Poseł o dysproporcjach w wynagrodzeniu zasadniczym pielęgniarek

W odpowiedzi na interpelację nr 26474 Pana Posła Jana Szopińskiego „w sprawie zgłoszonych przez pielęgniarki i położne niesprawiedliwych dysproporcji w wynagrodzeniu zasadniczym pracowników podmiotów leczniczych” uprzejmie proszę o przyjęcie poniższych wyjaśnień.

Na wstępie pragnę poinformować, że – zgodnie z deklaracją Pana Premiera Mateusza Morawieckiego złożoną w dniu 1 czerwca br. na posiedzeniu Prezydium Trójstronnego Zespołu do Spraw Ochrony Zdrowia – Trójstronny Zespół kontynuuje prace nad kolejnymi zmianami w ustawie z dnia 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych.

MZ – możliwe kolejne podwyżki współczynników pracy

Strona rządowa od początku prac nad projektem zmian ustawowych skonkretyzowanych w nowelizacji z dnia 28 maja br. deklarowała bowiem, że propozycje przedstawione przez Ministra Zdrowia partnerom społecznym w lutym br. nie wyczerpują katalogu możliwych zmian w ustawie; że możliwe są zarówno zmiany przyjętej w załączniku do ustawy systematyki grup zawodowych, jak też kolejne podwyżki ustawowych współczynników pracy.

W tym miejscu koniecznym jest przypomnienie, że jednym z głównych punktów „Polskiego Ładu” jest podwyższenie wydatków publicznych na ochronę zdrowia do poziomu nie niższego niż równowartość 7% PKB w 2027 r. Zgodnie z przyjętą przez Sejm w dniu 12 sierpnia br. ustawą o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw w okresie dochodzenia do założonego pułapu, czyli w latach 2022 – 2026, wydatki na zdrowie wyniosą nie mniej niż 5,75% PKB w 2022 r., w 2023 r. – 6,00% PKB, w 2024 r. – 6,2% PKB, w 2025 r. – 6,50% PKB, w 2026 r. – 6,80% PKB i 7% w 2027 r. Tak znaczący przyspieszony wzrost wydatków nie może nie spowodować istotnej poprawy kondycji finansowej – a więc także możliwości płacowych – podmiotów leczniczych udzielających świadczeń zdrowotnych w ramach systemu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego.

Należy też zauważyć, że dzięki przyjęciu przez stronę społeczną Zespołu (przy zdaniu odrębnym Forum Związków Zawodowych, które jest współtworzone m.in. przez Ogólnopolski Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych) proponowanego przez Ministra Zdrowia trybu prac nad zmianami w ustawie z 8 czerwca 2017 r. możliwe było:

• przyspieszenie o pół roku (od 1 lipca zamiast od 31 grudnia br.) wymogu osiągnięcia przez wszystkie podmioty lecznicze ustawowo gwarantowanych poziomów wynagrodzeń zasadniczych pracowników medycznych oraz innych pracowników działalności podstawowej;
• podwyższenie współczynników pracy – w tym dla pielęgniarek i położnych z wykształceniem na poziomie licencjatu z 0,64 do 0,81;
• skorygowanie, także zgodnie z propozycjami m.in. środowiska pielęgniarskiego, mechanizmów ustawowych gwarantujących nieobniżanie przez pracodawców po dniu 1 lipca br. wynagrodzeń zasadniczych w konsekwencji zaprzestania przez NFZ przekazywania podmiotom leczniczym tzw. znaczonych środków na płace na podstawie OWU.

Siatka płac pielęgniarek nie wprowadza powszechnie obowiązującej siatki płac

Koniecznym jest także wskazanie, że ustawa o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych nie wprowadza powszechnie obowiązującej w ochronie zdrowia siatki płac, lecz jedynie określa wysokość najniższych dopuszczalnych wynagrodzeń zasadniczych brutto dla (określonych w załączniku nr 1 do ustawy) grup zawodowych. Stanowi więc ona swojego rodzaju lex specialis wobec ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 2207).

Ustawa z dnia 8 czerwca 2017 r. nie znosi też normy prawnej wynikającej z art. 78 Kodeksu pracy, a zobowiązującej pracodawcę do kształtowania wynagrodzenia pracowników z uwzględnieniem wskazanych w tym przepisie kryteriów. Wynagrodzenie odpowiadać więc musi w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniać ilość i jakość świadczonej pracy.

Ponadto należy zwrócić uwagę, że Minister Zdrowia nie posiada uprawnień do wykonywania funkcji pracodawcy w stosunku do osób zatrudnionych w placówkach ochrony zdrowia. Zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi, a zwłaszcza z ustawą z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 711), pracodawcą dla osób zatrudnionych w podmiotach leczniczych – niezależnie od ich formy prawnej – jest kierownik / dyrektor danego podmiotu. To na nim właśnie spoczywa odpowiedzialność za wszelkiego rodzaju sprawy kadrowe, w tym również za ustalanie wysokości wynagrodzeń poszczególnych pracowników zgodnie z przepisami Kodeksu pracy.

Z poważaniem z upoważnienia Ministra Zdrowia
Maciej Miłkowski
Podsekretarz Stanu
Warszawa, 27 sierpnia 2021

Śródtytuły pochodzą od redakcji portalu