.

PROJEKT z dnia 30 lipca 2010 roku

USTAWA
z dnia ………………………………2010 r.
o zmianie ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym oraz niektórych innych ustaw

Art. 1.

W ustawie z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. Nr 191, poz. 1410, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:

1)	w art. 3 dodaje się pkt 13 i 14 w brzmieniu: „13) obszar działania – obszar działania zespołu ratownictwa medycznego, określony w sposób zapewniający realizację parametrów czasów dotarcia, o których mowa w art. 24 ustawy, w ramach którego ten zespół będzie dysponowany na miejsce zdarzenia w pierwszej kolejności; 14) rejon operacyjny – rejon określony w wojewódzkim planie działania systemu, obejmujący co najmniej jeden obszar działania.”;
2)	w art. 21 ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. Wojewoda sporządza wojewódzki plan działania systemu, zwany dalej „planem”, na okres trzech lat, z możliwością aktualizacji.”;
3)	w art. 21 w ust. 2 po pkt 2 dodaje się pkt 2a w brzmieniu: „2a) obszary działania i rejony operacyjne;”;
4)	w art. 27: a) w ust. 1 pkt 4 otrzymuje brzmienie: „4) zbieranie aktualnych informacji o dostępnych w rejonie operacyjnym jednostkach systemu, o których mowa w art. 32 ust. 1, i ich gotowości oraz przekazywanie tych informacji lekarzowi koordynatorowi ratownictwa medycznego;”, b) po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu: „1a. Wykonywanie zadań dyspozytora medycznego, o których mowa w ust. 1, stanowi udzielanie świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej.”, c) ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. W razie konieczności użycia jednostek systemu, o których mowa w art. 32 ust. 1, spoza rejonu operacyjnego, dyspozytor medyczny powiadamiania o tym fakcie lekarza koordynatora ratownictwa medycznego.”;
5)	w art. 29: a) w ust. 2 pkt 2 otrzymuje brzmienie: „2) koordynacja współpracy dyspozytorów medycznych w przypadku zdarzeń wymagających użycia jednostek systemu, o których mowa w art. 32 ust. 1, spoza jednego rejonu operacyjnego;”, b) ust. 4 otrzymuje brzmienie: „4. Lekarzem koordynatorem ratownictwa medycznego może być lekarz systemu, który posiada co najmniej 3 – letnie doświadczenie zawodowe w pracy w szpitalnym oddziale ratunkowym lub w zespole ratownictwa medycznego.”;
6)	w art. 30: a) ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, wojewoda może nałożyć, w drodze decyzji administracyjnej, na zakłady opieki zdrowotnej określone w ust. 1 obowiązek pozostawania w stanie podwyższonej gotowości w celu udzielenia świadczeń opieki zdrowotnej osobom znajdującym się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego.”, b) po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu: ,,2a. Obowiązek, o którym mowa w ust. 2, może dotyczyć: 1) zwiększenia gotowości do udzielania świadczeń opieki zdrowotnej przez zakłady opieki zdrowotnej, w tym dysponentów zespołów ratownictwa medycznego; 2) udzielania świadczeń opieki zdrowotnej poza zakładem opieki zdrowotnej, w miejscu wskazanym w decyzji, o której mowa w ust. 2, przez osoby wykonujące zawód medyczny w danym zakładzie opieki zdrowotnej; 3) udzielania świadczeń opieki zdrowotnej przy użyciu sprzętu i aparatury medycznej wskazanej w decyzji, o której mowa w ust. 2.”, c) ust. 5 otrzymuje brzmienie: „5. Zakład opieki zdrowotnej za wykonanie obowiązku określonego w ust. 2a pkt 1 i 2, ma prawo do wynagrodzenia za świadczenia opieki zdrowotnej udzielone osobie w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego. Wynagrodzenie uwzględnia wyłącznie uzasadnione koszty udzielania niezbędnych świadczeń opieki zdrowotnej.”, d) dodaje się ust. 6 – 9 w brzmieniu: „6. W celu uzyskania wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 5, zakład opieki zdrowotnej składa wniosek do dyrektora oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia wraz z rachunkiem, wykazem udzielonych świadczeń opieki zdrowotnej i ich kosztów oraz pisemnym przedstawieniem okoliczności udzielenia świadczeń uzasadniających ich sfinansowanie ze środków publicznych. 7. Dyrektorowi oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia przysługuje prawo kontroli zasadności wniosku, o którym mowa w ust. 6. Przepisy art. 64 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych stosuje się odpowiednio. 8. Wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 5, przysługujące dysponentom zespołów ratownictwa medycznego jest finansowane ze środków budżetu państwa, z części których dysponentami są poszczególni wojewodowie, na podstawie wniosku, o którym mowa w ust. 6. 9. Wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 5, przysługujące zakładom opieki zdrowotnej niebędącym dysponentami zespołów ratownictwa medycznego jest finansowane ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia. ”;
7)	w art. 32 ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. Jednostkami systemu są: 1) szpitalne oddziały ratunkowe, 2) zespoły ratownictwa medycznego, w tym lotnicze zespoły ratownictwa medycznego – zwane dalej „jednostkami systemu”, na których świadczenia zawarto umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej oraz umowy na wykonywanie medycznych czynności ratunkowych.”;
8)	w art. 44 ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. Zespół ratownictwa medycznego transportuje osobę w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego do najbliższego, pod względem czasu dotarcia, szpitalnego oddziału ratunkowego lub do szpitala wskazanego przez dyspozytora medycznego lub lekarza koordynatora ratownictwa medycznego.”;
9)	w art. 45 w ust. 1 zdanie drugie otrzymuje brzmienie: „W przypadku transportu poza rejon operacyjny transport koordynuje lekarz koordynator ratownictwa medycznego.”;
10)	w art. 49: a) ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. Dyrektor oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia zawiera umowy, o których mowa w ust. 1, na rejony operacyjne, na podstawie planu oraz w ramach środków przewidzianych w budżecie państwa, w części, której dysponentem jest wojewoda, ujętych w planie finansowym Narodowego Funduszu Zdrowia.”, b) po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu: „2a. Umowy, o których mowa w ust. 1, są zawierane na okres do 5 lat.”;
11)	art. 63 otrzymuje brzmienie: „Art. 63. Dysponenci zespołów ratownictwa medycznego dostosują kwalifikacje członków tych zespołów do wymagań, o których mowa w art. 36 ust. 1, do dnia 31 grudnia 2012.”.

Art. 2.

W ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:

1)	w art. 39 ust. 4 otrzymuje brzmienie: „4. Przepis ust. 3 nie dotyczy przewozu dziecka taksówką osobową, specjalistycznym środkiem transportu sanitarnego, o którym mowa w art. 36 ust. 2 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. Nr 191, poz. 1410, z późn. zm.) lub Policji.”;
2)	w art. 44 w ust. 2: a) pkt 1 otrzymuje brzmienie: „1) udzielić niezbędnej pomocy ofiarom wypadku oraz wezwać zespół ratownictwa medycznego i Policję;”, b) pkt 3 otrzymuje brzmienie: ,,3) pozostać na miejscu wypadku, a jeżeli wezwanie zespołu ratownictwa medycznego lub Policji wymaga oddalenia się – niezwłocznie powrócić na to miejsce.”;
3)	w art. 53 w ust. 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie: „2) zespołu ratownictwa medycznego;”.

Art. 3.

W ustawie z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz. 1800, z późn. zm.) w art. 78 w ust. 4 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
„1) centralnemu punktowi systemu centrów powiadamiania ratunkowego – w przypadku połączeń do numeru alarmowego '112′ oraz do numerów alarmowych ustalonych dla Policji, Państwowej Straży Pożarnej i dysponenta zespołów ratownictwa medycznego, chyba że służba ustawowo powołana do niesienia pomocy, wykorzystująca dany numer alarmowy, posiada własny punkt centralny mogący współpracować z systemem albo”.

Art. 4.

1. Wojewoda przedstawi ministrowi właściwemu do spraw zdrowia aktualizację wojewódzkiego planu działania systemu, uwzględniającą zmiany wprowadzone w art. 21 ust. 2 pkt 2a ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, w terminie miesiąca od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.
2. Do aktualizacji, o której mowa w ust. 1, stosuje się przepisy art. 21 ust. 7-13 ustawy, której mowa w art. 1.

Art. 5.

Umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej zawarte z dysponentami jednostek na wykonywanie zadań przez zespoły ratownictwa medycznego podlegają rozwiązaniu z dniem 31 grudnia 2010 r.

Art. 6.

Przepis art. 49 ust. 2 i 2a ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą stosuje się począwszy od umów zawieranych na 2011 r. i lata następne.

Art. 7.

Akty wykonawcze wydane na podstawie art. 78 ust. 7 i 7a ustawy, o której mowa w art. 3, zachowują moc do czasu wejścia w życie aktów wykonawczych wydanych na podstawie art. 78 ust. 7 i 7a ustawy, o której mowa w art. 3, w związku z art. 78 ust. 4 pkt 1 tej ustawy, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, jednakże nie dłużej niż przez okres 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

Art. 8.

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

---

 

Uzasadnienie

Postulaty wpływające do Ministra Zdrowia od organizatorów i realizatorów świadczeń zdrowotnych w systemie Państwowe Ratownictwo Medyczne jednoznacznie wskazują, że istnieje konieczność dokonania pilnych zmian niektórych przepisów ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U Nr 191, poz. 1410, z późn. zm.) zwanej dalej „ustawą”.
Obszary, które dotyczą niezbędnej i szybkiej nowelizacji obejmują kwestie związane z:

1)	wprowadzeniem definicji: rejonu operacyjnego i obszaru działania;
2)	uznaniem wykonywania zadań dyspozytora medycznego za udzielanie świadczeń zdrowotnych;
3)	przedłużeniem obowiązywania art. 63 wprowadzającym czasowe odstępstwo od kwalifikacji członków zespołów ratownictwa medycznego;
4)	zmniejszeniem wymagań zawodowych lekarzy koordynatorów ratownictwa medycznego;
5)	nakładaniem na zakłady opieki zdrowotnej obowiązku pozostawania w stanie podwyższonej gotowości, z uwzględnieniem zadań do realizacji przez zakłady opieki zdrowotnej w związku z tym stanem oraz wynagrodzenia za wykonane świadczenia opieki zdrowotnej;
6)	zawieraniem umów na zadania zespołów ratownictwa medycznego na okres co najmniej 5 lat oraz na rejony operacyjne;
7)	aktualizacją wojewódzkich planów działania systemu.

Ustawa nie definiowała do tej pory rejonu operacyjnego i obszaru działania. Wprowadzenie do ustawodawstwa regulacji w tym zakresie przyczyni się do jednoznacznej interpretacji przepisów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 czerwca 2008 r. sprawie wojewódzkiego planu działania systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne oraz kryteriów kalkulacji kosztów działalności zespołów ratownictwa medycznego (Dz. U. Nr 142, poz. 893), co pozwoli na jednolite opracowanie wojewódzkich planów działania systemu, a także sprawne przeprowadzanie przez Narodowy Fundusz Zdrowia postępowań w sprawie zawarcia umów na zadania zespołów ratownictwa medycznego, bowiem zgodnie z art. 49 ust. 2 ustawy dyrektor oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia zawiera umowy na podstawie ww. planu. Rejon operacyjny będzie obsługiwany przez jednego dysponenta jednostki, przy czym zasadne jest, by w rejonie operacyjnym zapewniona została szybka i skuteczna realizacja zadań zespołów ratownictwa medycznego na wypadek zdarzeń masowych, co możliwe jest przy organizacji w województwie większych terytorialnie rejonów operacyjnych.
Istotnym elementem, który wymaga pilnej zmiany jest takie doprecyzowanie przepisów ustawy, by stało się bezspornym, że zadania wykonywane przez dyspozytora medycznego są świadczeniami zdrowotnymi. Nowelizacja w tym zakresie zapewni osobom wykonującym zadania dyspozytora medycznego kontynuację wykonywania zawodu medycznego, w tym przez lekarza systemu, pielęgniarkę systemu i ratownika medycznego, którzy z powodu różnych sytuacji życiowych lub zdrowotnych nie mogą ich już wykonywać na przykład w zespołach ratownictwa medycznego.
Ustawa określa także skład osobowy zespołów ratownictwa medycznego, w których od dnia 1 stycznia 2011 r. świadczeń udzielać będzie mógł tylko lekarz systemu, pielęgniarka systemu oraz ratownik medyczny. Okres przejściowy w tym zakresie, wprowadzony art. 63 ustawy, kończy się z dniem 31 grudnia 2010 r. Problemy dysponentów jednostek związane z zatrudnieniem lekarzy spełniających kryteria wymagane dla lekarza systemu powodują, iż znaczna liczba specjalistycznych zespołów ratownictwa medycznego nie będzie spełniać po tym czasie wymogów ustawy, co może skutecznie wyeliminować specjalistyczne zespoły ratownictwa medycznego z ich obszarów działania. W konsekwencji zmniejszy się dostęp do świadczeń zdrowotnych na danym terenie i wydłuży się czas dojazdu zespołu ratownictwa medycznego na miejsce zdarzenia. Analizując powyższy problem stwierdzono, że w niektórych województwach ponad 40 % lekarzy zatrudnionych w specjalistycznych zespołach ratownictwa medycznego nie spełnia tych wymagań. Kolejnym istotnym elementem powodującym brak w systemie ratownictwa medycznego lekarzy medycyny ratunkowej jest małe zainteresowanie uzyskaniem specjalizacji z medycyny ratunkowej. Należy podkreślić, iż praca w zespołach ratownictwa medycznego jest narażona na ciągły stres związany z udzielaniem świadczeń osobie w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego oraz narażona jest na duży wysiłek fizyczny, często wykonywany w niesprzyjających warunkach atmosferycznych. Powyższe dodatkowo uzasadnia konieczność wydłużenia okresu przejściowego, o którym mowa w art. 63 obowiązującej ustawy. W chwili obecnej w zespołach ratownictwa medycznego udziela świadczeń 5808 lekarzy, zaś 3712 spełnia docelowe wymagania ustawy. Ponadto w 2009 r. w trakcie specjalizacji w dziedzinach medycyny określonych w art. 57 ustawy było ponad 8300 lekarzy. Jednocześnie w 2010 r. zostało przyznanych 179 miejsc szkoleniowych w dziedzinie medycyny ratunkowej. W tej sytuacji w proponowanym okresie liczba brakujących lekarzy posiadających specjalizację z medycyny ratunkowej lub innych dziedzin określonych w ww. art. 57 ustawy powinna po upływie 2 lat umożliwić pełną obsadę specjalistycznych zespołów ratownictwa medycznego.
Podobny problem dotyka również zagadnienia związanego ze spełnieniem wymagań ustawowych przez lekarzy powołanych na stanowiska lekarzy koordynatorów ratownictwa medycznego. Wymagania ustawowe powodują, iż obecnie występują znaczne trudności z zapewnieniem przez wojewodów pełnej obsady tych stanowisk. Obniżenie wymagań dla lekarzy koordynatorów ratownictwa medycznego w zakresie doświadczenia zawodowego powinno przyczynić się do całodobowego zabezpieczenia funkcjonowania tych stanowisk przy jednoczesnym zachowaniu jakości wykonywanych zadań.
W nawiązaniu do wydarzeń z ostatniej powodzi, która dotknęła Polskę i zaangażowania jednostek systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne oraz innych zakładów opieki zdrowotnej do udzielania pomocy medycznej na rzecz powodzian, pojawiła się konieczność bardziej szczegółowego niż dotychczas zdefiniowania stanu podwyższonej gotowości, z uwzględnieniem zakresu zadań do realizacji przez zakłady opieki zdrowotnej w związku z tym stanem. W projekcie uregulowano także kwestię prawa zakładów opieki zdrowotnej do wynagrodzenia za wykonane świadczenia opieki zdrowotnej na rzecz osób w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego w związku ze stanem podwyższonej gotowości. Finansowanie świadczeń opieki zdrowotnej udzielonych osobom w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego w ramach wykonania decyzji wojewody będzie obejmowało zarówno zakłady opieki zdrowotnej, które nie miały zawartej umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z Narodowym Funduszem Zdrowia oraz zakłady opieki zdrowotnej posiadających takie umowy. W tym drugim przypadku dodatkowe finansowanie świadczeń będzie dotyczyć tylko świadczeń wykraczających poza zawartą umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, w tym udzielanych poza zakładem opieki zdrowotnej w miejscu wskazanym w decyzji wojewody przez osoby wykonujące zawód medyczny w tymże zakładzie opieki zdrowotnej oraz przez dodatkowe zespoły ratownictwa medycznego. W przypadku podwyższonej gotowości związanej ze zwiększeniem liczby zespołów ratownictwa medycznego finansowanie będzie się odbywać ze środków budżetu państwa z części, których dysponentami są poszczególni wojewodowie. Natomiast finansowanie pozostałych świadczeń opieki zdrowotnej, które w stanie podwyższonej gotowości udzielane będą osobom w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego, odbywać się będzie w ramach środków Narodowego Funduszu Zdrowia.
Wśród postulatów zgłaszanych przez organizatorów i realizatorów systemu znajduje się również postulat dotyczący możliwości zawierania wieloletnich umów na zadania wykonywane przez zespoły ratownictwa medycznego. Wydłużenie okresu obowiązywania umów zapewni dysponentom stabilizację w realizacji długoterminowych inwestycji oraz przyczyni się do skutecznej realizacji zobowiązań związanych z korzystaniem ze środków unijnych, bowiem warunkiem pozyskania przez dysponentów funduszy unijnych na zakup np. ambulansów w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko, jest spełnienie tzw. „kryterium trwałości projektu” poprzez zapewnienie funkcjonowania zespołu ratownictwa medycznego w systemie Państwowe Ratownictwo Medyczne przez 5 lat. W przypadku krótszego okresu obowiązywania umowy zawartej przez dysponenta z Narodowym Funduszem Zdrowia, konieczny jest zwrot pozyskanych środków wraz z należnymi odsetkami. Wprowadzenie regulacji dotyczącej zawierania umów z dysponentem jednostek do 5 lat wprowadzi również pewną stabilność funkcjonowania systemu.
Ponadto ustawa wprowadza zmianę w art. 21 ust. 2, która ma charakter porządkowy, umożliwiający sprawniejsze przeprowadzenie procedury konkursowej, zaś w art. 21 ust. 1 wprowadza zmianę pozwalają na aktualizację wojewódzkich planów działania systemu w każdym czasie, kiedy wystąpi uzasadniona potrzeba związana z zapewnieniem bezpieczeństwa zdrowotnego mieszkańców. Proponowane zmiany wymagają pilnej nowelizacji tak, aby umożliwić ich skuteczne wejście w życie, mając na uwadze fakt, że proces zawierania umów przez Narodowy Fundusz Zdrowia w systemie pozaszpitalnym na 2011 r. i lata następne rozpoczyna się na przełomie III i IV kwartału 2010 r.
Projekt wprowadza również zmiany w ustawie z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz. 1800 z późn. zm.) oraz ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908, z późn. zm.) w zakresie dostosowania terminologii do przepisów ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym. W ustawie z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym ustawodawca w art. 3 pkt 1 wprowadził definicję legalną dysponenta zespołów ratownictwa medycznego, która nie jest równoznaczna z używaną w poprzednim stanie prawnym definicją „pogotowia ratunkowego”. Dlatego też właściwe wydaje się dokonanie zmiany zastosowanego pojęcia „pogotowie ratunkowe” na pojęcie „dysponent zespołów ratownictwa medycznego” lub „zespół ratownictwa medycznego”.
Wobec faktu, że zmieniony art. 78 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne jest przepisem, do którego odsyłają upoważnienia ustawowe do wydania rozporządzeń, zawarte w art. 78 ust. 7 i 7a tej ustawy doszłoby do zmiany treści przepisów upoważniających, bez zmiany ich brzmienia, a w konsekwencji do pośredniego uchylenia wydanych na podstawie tych przepisów rozporządzeń, należało utrzymać w mocy te rozporządzenia tak, aby nie powstała luka prawna. Stąd zaproponowano w art. 7 projektowanej ustawy przepis przejściowy utrzymujący w mocy wydane akty wykonawcze.
Projekt nie wymaga notyfikacji oraz przedstawienia właściwym instytucjom i organom Unii Europejskiej lub Europejskiemu Bankowi Centralnemu, celem uzyskania opinii, dokonania konsultacji albo uzgodnienia.
W celu realizacji obowiązku określonego w art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. 169, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 337) projekt został umieszczony na stronie internetowej Ministerstwa Zdrowia w Biuletynie Informacji Publicznej.
Regulacja nie jest objęta prawem Unii Europejskiej.

Powyższa informacja pochodzi ze strony internetowej resortu zdrowia

 

Zobacz także:

Aktualności według działów – pielęgniarka systemu