAR
  Wykazano zależność między czystością powietrza na terenie zamieszkania dzieci między 6 a 7 rokiem życia a rozwojem ich funkcji poznawczych.
• Zespół pod kierownictwem Jordi Sunyer
  Badania przeprowadzone w 39 hiszpańskich szkołach zlokalizowanych przy ruchliwych ulicach potwierdziły związek pomiędzy czystością powietrza a rozwojem procesów poznawczych. U dzieci narażonych na kontakt z zanieczyszczeniami zaobserwowano m.in. niższą pamięć roboczą i zdolność koncentracji.

Niższa masa urodzeniowa 

Smog oddziałuje na organizm dziecka już na etapie życia płodowego. Tę tezę potwierdzili m.in. polscy naukowcy, a dokładniej badacze z Katedry Epidemiologii i Medycyny Zapobiegawczej Uniwersytetu Jagiellońskiego we współpracy z fundacją Zdrowie i Środowisko oraz Uniwersytetem w Nowym Jorku. 

W badaniu wzięły udział kobiety ciężarne z Małopolski narażone na częsty kontakt ze smogiem. Według opublikowanych badań rodziły one dzieci o:

• niższej masie urodzeniowej (średnio o 128 gramów), 
• mniejszym obwodzie głowy (średnio o 0,3 cm), 
• mniejszej długości ciała (średnio o 0,9). 

Choroby układu oddechowego i inne

Ponadto regularny kontakt dziecka ze smogiem zwiększa ryzyko:

• zakażenia górnych dróg oddechowych (o 12% przy wzroście średniego rocznego stężenia pyłu PM2,5 o 10 µg/m³),
• astmy,
• chorób nowotworowych.

Oczyszczacz w pokoju dziecka, ale nie tylko

Oczyszczacz powietrza powinien znaleźć się przede wszystkim w pokoju dziecięcym. Ponadto zaleca się umieszczenie go we wszystkich miejscach, w których najmłodsi spędzają dużo czasu. Takim miejscem jest domowy salon, ale także sala przedszkolna czy bawialnia.

Wyposażenie w oczyszczacze placówek, w których często przebywają najmłodsi, jest bardzo ważne. Z raportu opracowanego przez Greenpeace wynika bowiem, że w 2017 r. 62% działających w Polsce przedszkoli było zlokalizowanych w miejscach niespełniających polskich norm czystości powietrza.

Jaki oczyszczacz dla dziecka?

Jak już wcześniej wyjaśniliśmy, dobry oczyszczacz powietrza musi być wyposażony w filtr HEPA oraz filtr węglowy. Te dwa elementy uzupełniają bowiem swoje działanie i pozwalają usunąć z powietrza niemal 100% groźnych zanieczyszczeń. 

Druga ważna kwestia to wydajność oczyszczania. Jak czytamy w artykule Idealny oczyszczacz powietrza do żłobka i przedszkola – Klarta Stor 2CADR powinien stanowić przynajmniej trzykrotność kubatury pomieszczenia. Powierzchnia pokoju dziecięcego to najczęściej do 20 m², tak więc przy typowej wysokości 2,7 m dopasowanie odpowiedniego urządzenia nie sprawia problemów.

Trochę inaczej wygląda sytuacja w przypadku dużej sali przedszkolnej. Nie oznacza to jednak, że na rynku brakuje oczyszczaczy do większych pomieszczeń. Oczyszczacz powietrza Klarta Stor 2 White dostępny na https://www.ceneo.pl/119351535 ma CADR 600 m³. Może zatem obsłużyć pomieszczenie standardowej wysokości o powierzchni nawet 75 m².

Inne parametry, które warto wziąć pod uwagę podczas wyboru oczyszczacza to:

• głośność pracy (najlepiej, aby w niskim trybie wynosiła poniżej 30 dB),
• obecność czujnika zanieczyszczeń i trybu automatycznego (najlepiej wybrać oczyszczacz z laserowym czujnikiem PM2,5 i algorytmem uwzględniającym europejskie normy jakości powietrza), 
• koszty użytkowania (decydują o nich pobór prądu oraz żywotność i ceny filtrów wymiennych),
• opłacalność urządzenia, czyli stosunek możliwości do ceny.

---

Źródła

1. Frederica Perera, et all., Prenatal Exposure to Airborne Polycyclic Aromatic Hydrocarbons and IQ: Estimated Benefit of Pollution Reduction J Public Health Policy, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4231817/ [dostęp online 01.12.2021 r.].
2. Jordi Sunyer et. all, Association between Traffic-Related Air Pollution in Schools and Cognitive Development in Primary School Children: A Prospective Cohort Study, https://journals.plos.org/plosmedicine/article?id=10.1371/journal.pmed.1001792, [dostęp online 01.12.2021 r.].
3. Wiesław Jędrychowski, Variability of total exposure to PM2.5 related to indoor and outdoor pollution sources Krakow study in pregnant women, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16139869/,  [dostęp online 01.12.2021 r.].
4. Greenpeace i Fundacja #13, Polskie przedszkola w smogu. Analiza wpływu zanieczyszczenia powietrza w Polsce na zdrowie dzieci poniżej 5. roku życia, https://www.greenpeace.org/static/planet4-poland-stateless/2019/06/e8199e07-e8199e07-raport_przedszkola_w_smogu_final.pdf, [dostęp online 01.12.2021 r.].