Odpowiedź na interpelację w sprawie norm zatrudnienia pielęgniarek
Szanowny Panie Marszałku,
w odpowiedzi interpelację nr 25936; nr 25942; nr 25943; nr 25938; nr 25939; nr 25940; nr 25935; nr 25937; nr 25945; nr 25944; nr 25950 nr 25948; nr 25946; nr 25951; nr 25952; nr 25947 Pani Krystyny Skowrońskiej, Posła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie norm zatrudnienia pielęgniarek w szpitalach na terenie poszczególnych województw, uprzejmie proszę o przyjęcie poniższych informacji w przedmiotowej sprawie.
W odniesieniu do pierwszego i drugiego pytania, wyjaśniam, że w aktualnie obowiązującym porządku prawnym istnieje konieczność obliczania przez podmioty lecznicze normy zatrudnienia pielęgniarek i położnych między innymi w oparciu o kategorie pacjentów, w zależności od intensywności opieki, której wymagają. Środowisko pielęgniarek i położnych sygnalizuje jednak, iż dowolność jaką zakłada taki sposób ustalania normy była nadużywana przez część świadczeniodawców skutkując zatrudnianiem mniejszej liczby personelu niż wynika to z realnego zapotrzebowania oraz konieczności zapewnienia bezpieczeństwa hospitalizowanym pacjentom.
W związku z powyższym Minister Zdrowia uznał za zasadne wprowadzenie wystandaryzowanej normy zatrudnienia, która będzie stanowiła minimalny poziom zatrudnienia na oddziałach szpitalnych w celu zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów.
Ponadto należy zaznaczyć, iż przyjęcie norm zatrudnienia jest rezultatem opracowania „Strategii na rzecz rozwoju pielęgniarstwa i położnictwa w Polsce” oraz porozumienia zawartego pomiędzy Ministrem Zdrowia a przedstawicielami środowiska zawodowego pielęgniarek i położnych. Wskazanie dla podmiotów leczniczych wymogu zapewnienia określonej liczby pielęgniarek i położnych prowadzi do: zapewnienia jakości świadczeń udzielanych przez pielęgniarki samodzielnie, tj. świadczeń pielęgnacyjnych, zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych, rehabilitacyjnych oraz z zakresu promocji zdrowia, zapewnienia udziału pielęgniarek/położnych w świadczeniach realizowanych przez lekarzy i innych pracowników wykonujących zawody medyczne, zmniejszenia liczby powikłań i zakażeń wewnątrzszpitalnych oraz związanych z tym kosztów, zmniejszenia liczby błędów medycznych, a co za tym idzie zmniejszenia kosztów związanych z ordynacją i dystrybucją produktów leczniczych, zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów i pielęgniarek/położnych, racjonalnego zarządzania zasobami ludzkimi, planowania środków finansowych na zadania wykonywane przez pielęgniarki/położne. Natomiast w sytuacji niewystarczającej liczby pielęgniarek/położnych może dochodzić między innymi do następujących zdarzeń: wydłużenia hospitalizacji, zwiększenia liczby powikłań np. zapalenia płuc, zakażenia odcewnikowe, odleżyny, zwiększenia liczby zakażeń wewnątrzszpitalnych, zwiększenia liczby upadków, zwiększenia śmiertelności pacjentów, zwiększenia liczby błędów medycznych a w konsekwencji ponownych hospitalizacji.
Jednocześnie informuję, że Departament Analiz i Strategii w Ministerstwie Zdrowia przeprowadził analizę możliwości spełnienia postulowanych norm zatrudnienia pielęgniarek i położnych. Na potrzeby niniejszego opracowania dane pozyskano z następujących źródeł: Ministerstwo Zdrowia – wyniki badania ankietowego dotyczącego wysokości wynagrodzeń pracowników medycznych zatrudnionych w podmiotach leczniczych (stan na marzec 2016 r.); Narodowy Fundusz Zdrowia – dane z Centralnego Wykazu Ubezpieczonych – numery REGON i NIP płatników składek za okres styczeń – marzec 2017 oraz dane świadczeniodawców, wraz z liczbą wykazanego personelu pielęgniarsko-położniczego, realizujących umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych z NFZ (stan na wrzesień 2017 r.); Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia – dane z Rejestru Pracowników Medycznych – numery Prawa Wykonywania Zawodu, numery PESEL oraz dane dotyczące specjalizacji pielęgniarek i położnych; Rejestr Pomiotów Wykonujących Działalność Leczniczą – dane podmiotów wykonujących działalność leczniczą – numery REGON oraz NIP szpitali oraz numery NIP praktyk indywidualnych i grupowych, liczba łóżek w poszczególnych komórkach organizacyjnych podmiotów; Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej – dane dotyczące praktyk indywidualnych i grupowych – numery REGON praktyk indywidualnych i grupowych; Główny Urząd Statystyczny – dane demograficzne – liczba ludności, liczba kobiet w wieku rozrodczym oraz tablice trwania życia; Krajowy Rejestr Urzędowy Podmiotów Gospodarki Narodowej REGON – użyto do weryfikacji poprawności danych z pozostałych źródeł.
Analiza danych Narodowego Funduszu Zdrowia odnoszących się do personelu pielęgniarskiego i położniczego sprawozdanego do realizacji świadczeń wykazała, iż aktualna liczba zatrudnionych pielęgniarek i położnych pozwala na spełnienie tej normy w zakresie leczenia szpitalnego. Należy podkreślić, że wielu świadczeniodawców określając zatrudnienie pielęgniarek i położnych na podstawie dotychczasowych przepisów spełnia te kryteria.
Niemniej jednak, należy zauważyć, iż nawet w sytuacji, gdy całkowita liczba personelu realizująca świadczenia z zakresu leczenia szpitalnego w perspektywie kraju jest wystarczająca, to może dochodzić do migracji personelu pomiędzy poszczególnymi oddziałami szpitalnymi, świadczeniodawcami lub województwami w celu spełnienia norm przez poszczególne podmioty. W celu zaadresowania tego problemu w treści przedmiotowego projektu zawarte zostały odpowiednie okresy przejściowe pozwalające świadczeniodawcom na dostosowanie się do planowanych zmian.
Podkreślam, że zgodnie z przepisami art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. działalności leczniczej (Dz. U. z 2018 r. poz. 160 ze zm. ), odpowiedzialność za zarządzanie podmiotem leczniczym niebędącym przedsiębiorcą ponosi kierownik podmiotu leczniczego. W związku z powyższym, należy wskazać, że na kierowniku podmiotu leczniczego spoczywa odpowiedzialność za sprawy dotyczące organizacji udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, w tym konieczność zapewnienia odpowiedniej liczby kadr medycznych niezbędnych do udzielania świadczeń w tym podmiocie.
Z poważaniem,
Z upoważnienia
MINISTRA ZDROWIA
SEKRETARZ STANU
Józefa Szczurek-Żelazko
9 października 2018 roku
