Interpelacja nr 1979
do ministra zdrowia
w sprawie norm zatrudnienia pielęgniarek i położnych
Zagadnienia norm zatrudnienia pielęgniarek i położnych reguluje w znikomym stopniu ustawa o zakładach opieki zdrowotnej, art. 10 ust. 4. Na jego podstawie minister właściwy ds. zdrowia w drodze rozporządzenia określa sposób ustalenia minimalnych norm zatrudnienia pracowników w zakładach opieki zdrowotnej.
Tym aktem jest rozporządzenie z 1999 r. w sprawie sposobu ustalania minimalnych norm zatrudnienia pielęgniarek i położnych w zakładach opieki zdrowotnej.
W myśl tego rozporządzenia normy minimalne zatrudnienia pielęgniarek i położnych określa w danym zakładzie pracodawca, uwzględniając kryteria wymienione w rozporządzeniu oraz specyfikę organizacyjną zakładu. Projekt tych norm opracowuje naczelna pielęgniarka, przełożona pielęgniarek i położnych zakładu. Zatwierdza kierownik zakładu. Ustalone minimalne normy zatrudnienia pielęgniarek i położnych w zakładzie podlegają stałej kontroli kierownika zakładu co do ich zgodności z obowiązkiem zapewnienia właściwego poziomu udzielanych przez zakład świadczeń zdrowotnych.
l
STm
m=1
E = ————————
l
(1-p) x ? (1-xam) x Lgm
m=1
Wyliczenia prowadzone są w oparciu o powyższy skomplikowany i trudny wzór składający się z kilkunastu zmiennych, dzielonych, sumowanych, odejmowanych i mnożonych. Wprowadzenie tego algorytmu miało się przyczynić do racjonalizacji zatrudnienia.
Jednak jak donoszą środowiska pielęgniarskie ilość personelu pracującego na poszczególnych oddziałach jest daleko niewystarczająca. Częstokroć bywa, że w czasie dyżuru nocnego jedna pielęgniarka ma służyć kilkudziesięciu pacjentom.
Jeszcze gorzej wygląda sytuacja w przychodniach NZOZ, gdzie jedna siostra zajmuje się rejestracją, wypisywaniem druków zwolnienia, wykonywaniem innych prac administracyjnych, udziela pomocy ambulatoryjnej w gabinecie zabiegowym, odbiera telefony, a niejednokrotnie musi też sprzątać, co z kolei budzi pretensje wśród pacjentów, zniecierpliwionych oczekiwaniem w kolejkach. W wyniku fatalnie przeprowadzonej reformy służby zdrowia prace przewidziane dla personelu pozamedycznego częstokroć przeszły ˝na barki˝ pielęgniarek, które wybrały zawód z powołania, na pewno nie w mniejszym stopniu niż lekarze.
Pytanie: Czy rząd ma świadomość rzeczywistego obciążenia pracą wykonujących zawód pielęgniarek i położnych oraz jakie rząd widzi rozwiązania, aby ustalane normy zatrudnienia miały bardziej rzeczywiste pokrycie w potrzebach pacjentów?
Z poważaniem
Poseł Marek Polak
Andrychów, dnia 6 marca 2008 r.
Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia – z upoważnienia ministra –
na interpelację nr 1979 w sprawie norm zatrudnienia pielęgniarek i położnych
Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację pana Marka Polaka, posła na Sejm RP, przekazaną przy piśmie, znak: SPS-023-1979/08, z dnia 21 marca 2008 r. w sprawie norm zatrudnienia pielęgniarek i położnych, uprzejmie proszę o przyjęcie następujących wyjaśnień.
W celu zapewnienia odpowiednich standardów udzielania świadczeń w odniesieniu do stanu liczebnego zatrudnionych pielęgniarek i położnych w poszczególnych zakładach opieki zdrowotnej minister zdrowia w dniu 21 grudnia 1999 r. wydał rozporządzenie w sprawie sposobu ustalania minimalnych norm zatrudnienia pielęgniarek i położnych zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 111, poz. 1314). W rozporządzeniu mającym na celu określenie minimalnych norm zatrudnienia pielęgniarek i położnych wyodrębnia się liczbę i rodzaj ˝świadczeń bezpośrednich˝, określa się liczbę lub strukturę ˝świadczeń pośrednich˝, określa się średnie czasy wykonania poszczególnych świadczeń jednostkowych oraz efektywny czas pracy pielęgniarki, położnej w danej komórce organizacyjnej. Normy zatrudnienia powinny być analizowane w celu zmniejszenia lub zwiększenia wskaźnika średniego wykorzystania łóżek w ciągu 12 miesięcy. Wspomniane rozporządzenie ma również na celu określenie minimalnych norm zatrudnienia pielęgniarek i położnych w zależności od takich kryteriów, jak: liczba, rodzaj udzielanych przez pielęgniarkę, położną świadczeń zdrowotnych, liczba łóżek, profil komórki organizacyjnej, wyposażenie zakładu w sprzęt i aparaturę medyczną, stan zatrudnienia oraz organizacja pracy.
Projekt minimalnych norm zatrudnienia opracowuje naczelna pielęgniarka lub przełożona pielęgniarek i położnych zakładu we współpracy z pielęgniarkami oddziałowymi. Jednak ostateczny poziom zatrudnienia ustala kierownik po zasięgnięciu opinii jednostek organizacyjnych określonych w statucie zakładu.
Zgodnie z art. 67 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89), który przewiduje, że za zarządzanie, a więc także za organizację pracy, przestrzeganie obowiązujących przepisów prawnych i prawidłowego funkcjonowania zakładu, odpowiedzialność ponosi kierownik zakładu, który nim kieruje. Za nieprzestrzeganie przez pracodawcę przepisów w świetle art. 283 § 1 Kodeksu pracy grozi kara grzywny, zaś nadzór i kontrolę przestrzegania prawa pracy, w tym przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, sprawuje Państwowa Inspekcja Pracy.
Ponadto zgodnie z § 5 ust. 1 rozporządzenia ministra zdrowia z dnia 6 października 2005 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, każdy świadczeniodawca zobowiązany jest wykonywać umowę zgodnie z warunkami udzielania świadczeń określonymi w ogólnych warunkach, odrębnych przepisach oraz zgodnie z warunkami wymaganymi od świadczeniodawców, określonymi przez prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w szczegółowych materiałach informacyjnych dla poszczególnych rodzajów świadczeń (zarządzenia prezesa NFZ). Zapisy szczegółowych materiałów informacyjnych stanowią integralną część zawieranej z Narodowym Funduszem Zdrowia umowy. W materiałach tych zawarte są także warunki dotyczące liczby i kwalifikacji zatrudnianego personelu medycznego w tym także pielęgniarek i położnych. Świadczeniodawcy, którzy podpisali z NFZ umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, są zobowiązani do przestrzegania przepisów dotyczących zatrudnienia, podlegają nadzorowi i kontroli uprawnionym organom Narodowego Funduszu Zdrowia.
W związku ze zmniejszająca się liczbą zatrudnionych pielęgniarek i położnych oraz w celu zapewnienia pacjentom świadczeń opiekuńczo-higienicznych minister zdrowia spowodował, że w szkołach medycznych rozpoczęto od 2007 r. kształcenie w zawodzie opiekuna medycznego. Zadaniem opiekuna medycznego będzie pomoc osobie chorej i niesamodzielnej w zaspokajaniu podstawowych potrzeb biologicznych, pomoc w utrzymaniu aktywności społecznej oraz pomoc w rozwiązywaniu problemów higieniczno-opiekuńczych pacjenta. Wprowadzenie do systemu opieki zdrowotnej osoby profesjonalnie przygotowanej do wykonywania czynności higieniczno-opiekuńczych pozwoli na efektywniejsze wykorzystanie czasu pracy pielęgniarki.
Należy jednocześnie podkreślić, iż projekt ustawy o zakładach opieki zdrowotnej jest obecnie w Sejmie przedmiotem prac legislacyjnych. Ponieważ jest to projekt poselski, dokonywanie w nim ewentualnych zmian pozostaje przede wszystkim w gestii posłów.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Marek Twardowski
Warszawa, dnia 28 maja 2008 r.
Zobacz także:
Wystąpienie redakcji Gazety i Portalu do NIPiP oraz OZZPIP w sprawie potrzeby racjonalnego uregulowania kwestii norm zatrudnienia w nowej ustawie o zoz.
Aktualności według działów – normy zatrudnienia pielęgniarek i położnych
Raport Gazety i Portalu Pielęgniarek i Położnych – Fakty i Mity – normy zatrudnienia pielęgniarek i położnych
