Podany lek przez pielęgniarki nie był zlecony pisemnie w indywidualnej karcie zleceń…

Ogólnopolski Portal Pielęgniarek i Położnych publikuje wyroki sądów dotyczące odpowiedzialności zawodowej personelu pielęgniarskiego. Celem udostępniania przedmiotowych wyroków jest przestroga przed sytuacjami, które mogą mieć swój finał w sądzie. Czytając uzasadnienia do wyroków Sądów Rejonowych, Okręgowych oraz Apelacyjnych nie trudno odnieść wrażenia, że w sytuacjach, które doprowadziły do pozwów sądowych może znaleźć się… każda pielęgniarka. Wystarczy kilka niesprzyjających okoliczności lub roszczeniowy pacjent i rodzina.

W uzasadnieniu do wyroku Sądu Apelacyjnego napisano między innymi:

Prowadzono również postępowanie dyscyplinarne w stosunku do pielęgniarek, które sprawowały opiekę nad pacjentem. Zarzucono im niedopełnienie obowiązku prawidłowego prowadzenia dokumentacji medycznej, a czterem innym, że podały pacjentowi lek na ustne zlecenie lekarza dyżurnego, nie zlecone pisemnie w indywidualnej karcie zleceń i nie dopełniły obowiązku prawidłowego prowadzenia dokumentacji medycznej.

Pielęgniarki zostały uznane za winne popełnienia zarzucanych im czynów.

(…) Podsumowując, Sąd Okręgowy podkreślił, że decyzje podjęte przez lekarzy w toku procesu leczenia nie pozostają w adekwatnym związku przyczynowym z jego zgonem. Okoliczność, że wcześniej, po wystąpieniu stanów padaczkowych, w innym szpitalu, pacjent był leczony w inny sposób, nie może skutkować automatycznym przyjęciem, że skoro zaniechano takiego sposobu leczenia i zastosowano inny, to decyzja ta doprowadziła do śmierci pacjenta. Również zarzuty odnośnie nieprawidłowości prowadzenia dokumentacji medycznej nie mogą skutkować przyjęciem odpowiedzialności pozwanego szpitala. Takie nieprawidłowości zostały stwierdzone w toku postępowania dyscyplinarnego prowadzonego przeciwko pielęgniarkom, jednak nie ma racjonalnych podstaw do przyjęcia, że w jakikolwiek sposób skutkowały śmiercią pacjenta.

źródło: orzeczenia.ms.gov.pl

Natomiast w innym z procesów Sąd Okręgowy zauważył:

Sąd odsyła do przepisów ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej /art. 11 ust. 1/ i ustawy z dnia z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i dentysty /art. 4/, które miały zastosowanie w niniejszej sprawie. Te dwie ustawy nakładają na lekarza i pielęgniarkę obowiązek działania przy wykonywania zawodu z należytą starannością.

Co do zasady, niezastosowanie standardu (procedury) prowadzi do naruszenia zasady działania z należytą starannością. Zgonie z art. 15 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej – pielęgniarka i położna wykonują zlecenia lekarskie zapisane w dokumentacji medycznej.

Zapis w dokumentacji medycznej, nie dotyczy zleceń wykonywanych w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego.

W przypadku uzasadnionych wątpliwości pielęgniarka i położna mają prawo domagać się od lekarza, który wydał zlecenie, by uzasadnił potrzebę jego wykonania.

Wykonanie pisemnego zlecenia lekarskiego jest ustawowym obowiązkiem każdej pielęgniarki i położnej.

Zlecenie lekarskie powinno być napisane czytelnie. W przypadku zlecenia podania leku zlecenie lekarskie powinno zawierać wszystkie dane i wskazania, tj. datę sporządzenia zlecenia, nazwę leku, postać leku, dawkę, drogę podania, czas podania, podpis osoby wystawiającej zlecenie. W przypadku zlecenia lekarskiego, które jest niezrozumiałe, budzi wątpliwości itd. pielęgniarka i położna obowiązane są skontaktować się z lekarzem w tej sprawie i ustalić tok postępowania.

Powyższe powinno być odzwierciedlone w dokumentacji medycznej. Pisemne potwierdzenie wykonania zlecenia lekarskiego jest informacją zwrotną dla zlecającego lekarza, jak też innych osób zaangażowanych w proces udzielania świadczeń zdrowotnych, o przebiegu podejmowanych działań medycznych.

Pielęgniarka i położna mają obowiązek poinformowania lekarza o ewentualnych spostrzeżeniach poczynionych względem pacjenta w następstwie wykonanego zlecenia. Uprzedniej pisemności zleceń lekarskich i pisemności ich potwierdzania lekarz oraz pielęgniarka i położna nie mają obowiązku dochowania tylko wyjątkowo, w trakcie wykonywanych działań medycznych w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego.

Pielęgniarka i położna mogą wykonać wówczas zlecenie lekarskie ustne.

W ustawie o zawodach pielęgniarki i położnej, jak i w ustawie o zawodach lekarza i lekarza dentysty brak jest bezpośredniego obowiązku odnotowania zleceń wydanych przez lekarza, a wykonanych przez pielęgniarkę lub położną w sytuacji zagrożenia zdrowotnego. Obowiązek ten wynika jednak z ogólnych zasad starannego prowadzenia dokumentacji medycznej i odnotowywania wszelkich udzielonych pacjentowi świadczeń zdrowotnych (art. 4 u.z.l. w zw. art. 11 u.z.p.p. i art. 23 ust. 1 u.p.p.).

(…) To nie biegli decydują o istnieniu lub braku istnienia związku przyczynowego pomiędzy uchybieniem formalnym, administracyjnym a powstaniem bezpośredniego zagrożenia dla życia i zdrowia pacjenta, lecz czyni to sąd rozpoznający sprawę w oparciu o materiał dowodowy i obowiązujące przepisy prawa. Ponadto to nie biegli ustalają reguły prawne wzorca działania lekarza i pielęgniarki /forma ustna czy pisemna zlecenia podania leku/, bo te wynikają z obowiązujących przepisów prawnych i wewnętrznych regulacji danej jednostki leczniczej.

źródło: orzeczenia.ms.gov.pl