Zaproponowany przez resort zdrowia kierunek zmian w wykazie kursów kwalifikacyjnych i specjalizacji, które będzie mogła odbywać pielęgniarka i położna wzbudził duże zainteresowanie na Portalu. Zaproponowane zmiany przedstawiłem w podziale na, zmiany dotyczące:

• wykazu kursów kwalifikacyjnych;
• szkoleń specjalizacyjnych.

Resumując, ministerstwo proponuje zlikwidować 11 z 21 specjalizacji dla pielęgniarek oraz 4 z 15 kursów kwalifikacyjnych dla pielęgniarek oraz jednego z dwóch kursów dla położnych. Natomiast planuje dopisanie do wykazu kursów dwóch szkoleń tylko dla położnych! Kursu kwalifikacyjnego w położnictwie i ginekologii: pielęgniarstwo anestezjologiczne i intensywnej terapii oraz operacyjne. Powyższe zamierzenia resortu zdrowia użytkownicy SKOMENTOWALI prawie 200 razy.

Argumentacja ministerstwa za wprowadzeniem zmian w wykazie: "do chwili obecnej dziedziny pielęgniarstwa oraz dziedziny mające zastosowanie w ochronie zdrowia były zbyt zawężone tematycznie, co z kolei znacznie ograniczało możliwości odpowiedniego wykorzystania uzyskanego przez pielęgniarkę lub położną wykształcenia i obszaru pracy zgodnego z posiadaną specjalizacją". Dlatego, obecny "projekt rozporządzenia zmniejsza liczbę dziedzin pielęgniarstwa, łącząc zbliżone tematycznie dziedziny pielęgniarstwa, co przygotuje pielęgniarkę/położną do wykonywania świadczeń zdrowotnych dla szerszej grupy pacjentów, dając większą możliwość zmiany obszaru zatrudnienia z zachowaniem przydatności zdobytego tytułu specjalisty w danej dziedzinie".

W dniu 25 stycznia br. poseł wystosował interpelację poselską w przedmiotowej sprawie. Poniżej cytuję odpowiedź ministerstwa, która wpłynęła do sejmu w dniu 1 marca br. 

Mariusz Mielcarek

Szanowna Pani Marszałek! W związku z interpelacją pana posła Szymona Giżyńskiego, otrzymaną przy piśmie z dnia 2 lutego 2012 r. (SPS-023-1446/12), dotyczącą projektu rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie wykazu dziedzin pielęgniarstwa oraz dziedzin mających zastosowanie w ochronie zdrowia, w których może być prowadzona specjalizacja i kursy kwalifikacyjne, uprzejmie informuję, co następuje.
Obowiązująca od dnia 1 stycznia br. ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. 2011.174.1039, z późn. zm.) zawiera w art. 74 ust. 2 delegację, zgodnie z którą minister właściwy do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, określi, w drodze rozporządzenia, dziedziny pielęgniarstwa oraz dziedziny mające zastosowanie w ochronie zdrowia, w których może być prowadzona specjalizacja i kursy kwalifikacyjne, uwzględniając konieczność zapewnienia prawidłowego przebiegu kształcenia podyplomowego oraz przydatność poszczególnych rodzajów kształcenia podyplomowego w zakresie zapewnienia realizacji opieki zdrowotnej.
Należy podkreślić, iż obowiązujące rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 29 października 2003 r. w sprawie wykazu dziedzin pielęgniarstwa oraz dziedzin mających zastosowanie w ochronie zdrowia, w których może być prowadzona specjalizacja i kursy kwalifikacyjne, oraz ramowych programów specjalizacji dla pielęgniarek i położnych (Dz. U. 2003.197.1922, z późn. zm.) wymaga aktualizacji i dostosowania kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych do zapotrzebowania systemu opieki zdrowotnej w zakresie wysoko kwalifikowanej kadry pielęgniarskiej. Nowy wykaz dziedzin pielęgniarstwa oraz dziedzin mających zastosowanie w ochronie zdrowia powinien zagwarantować kształcenie podyplomowe pielęgniarek i położnych w zakresach, które umożliwią udzielanie świadczeń gwarantowanych, kontraktowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia w różnych obszarach, a także zapewniać możliwość spełniania przez poszczególnych świadczeniodawców na terenie całego kraju wymagań określonych przez fundusz, dotyczących kwalifikacji personelu medycznego w poszczególnych rodzajach udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej.
Projekt ww. rozporządzenia w pierwszej kolejności, zgodnie z ustawą, został przesłany w dniu 12 stycznia br. do Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych w celu zasięgnięcia wstępnej opinii, wraz z informacją, że zostanie on również przedstawiony do zaopiniowania na dalszym etapie procedowania, w ramach konsultacji społecznych. Nadmieniam, że NRPiP nie zakwestionowała idei zmiany polegającej na zmniejszeniu liczby dziedzin szkoleń specjalizacyjnych.
Należy podkreślić, iż do chwili obecnej dziedziny pielęgniarstwa oraz dziedziny mające zastosowanie w ochronie zdrowia były zbyt zawężone tematycznie, co z kolei znacznie ograniczało możliwości odpowiedniego wykorzystania uzyskanego przez pielęgniarkę lub położną wykształcenia i obszaru pracy zgodnego z posiadaną specjalizacją.
Należy także zaznaczyć, iż obecny projekt rozporządzenia zmniejsza liczbę dziedzin pielęgniarstwa, łącząc zbliżone tematycznie dziedziny pielęgniarstwa, co przygotuje pielęgniarkę/położną do wykonywania świadczeń zdrowotnych dla szerszej grupy pacjentów, dając większą możliwość zmiany obszaru zatrudnienia z zachowaniem przydatności zdobytego tytułu specjalisty w danej dziedzinie.
Konieczność wprowadzenia powyższego rozwiązania, polegającego na zmniejszeniu liczby dziedzin i jednoczesnym poszerzeniu tematycznym pozostałych o wszystkie obecnie realizowane treści kształcenia podyplomowego, uzasadniają poniższe dane. Obecnie liczba pielęgniarek i położnych, które uzyskały tytuł specjalisty (w latach 2002–2011) w poszczególnych dziedzinach pielęgniarstwa wynosi 15 716. Są jednak dziedziny, w których liczba pielęgniarek czy położnych jest niewielka, np. w całym kraju jest tylko 51 pielęgniarek z tytułem specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa neurologicznego, przy czym w 12 województwach nie było prowadzone kształcenie w tej dziedzinie, co może oznaczać brak na tym obszarze kraju personelu pielęgniarskiego posiadającego przedmiotową specjalizację. Natomiast w przypadku pielęgniarstwa opieki paliatywnej ogólna liczba pielęgniarek w kraju z tytułem specjalisty wynosi 316, ale w dwóch województwach w chwili obecnej nie ma pielęgniarek po takiej specjalizacji, jak również są województwa, w których przedmiotową specjalizację posiadają pojedyncze osoby.
Ponadto mając na uwadze, że szkolenia specjalizacyjne dla pielęgniarek i położnych finansowane są z budżetu państwa, minister zdrowia jest zobowiązany racjonalnie gospodarować środkami publicznymi i zapewnić odpowiednie wykorzystanie specjalistów w danej dziedzinie pielęgniarstwa oraz dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia, a tym samym dostęp pacjentów do świadczeń udzielanych w ramach poszczególnych specjalizacji pielęgniarskich na terenie całego kraju.
Odnosząc się do pytania dotyczącego planowanych konsultacji ze związkami zawodowymi, uprzejmie wyjaśniam, iż projekt ww. rozporządzenia aktualnie jest jeszcze przed konsultacjami wewnętrznymi w Ministerstwie Zdrowia, po których zostanie przesłany do konsultacji zewnętrznych. W toku uzgodnień projekt rozporządzenia zostanie przekazany do zaopiniowania ponownie Naczelnej Radzie Pielęgniarek i Położnych, okręgowym izbom pielęgniarek i położnych oraz zostanie wysłany do organizacji zrzeszających pielęgniarki i położne. W szczególności w procesie konsultacji społecznych uwzględnione zostaną m.in. takie podmioty, jak: Ogólnopolski Związek Zawodowy Pielęgniarek i Położnych, Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie, Polskie Towarzystwo Położnych, Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych, konsultanci krajowi w poszczególnych dziedzinach pielęgniarstwa, jak również Polskie Towarzystwo Pielęgniarek Opieki Paliatywnej i Hospicyjnej. Ponadto przedmiotowy projekt będzie również zamieszczony na stronie internetowej Ministerstwa Zdrowia, w związku z czym osoby zainteresowane będą mogły wyrazić swoją opinię w sprawie projektu.
Dodatkowo pragnę zaznaczyć, iż projektowane zmiany, polegające na połączeniu niektórych dziedzin kształcenia, nie mają na celu umniejszenia roli, jakie stanowią poszczególne obszary pielęgniarstwa, np. pielęgniarstwo opieki paliatywnej, czego wyrazem jest powołanie konsultanta krajowego w dziedzinie pielęgniarstwa opieki paliatywnej.
Z poważaniem
Marek Haber – podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia
01-03-2012