PROJEKT!!! z dnia 12 kwietnia 2012 roku
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA
z dnia ……..
w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych udzielanych przez pielęgniarkę albo położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego
Na podstawie art, 6 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. Nr 174, poz. 1039 zarządza się, co następuje:
– wyciąg –
§1.
1. Pielęgniarka jest uprawniona do wykonywania samodzielnie bez zlecenia lekarskiego:
1) świadczeń zapobiegawczych obejmujących:
a) prowadzenie poradnictwa w zakresie samoopieki w zdrowiu, chorobie i niepełnosprawności w stosunku do człowieka w każdym okresie jego życia i jego rodziny,
b) prowadzenie poradnictwa w zakresie żywienia dorosłych oraz dzieci zdrowych,
c) prowadzenie poradnictwa w zakresie profilaktyki wad rozwojowych, chorób i uzależnień,
d) prowadzenie profilaktyki powikłań w przebiegu chorób,
e)prowadzenie edukacji zdrowotnej pacjentów i ich rodzin w zakresie zdrowego stylu życia, zapobiegania chorobom, urazom i wypadkom,
f) organizowanie izolacji chorych zakaźnie w miejscach publicznych i w warunkach domowych,
g)prowadzenie poradnictwa w zakresie uzyskiwania i stosowania wyrobów medycznych
i ortopedycznych,
h) wystawianie zaświadczeń, opinii i kontynuacja zleceń zgodnie z odrębnymi przepisami,
i) prowadzenie edukacji pacjentów i ich rodzin w zakresie przysługującym ich praw do opieki zdrowotnej,
j) prowadzenie edukacji w zakresie udzielania pierwszej pomocy w stanach zagrożenia zdrowotnego,
k)przygotowanie pacjenta do samoopieki;
2) świadczeń diagnostycznych obejmujących:
a) ustalenie diagnozy pielęgniarskiej pacjenta, środowiska i rodziny, w tym ocenę wydolności pielęgnacyjno – opiekuńczej pacjenta i jego rodziny, b) wykonanie badania fizykalnego,
c) wykonanie testów diagnostycznych dla oznaczenia ciał ketonowych i glukozy we krwi i w moczu, cholesterolu oraz innych testów paskowych,
d) oznaczenie glikemii za pomocą glukometru,
e) wykonanie pulsoksymetrii i kapnometrii,
f) wstępną ocenę ciężkości urazów i organizacji bezpiecznego transportu chorego,
g) prowadzenie bilansu wodnego,
h) ocenę rozwoju psychofizycznego dziecka, wczesne wykrycie zaburzeń rozwojowych,
i) wykonanie i interpretowanie testów przesiewowych u dzieci zgodnie z odrębnymi przepisami,
j) diagnozowanie stopnia zagrożenia odleżyn i ich klasyfikacja według skal i ocen;
k) pobranie materiału do badań diagnostycznych (krwi: wydzielin, wydalin oraz wymazów z jam ciała, zgodnie z odrębnymi przepisami),
l) przygotowanie pacjenta do badań specjalistycznych,
m) wykonanie pomiarów podstawowych parametrów życiowych: temperatury tętna, ciśnienia tętniczego, oddechu i świadomości,
n) rozpoznanie stanów nagłego zagrożenia zdrowotnego,
o) monitorowanie i ocenę stanu ogólnego pacjenta i jego zdrowienia,
p) monitorowanie i ocenę wydolności fizycznej chorego w oparciu o obowiązujące skale,
q) monitorowanie i ocenę stanu ogólnego pacjenta w kierunku powikłań po specjalistycznych badaniach diagnostycznych i zabiegach operacyjnych,
r) monitorowanie i ocena stopnia natężenia bólu w skali Visual Analogue Scale);
3) świadczeń leczniczych obejmujących:
a) ustalenie i realizację procesu pielęgnowania pacjenta,
b) ustalenie diety w żywieniu pacjenta w oparciu o obowiązujące w tym zakresie wytyczne, zalecenia, programy żywieniowe,
c) dobór i stosowanie różnych technik karmienia chorych,
d) zakładanie zgłębnika do żołądka i odbarczenie zalegającej treści,
e) wykonanie zabiegów z zastosowaniem ciepła i zimna, w tym kompresy, okłady, naświetlanie lampą Sollux, Bioptron,
f) zakładanie cewnika do pęcherza moczowego u kobiet i usuwanie cewnika u kobiet i mężczyzn,
g) płukanie pęcherza moczowego,
h) wykonanie zabiegów doodbytniczych (lewatywa, wlewka, kroplówka, sucha rurka doodbytnicza),
i) doraźne podanie tlenu,
j) wykonanie inhalacji,
k) stosowanie baniek próżniowych i ogniowych,
l) doraźną modyfikację stałej dawki leczniczej insuliny szybko i krótkodziałającej,
m) podanie glukagonu w iniekcji domięśniowej lub podskórnej,
n) podanie produktów leczniczych wchodzących w skład zestawu przeciwwstrząsowego zgodnie z odrębnymi przepisami,
o) doraźne unieruchomienie w przypadkach złamania kości, zwichnięcia i skręcenia oraz przygotowanie pacjenta do transportu,
p) kąpiel leczniczą,
q) drenaż ułożeniowy,
r) odśluzowanie dróg oddechowych,
s) ułożenie pacjenta w pozycji właściwej do jego stanu zdrowia lub odniesionych obrażeń ciała,
t) założenie i zmiana opatrunku, bandażowanie,
u) płukanie oka,
v) płukanie ucha,
w) podawanie produktów leczniczych różnymi drogami
x) założenie i usunięcie cewnika z żyły obwodowej,
y) monitorowanie, ocenę i pielęgnację miejsca wkłucia centralnego, obwodowego, podskórnego i portu naczyniowego,
z) prowadzenie medycznych czynności ratunkowych w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego,
za) toaletę rurki intubacyjnej i tracheostomijnej,
zb) pielęgnowanie pacjenta z przetoką,
ze) założenie sondy do żołądka,
zd) wykonanie defibrylacji automatycznej (AED),
ze) bezprzyrządowe udrażnianie dróg oddechowych,
zf) dobór i stosowanie udogodnień, materiałów i sprzętu zmniejszającego ryzyko powikłań,
zg) rozmowę terapeutyczną z pacjentem,
zh) doraźne tamowanie krwawień i krwotoków,
zi) dobór i stosowanie środków farmaceutycznych i materiałów medycznych wykorzystywanych do pielęgnacji skóry i błon śluzowych,
zj) prowadzenie żywienia enteralnego i parenteralnego dorosłych i dzieci z wykorzystaniem różnych technik, w tym również pompy obrotowo-perystaltycznej;
4) świadczeń rehabilitacyjnych obejmujących:
a) ułożenie terapeutyczne i przemieszczanie chorego w łóżku,
b) instruktaż pacjenta i jego opiekuna w zakresie użytkowania sprzętu pielęgnacyjnego/rehabilitacyjnego oraz wyrobów medycznych,
c) prowadzenie aktywizacji podopiecznych z wykorzystaniem elementów terapii zajęciowej,
d) prowadzenie ćwiczeń oddechowych,
e) prowadzenie rehabilitacji przyłóżkowej w celu zapobiegania powikłaniom wynikającym z unieruchomienia,
f) prowadzenie usprawnienia ruchowego (siadanie, pionizacja, nauka chodzenia, nauka samoobsługi).
2. Rodzaje badań diagnostycznych i materiałów do tych badań, o których mowa w ust. 1 pkt 2, określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.
§2.
W związku z samodzielnym wykonywaniem świadczeń leczniczych pielęgniarka jest uprawniona do podania pacjentowi doraźnie w nagłych wypadkach, bez zlecenia lekarza, leków zamieszczonych w wykazie stanowiącym załącznik nr 2 do rozporządzenia.
§3.
1. Pielęgniarka jest uprawniona do wykonywania samodzielnie bez zlecenia lekarskiego:
1) świadczeń zapobiegawczych obejmujących:
a) wizytę patronażową w środowisku domowym w celu wykrycia zaburzeń rozwoju
psychofizycznego dziecka, zgodnie z odrębnymi przepisami, po ukończeniu kursu kwalifikacyjnego w dziedzinie pielęgniarstwa pediatrycznego, rodzinnego lub specjalizacji w tych dziedzinach, lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa,
b) prowadzenie psychoedukacji pacjenta z zaburzeniami psychicznymi i uzależnieniami oraz ich rodzin, po ukończeniu kursu specjalistycznego, kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego, lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa,
c) wykonanie szczepień ochronnych w ramach programu szczepień i na zlecenie właściwych jednostek organizacyjnych służby zdrowia oraz wystawianie związanych z tym zaświadczeń, po ukończeniu kursu specjalistycznego,
d) prowadzenie profilaktyki chorób narządu żucia, w tym również grupowej profilaktyki fluorkowej oraz pierwszą pomoc w nagłych stanach stomatologicznych u populacji wieku rozwojowego, po ukończeniu kursu specjalistycznego, kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa środowiska nauczania i wychowania, lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa,
e) prowadzenie profilaktyki bólu, po ukończeniu kursu specjalistycznego, kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki, onkologicznego, paliatywnego, opieki długoterminowej, chirurgicznego, lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa,
f) prowadzenie poradnictwa w zakresie samokontroli i samobadania piersi oraz wczesnego rozpoznawania nowotworów piersi, po ukończeniu kursu specjalistycznego, kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa onkologicznego, chirurgicznego, lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa,
g) prowadzenie poradnictwa w zakresie chorób narządu wzroku w różnych grupach wiekowych, po ukończeniu kursu specjalistycznego,
h) prowadzenie edukacji pacjenta i ich rodzin w zakresie przygotowania do przejęcia obowiązków związanych z pielęgnacją stomii jelitowej i obsługi sprzętu stomijnego, po ukończeniu kursu specjalistycznego, kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa chirurgicznego, onkologicznego, opieki długoterminowej, lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa,
i) dobór sposobów łagodzenia objawów niepożądanych i powikłań występujących w trakcie chemioterapii i radioterapii, po ukończeniu kursu specjalistycznego, kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa onkologicznego,
j) stosowanie kompresjoterapii profilaktycznej, po ukończeniu kursu specjalistycznego, kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa chirurgicznego,
k) prowadzenie poradnictwa w zakresie odżywiania w poszczególnych jednostkach chorobowych po ukończeniu kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji w dziedzinach pielęgniarstwa, z wyłączeniem organizacji i zarządzania, promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, pielęgniarstwa epidemiologicznego, lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa,
l) prowadzenie poradnictwa w zakresie sprawowania opieki nad populacją wieku rozwojowego z problemami zdrowotnymi po ukończeniu kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa środowiska nauczania i wychowania, pediatrycznego, lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa,
m) prowadzenie poradnictwa w zakresie profilaktycznych badań pracowniczych, narażeń i ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy po ukończeniu kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa w ochronie zdrowia pracujących,
n) prowadzenie poradnictwa w zakresie żywienia dzieci chorych, po ukończeniu specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa pediatrycznego, lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa,
o) opracowanie, wdrożenie i monitorowanie realizacji programów zdrowotnych, po ukończeniu specjalizacji w dziedzinach pielęgniarstwa, z wyłączeniem organizacji i zarządzania;
2) świadczeń diagnostycznych obejmujących:
a) wykonanie badania fizykalnego, po ukończeniu kursu specjalistycznego lub specjalizacji w dziedzinach pielęgniarstwa, z wyłączeniem organizacji i zarządzania, promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, pielęgniarstwa epidemiologicznego, lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa,
b) wykonanie standardowego, spoczynkowego badania elektrokardiograficznego oraz rozpoznanie cech elektrokardiograficznych stanów zagrożenia zdrowia i życia, po ukończeniu kursu specjalistycznego, lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa kardiologicznego, anestezjologicznego i intensywnej opieki, ratunkowego,
c) wykonanie badania spirometrycznego u dorosłego i dziecka oraz dokonanie oceny zaburzeń wentylacji płuc w trakcie wykonywania badania, po ukończeniu kursu specjalistycznego,
d) wykonanie pomiarów stężenia gazów biorących udział w procesie oddychania (gazometrii, kapnometrii), po ukończeniu kursu specjalistycznego lub kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki, chirurgicznego, kardiologicznego, pediatrycznego, ratunkowego, lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa,
e) ocenę stopnia i powierzchni oparzeń oraz podjecie działań leczniczych, po ukończeniu kursu specjalistycznego lub kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa chirurgicznego, ratunkowego, lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa,
f) monitorowanie stopnia nawodnienia i gospodarki elektrolitowej u pacjenta dializowanego, po ukończeniu kursu specjalistycznego lub kursu kwalifikacyjnego tub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa nefrologicznego,
g) pomiar, ocenę i monitorowanie bólu oraz innych objawów u przewlekle chorych objętych opieką paliatywną oraz ocenę wydolności fizycznej chorego, po ukończeniu kursu specjalistycznego lub kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa pediatrycznego, opieki paliatywnej, lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa,
h) stosowanie metody oceny jakości życia u chorego objętego opieką paliatywną, po ukończeniu kursu specjalistycznego lub kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa pediatrycznego, opieki paliatywnej, lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa,
i) wykonanie i ocenę wyników testów skórnych, po ukończeniu kursu specjalistycznego,
j) ocenę poziomu sedacji, po ukończeniu kursu specjalistycznego lub kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki, lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa,
k) diagnozę środowisk rodzinnych, w których ma miejsce przemoc bądź zagrożonych przemocą domową, podejmowanie działań interwencyjnych oraz udzielenie wsparcia osobom poszkodowanym, po ukończeniu kursu specjalistycznego, lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego, środowiska nauczania i wychowania, pediatrycznego, rodzinnego, lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa,
l) ocenę obwodowego ukrwienia kończyn dolnych i krążenia limfatycznego, po ukończeniu kursu specjalistycznego lub kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa onkologicznego, chirurgicznego, opieki paliatywnej, lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa,
m) wykonanie badania diagnostycznego narządu wzroku (pole widzenia, test Schirnera, badanie komputerowe wzroku, badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego aparatem bezkontaktowym), po ukończeniu kursu specjalistycznego,
n) wykonanie badań przesiewowych oraz kierowanie do lekarzy, po ukończeniu kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego i środowiska nauczania i wychowania, pediatrycznego lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa,
o) ocenę stanu świadomości chorego z wykorzystaniem właściwych metod oceny (schematów, klasyfikacji), po ukończeniu kursu kwalifikacyjnego w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki, ratunkowego, lub specjalizacji w dziedzinach pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki, ratunkowego, kardiologicznego, chirurgicznego, pediatrycznego, neurologicznego lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa,
p) diagnozę pielęgniarską ucznia, wychowanka w środowisku nauczania i wychowania, po ukończeniu kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa środowiska nauczania i wychowania, pediatrycznego lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa,
q) diagnozę pielęgniarską środowiska z miejsca zamieszkania, pobytu lub pracy pacjenta, po ukończeniu kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego, ochronie zdrowia pracujących, lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa,
r) ocenę i monitorowanie poziomu znieczulenia oraz. relaksometrii, po ukończeniu kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki,
s) organizowanie profilaktycznych badań pracowników oraz prowadzenie analiz stanu zdrowia pracownika, a zwłaszcza występowania chorób zawodowych i ich przyczyn oraz przyczyn wypadków przy pracy, po ukończeniu kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego, ochronie zdrowia pracujących,
t) bieżący nadzór stanu sanitarno – higienicznego w szkole i placówkach wychowawczych, po ukończeniu kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa środowiska nauczania i wychowania, lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa,
u) wykonanie testów przesiewowych w kierunku wczesnego wykrywania chorób nowotworowych, po ukończeniu kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa onkologicznego, lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa,
v) rozpoznanie i interpretowanie zespołów psychopatologicznych i zaburzeń psychicznych w celu sformułowania diagnozy pielęgniarskiej, po ukończeniu kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego,
w) rozpoznanie stanu nagłego zagrożenia zdrowotnego, oznaczenie poziomów parametrów krytycznych i interpretowanie wyników badań, po ukończeniu kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki, ratunkowego, chirurgicznego, kardiologicznego, pediatrycznego lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa,
x) rozpoznanie, monitorowanie i profilaktyka zakażeń szpitalnych, po ukończeniu kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa epidemiologicznego lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa,
y) kierowanie na badania diagnostyczne i pobieranie materiałów do badań diagnostycznych, po ukończeniu specjalizacji w dziedzinach pielęgniarstwa, z wyłączeniem organizacji i zarządzania, promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, pielęgniarstwa epidemiologicznego lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa,
z) ocenę jakości życia w zdrowiu i chorobie, po ukończeniu specjalizacji w dziedzinach pielęgniarstwa, z wyłączeniem organizacji i zarządzania, lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa;
3) świadczeń leczniczych (terapeutycznych) obejmujących:
a) wykonanie zaawansowanych zabiegów resuscytacyjnych u dorosłych, dzieci i niemowląt: defibrylacji, przyrządowego udrożnienia dróg oddechowych, oraz podawanie dożylne leków i kroplowe przetaczanie dożylne płynów w ramach postępowania w resuscytacji krążeniowo – oddechowej według obowiązujących standardów postępowania w stanach naglących, po ukończeniu kursu specjalistycznego lub kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki, ratunkowego, chirurgicznego, kardiologicznego, pediatrycznego lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa,
b) wykonanie zaawansowanych zabiegów resuscytacyjnych u noworodka: z wyłączeniem intubacji dotchawiczej, oraz podawanie dożylne leków i kroplowe przetaczanie dożylne płynów w ramach postępowania w resuscytacji krążeniowo-oddechowej według obowiązujących standardów postępowania w stanach naglących, po ukończeniu kursu specjalistycznego lub kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki, ratunkowego, chirurgicznego, kardiologicznego, pediatrycznego,
c) doraźną modyfikację dawki leczniczej teku przeciwbólowego i leków stosowanych u pacjentów w celu łagodzenia innych dokuczliwych objawów (duszność, nudności, wymioty, lęk, delirium), po ukończeniu kursu specjalistycznego lub kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki, opieki paliatywnej, opieki długoterminowej, chirurgicznego, neurologicznego, onkologicznego, pediatrycznego lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa,
d) przygotowanie pacjentów (i ich rodzin) leczonych metodami: Ciągła Ambulatoryjna Dializa Otrzewnowa (CADO), Automatyczna Dializa
Otrzewnowa (ADO) i hemodializa – do współudziału w prowadzonym leczeniu, po ukończeniu kursu specjalistycznego lub kursu kwalifikacyjnego w dziedzinie pielęgniarstwa nefrologicznegoz dializoterapią lub po specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa nefrologicznego,
e) prowadzenie psychoterapii podstawowej oraz wykorzystanie elementów psychoterapii kwalifikowanej, po ukończeniu kursu specjalistycznego, lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego,
f) dobór sposobów i opatrywanie ran, w tym ran odleżynowych do III stopnia włącznie, oparzeniowych, owrzodzeniowych i przetok oraz zdejmowanie szwów z ran, po ukończeniu kursu specjalistycznego lub kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa chirurgicznego, lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa,
g) opiekę nad pacjentem ze stomią jelitową oraz prowadzenie instruktażu w zakresie czynności pielęgnacyjnych brzusznego odbytu i wykonania irygacji, po ukończeniu kursu specjalistycznego lub kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa chirurgicznego, onkologicznego, lub jeżeli posiada tytut magistra pielęgniarstwa,
h) pielęgnacja stopy cukrzycowej, po ukończeniu kursu specjalistycznego, lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa diabetologicznego,
i) pielęgnowanie dziecka i dorosłego wentylowanych mechanicznie, po ukończeniu kursu specjalistycznego lub kursu kwalifikacyjnego iub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki,
j) sprawowanie pediatrycznej domowej opieki paliatywnej, po ukończeniu kursu specjalistycznego, lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa pediatrycznego, onkologicznego, opieki paliatywnej, lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa,
k) stosowanie kompresjoterapii leczniczej, po ukończeniu kursu specjalistycznego lub kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa chirurgicznego, onkologicznego, opieki długoterminowej,
l) sprawowanie kompleksowej opieki nad pacjentem z cukrzycą stosującym terapię ciągłego podskórnego wlewu insuliny CPWI, po ukończeniu kursu specjalistycznego lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa diabetologicznego lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa,
m) tlenoterapię, po ukończeniu kursu kwalifikacyjnego w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki lub specjalizacji w dziedzinach pielęgniarstwa, z wyłączeniem organizacji i zarządzania, promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, pielęgniarstwa epidemiologicznego lub jeżeli posiada tytuł magistra pielęgniarstwa,
n) opracowanie ogniska endemicznego, po ukończeniu kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa epidemiologicznego,
o) modyfikowanie działań ratunkowych i pielęgnacyjnych zależnie od stanu zdrowia pacjenta i uwarunkowań zewnętrznych, po ukończeniu kursu kwalifikacyjnego lub specjalizacji dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki, ratunkowego, chirurgicznego, kardiologicznego, pediatrycznego,
p) sprawowanie pielęgniarskiej opieki nad pacjentem przewlekle chorym i niepełnosprawnym, po ukończeniu
