Razem z rosnącą popularnością diety ketogenicznej pojawia się coraz więcej pytań o sam stan ketozy. Chcesz wiedzieć czy jest on bezpieczny dla organizmu? A może interesujesz się jego objawami i korzyściami, które mogą z niego wynikać? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w tym artykule.
Czym jest ketoza?
Ketoza jest stanem metabolicznym, w którym tłuszcz zostaje wykorzystywany do produkcji energiii. By tak się stało, w twoim ciele musi najpierw zostać znacznie obniżony poziom glukozy, która do tej pory stanowiła główne paliwo. W konsekwencji dochodzi do wzrostu ilości ciał ketonowych w osoczu.
Jak działa organizm w stanie ketozy?
Z ketozą jest jak z paleniem w piecu. Osiągając ten stan, piecem staje się twój organizm, a opałem, którego potrzebuje do prawidłowego działania, są kwasy tłuszczowe. Wyczerpanie zapasów glukozy zmusza organizm do znalezienia alternatywnego źródła energii. Wówczas dochodzi w nim do przeprogramowania, które pozwala na aktywne spalanie tłuszczu.
Rola węglowodanów
Ilość węglowodanów w diecie ketogenicznej jest niezwykle istotna. Należy ograniczyć je do minimum, czyli do ok. 10% dziennego zapotrzebowania energetycznego (ok. <50 g/ dobę). Gdy ten stan będzie się przedłużał, organizm zaczyna szukać alternatywy, by móc wytwarzać energię niezbędną do prawidłowego funkcjonowania. I odnajduje ją w zgromadzonych w tkankach zapasach tłuszczu.
Rola ketonów
Gdy spada poziom glukozy i insuliny, w wątrobie kwasy tłuszczowe zostają przekształcone w ciała ketonowe. To one stają się głównym źródłem energii, które w dodatku jest znacznie wydajniejsze od glukozy. Powstałe ketony to aceton, acetooctan i beta-hydroksymaślan. Stan ketozy zostaje osiągnięty, gdy ich stężenie wynosi 0,5-3,00 mmol/l. Im ich stężenie jest wyższe, tym szybciej przebiega proces spalania tłuszczu. Więcej o ketonach: https://beketo.pl/czym-sa-ketony/
Objawy ketozy
Osiągnięcie stanu ketozy to główny cel stosowania diety ketogenicznej. Realizację tego zadania możesz sprawdzić za pomocą testów, np. z krwi, ale także obserwując swój organizm. Gdy zwiększy się w nim ilość ciał ketonowych, zauważysz charakterystyczne objawy.
Zwiększone spalanie tłuszczu
Jest najbardziej zauważalne na początku stosowania diety ketogennej. Gdy znacząco obniżasz podaż węglowodanów, twój organizm przeżywa niemały szok. Zaczyna wtedy zwiększać spalanie rezerw tkanki tłuszczowej, która jest szybciej i łatwiej metabolizowana.
Zmniejszony głód i apetyt
Zmniejszenie apetytu na diecie ketogenicznej zostało potwierdzone badaniami. Odpowiada za nie głównie BHB, czyli beta-hydroksymaślan. Właśnie to ciało ketonowe jest produkowane w organizmie w największej ilości. Posiada on zdolność do blokowania greliny, czyli hormonu odpowiedzialnego za uczucie głodu.
Zwiększona jasność umysłu i koncentracja
Ketony są dla organizmu stabilnym źródłem energii i mogą wytwarzać ją w większej ilości niż glukoza. Dodatkowo niektóre badania pokazują, że na diecie ketogenicznej wzrasta w mózgu przepływ tlenu. Co więcej, rośnie ilość GABA, który jest neuroprzekaźnikiem i jako hormon odpowiada za wyciszenie i uspokojenie. Te wszystkie czynniki usprawniają funkcjonowanie mózgu i wpływają na zwiększenie jego wydolności. Dzięki nim możesz zapomnieć o trudnościach ze skupieniem się czy kłopotach z pamięcią.
Zwiększony poziom energii
Spożyciu większej ilości węglowodanów często towarzyszy złe samopoczucie. Dzieje się tak, ponieważ organizm nie potrafi w efektywny sposób wykorzystać glukozy jako paliwa. Dlatego zmniejszenie ich ilości w diecie zapobiega skokom cukru, które są powodem spadków energii. Na ketozie utrzymuje się ona na stabilnym poziomie przez dłuższy czas, a ty nie czujesz się już tak zmęczony, jak dotychczas.
Ketoza – jakie daje korzyści?
Dieta ketogeniczna daje liczne korzyści zdrowotne, chociażby dlatego, że pomaga zmniejszyć stany zapalne i stres oksydacyjny. Jest to niezwykle ważne, ponieważ pomaga zapobiegać wielu chorobom przewlekłym. Poniżej znajdziesz informacje o innych zaletach uzyskania stanu ketozy.
Utrata masy ciała
Jak już wspominaliśmy, na ketozie następuje zmniejszenie apetytu, co ma bardzo duży wpływ na utratę masy ciała. W końcu nie odczuwasz “małego głodu”, który powodował ciągłą ochotę na przekąski. Niski poziom insuliny i zwiększona produkcja ciał ketonowych sprawiają, że następuje efektywne spalanie tkanki tłuszczowej.
Lepsza kontrola poziomu cukru we krwi
Obniżenie poziomu cukru we krwi i brak jego skoków to naturalny skutek zmniejszenia spożycia węglowodanów. Zmiana modelu żywienia i wprowadzenie organizmu w ketozę wpływa na ustabilizowanie glukozy i zmniejszenie zapotrzebowania na insulinę.
Zmniejszone ryzyko chorób serca
Zwiększenie ilości kwasów omega-3 w diecie daje wiele pozytywnych efektów. Podwyższa to poziom “dobrego” cholesterolu, HDL, przy jednoczesnym obniżeniu LDL i trójglicerydów. Wraz z utratą tkanki tłuszczowej wpływa także na obniżenie ciśnienia krwi. Dodatkowo ketoza zmniejsza stany zapalne w organizmie, które przyczyniają się do powstawania chorób sercowo-naczyniowych.
Zwiększona wydajność sportowa
Tłuszcz magazynowany jest w organizmie w znacznie większej ilości od glikogenu. Jego spalanie w stanie ketozy zwiększa zatem jego wydajność. W konsekwencji możesz podejmować się o wiele dłuższych wysiłków fizycznych niż na tradycyjnej diecie opartej na węglowodanach.
Ketoza – czy można doświadczyć skutków ubocznych?
Stan ketozy to nie taka bułka z masłem dla naszego organizmu. Wywiera on na nim duży szok, bo po wielu latach życia w jednym modelu nagle każesz mu się przestawić na odmienny tryb. Dlatego nie zdziw się, jeśli zamiast świetnego samopoczucia i przypływu energii poczujesz się gorzej niż przed przejściem na dietę keto. W twoim organizmie zachodzą olbrzymie zmiany i zanim poczujesz efekty, o których wspominaliśmy wyżej, być może będziesz musiał przejść prawdziwy chrzest bojowy.
Keto grypa
To jeden z najcięższych etapów wprowadzania swojego organizmu w ketozę. Możesz doświadczyć objawów charakterystycznych dla “zwykłej” grypy: osłabienia, senności, bólu głowy, braku energii. Stan ten może utrzymywać się około tygodnia. Zwykle pojawia się na samym początku, gdy organizm dopiero uczy się korzystać z alternatywnego źródła energii.
Problemy trawienne
Duża podaż kwasów tłuszczowych może być powodem zbyt częstych wizyt w toalecie. Do innych przyczyn biegunek można zaliczyć nadmierne spożycie oleju MCT lub magnezu – wykazują wówczas działanie przeczyszczające. [2]
Z kolei zaparcia mogą pojawić się na skutek zmian w mikroflorze jelitowej lub z powodu zbyt małej ilości wody w organizmie.
Niedobory składników odżywczych
Wprowadzając dietę restrykcyjną jaką jest keto, należy liczyć się z możliwymi niedoborami pokarmowymi. Eliminujesz wiele produktów, które do tej pory dostarczały ci niezbędnych makro- i mikroelementów. Dodatkowo przez zwiększoną pracę nerek i spadek glikogenu, który wiąże bardzo duże ilości wody, może dojść do odwodnienia organizmu.
Nieświeży oddech
Za nieprzyjemny zapach z ust odpowiada jedno z ciał ketonowych – aceton. Chociaż wytwarzany jest w najmniejszej ilości, początkowo organizm nie wie ile ketonów musi wyprodukować. Dlatego robi to w nadmiarze. Część zostaje uwolniona z moczem, a część właśnie z oddechem.
Czy ketoza jest odpowiednia dla organizmu?
Wprowadzenie organizmu w stan ketozy jest dla większości osób bezpieczne. Jeśli nie posiadasz żadnych medycznych przeciwwskazań, warto zastosować ją u siebie i na własnej skórze przekonać się o jej korzyściach. Uzbrój się jednak w cierpliwość i zadbaj o właściwą motywację, by przetrwać okres adaptacji, w którym mogą pojawić się nieprzyjemne dolegliwości.
Bilbiografia:
https://beketo.pl/ketoza-czym-jest-i-objawy-jak-osiagnac-stan-ketozy/
źródło grafik: pixabay.com
Licencja: https://pixabay.com/pl/service/license
