.

Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację pana posła Grzegorza Napieralskiego przekazaną przy piśmie (znak: SPS-023-17395/10) z dnia 6 sierpnia 2010 r. w sprawie ustalania minimalnych norm zatrudnienia pielęgniarek i położnych w zakładach opieki zdrowotnej, uprzejmie proszę o przyjęcie poniższych wyjaśnień.
.

Sposób ustalania minimalnych norm zatrudnienia pielęgniarek i położnych w zakładzie opieki zdrowotnej w celu zapewnienia właściwego poziomu udzielanych świadczeń zdrowotnych stosownie do stanu pacjentów i potrzeb pielęgnacyjnych został uregulowany w rozporządzeniu ministra zdrowia z dnia 21 grudnia 1999 r. w sprawie ustalania minimalnych norm zatrudnienia pielęgniarek i położnych w zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 111, poz. 1314). Zgodnie z powyższym rozporządzeniem minimalne normy zatrudnienia pielęgniarek i położnych w zakładzie opieki zdrowotnej ustala kierownik po zasięgnięciu opinii kierowników jednostek organizacyjnych i komórek organizacyjnych określonych w statucie zakładu, jak również przedstawicieli organów samorządu pielęgniarek i położnych oraz związków zawodowych działających na terenie zakładu. Ponadto projekt tych norm opracowuje naczelna pielęgniarka, przełożona pielęgniarek i położnych zakładu. Oznacza to, że w ustalaniu minimalnych norm zatrudnienia pielęgniarek i położnych w zakładzie biorą udział osoby odpowiedzialne za zarządzanie danym zakładem (kierownik zakładu), przedstawiciele organów samorządu zawodowego pielęgniarek i położnych, które sprawują nadzór nad należytym wykonywaniem zawodu pielęgniarki i położnej, a także osoby znające specyfikę zawodu pielęgniarki i położnej (np. naczelna pielęgniarka zakładu) oraz zakładowe organizacje związkowe działające na terenie zakładu.
Wykładnia przepisów przedmiotowego rozporządzenia wyraźnie wskazuje, iż kierownik danego zakładu opieki zdrowotnej jest zobowiązany do ostatecznego ustalenia minimalnych norm zatrudnienia według wzoru, o którym mowa w § 5 ww. rozporządzenia. Przepisy przedmiotowego rozporządzenia ustalają zakres podmiotowy, tzn. określają konkretnie, jaki podmiot jest uprawniony i zobowiązany do ustalania w zakładzie opieki zdrowotnej minimalnych norm zatrudnienia. Dlatego z punktu widzenia formalnego powoływanie firmy zewnętrznej do obliczania minimalnych norm zatrudnienia w zakładzie opieki zdrowotnej nie zwalnia zobowiązanych w ww. rozporządzeniu podmiotów do wypełnienia ciążących na nich obowiązków i uwzględnienia wszystkich przepisów ww. rozporządzenia w zakresie sposobu ustalania minimalnych norm zatrudnienia.
Biorąc pod uwagę brak regulacji zakazujących i sankcjonujących możliwość zlecania przez zakłady opieki zdrowotnej wykonania usług przez podmioty zewnętrzne w zakresie przeprowadzenia obiektywnych badań pomocnych do obliczenia i ustalenia w zakładzie minimalnych norm zatrudnienia, kierownik danego zakładu może skorzystać z pomocy firmy zewnętrznej do przygotowania przez nią stosownych badań, które następnie byłyby podstawą do opracowania przez naczelną pielęgniarkę, przełożoną pielęgniarek i położnych zakładu, projektu minimalnych norm zatrudnienia i pielęgniarek i położnych, zgodnie z wzorem określonym w § 5 przedmiotowego rozporządzenia, a które ostatecznie ustala dla danego zakładu jego kierownik.
Szczegółowe zasady wykonania przedmiotowej usługi przez podmiot zewnętrzny, jej przedmiot i zakres oraz inne aspekty, np. czas trwania, winny zostać uregulowane w umowie zawartej pomiędzy podmiotem zlecającym usługę (kierownik zakładu opieki zdrowotnej) a firmą zewnętrzną przyjmującą zlecenie, przy czym, zgodnie z ustawą z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240, ze zm.) jednostki sektora finansów publicznych zawierają umowy, których przedmiotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane, na zasadach określonych w przepisach o zamówieniach  publicznych, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej. Ponadto wydatkowanie środków publicznych przez jednostki sektora finansów publicznych powinno odbywać się z zachowaniem zasady gospodarowania środkami publicznymi, określonymi w art. 44 ust. 3 ww. ustawy o finansach publicznych, ze szczególnym uwzględnieniem celowości i oszczędności, a także z zachowaniem zasady uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów. W odniesieniu do kwestii dotyczącej naruszenia przepisów ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta w związku z zaangażowaniem podmiotu zewnętrznego informuję, iż niewątpliwie pacjent, w obecności którego wykonywane są czynności związane z obliczaniem minimalnych norm
zatrudnienia pielęgniarek i położnych, np. pomiary czasu wykonywania świadczeń zdrowotnych, powinien zgodnie z art. 22 ust. 2 ww. ustawy wyrazić zgodę na obecność tzw. osób trzecich i zostać poinformowany o celu i rodzaju wykonywanych czynności. Wykonywanie przedmiotowych czynności za zgodą pacjenta nie narusza przepisów przedmiotowej ustawy w zakresie prawa pacjenta do poszanowania intymności i godności.
W procesie określania minimalnych norm zatrudnienia pielęgniarek i położnych, należy wyodrębnić liczbę i rodzaj świadczeń bezpośrednich, określić liczbę lub strukturę świadczeń pośrednich, określić średnie czasy wykonania poszczególnych świadczeń jednostkowych oraz efektywny czas pracy pielęgniarki, położnej w danej komórce organizacyjnej. Podczas wykonywania przedmiotowych czynności przez osoby zewnętrzne nie zachodzi potrzeba gromadzenia lub przetwarzania danych osobowych personelu czy też pacjentów, wobec których wykonywane są świadczenia zdrowotne. W związku z powyższym należy stwierdzić, iż wykonywanie ww. czynności przez osoby zewnętrzne nie stanowi naruszenia przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz. U. z 2002, Nr 101, poz. 926).
.

Z poważaniem
Marek Haber – podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia

31 sierpnia 2010

.

Zobacz także:

Aktualności według działów – normy zatrudnienia pielęgniarek i położnych