W sejmie o ustawie autorstwa OZZPiP

Posiedzenie sejmowego Zespołu Parlamentarnego ds. zdrowia publicznego w dniu 5 lipca 2023 roku – Omówienie obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej projektu zmian ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych.

Krystyna Ptok Przewodnicząca OZZPiP:

Krystyna Ptok, jestem pełnomocnikiem Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej ustawy o zmianie ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników podmiotów leczniczych. Dziękuję bardzo panu przewodniczącemu, posłom, członkom komisji za umożliwienie nam przedstawienia szerzej naszego projektu obywatelskiego ustawy. Ja jestem pielęgniarką i mam zaszczyt przedstawić Państwu ten projekt.

Chcemy podkreślić sytuację swoją zawodową, ona nadal jest alarmująca. To w liczbach krótko: średnia wieku pielęgniarki to 53,7 lat, w roku 2030 65% pielęgniarek, czyli za niespełna 7 lat będzie miało wiek emerytalny więc sytuacja naprawdę jest alarmująca. W tej chwili mamy sytuację, że tylko 65% absolwentów podejmuje pracę po uzyskaniu dyplomu zawodowego, reszta lokuje się w bardziej atrakcyjnych miejscach zatrudnienia i jeszcze możemy podkreślić, że spośród absolwentów, naprawdę niewielka grupa chce pracować w publicznej ochronie zdrowia, szczególnie w szpitalach – to jest wyzwanie i w tych miejscach najczęściej ta średnia wieku pielęgniarek jest jeszcze o wiele wyższa.

Możemy powiedzieć również o tym, że mamy już w tej chwili sytuację, w której 80 tys. pielęgniarek w systemie jest w wieku emerytalnym, to jest 1/5 osób zatrudnionych. I jeśli nie będziemy pracować nad tym, wszyscy żeby ten zawód i warunki pracy i wynagrodzenia to katastrofa jest bardzo blisko. Wykonujemy pracę w systemie zmianowym, co dodatkowo jest dużym obciążeniem biologicznym dla naszych organizmów. Pracujemy w sytuacjach bardzo stresujących i duża grupa pielęgniarek również choruje i to na choroby onkologiczne, leczy się i wraca do zawodu, bo emerytury pielęgniarek w tej chwili to na rękę 2 200/ 2 500 zł, takiej która szeregowo pracowała, więc możemy powiedzieć, że to środowisko pracuje dlatego, że ma niskie emerytury.

Jeszcze chyba ważne żeby powiedzieć, że w Unii Europejskiej średnia pielęgniarki na 1000 mieszkańców, to jest 9,3, w naszym kraju na 1000 mieszkańców przypada zaledwie 5,2 pielęgniarki. Co mogę powiedzieć, pomimo starań ministerstwa zdrowia, żeby zwiększać liczbę szkół medycznych, to ta liczba jest constans od roku 2016, dlatego że odchodzące pielęgniarki na emerytury… jedne odchodzą, drugie wchodzą i dlatego ten wskaźnik utrzymuje się nadal na tym samym poziomie, a dodatkowo mamy corocznie minusowy wskaźnik jeśli chodzi o liczbę osób do zatrudnienia i ustawa w obecnym kształcie, to pierwotnym celem tej ustawy z 2017 roku było ustalenie minimalnego poziomu wynagrodzeń poniżej którego pracodawcy nie mogli ustalić wynagrodzenia zasadniczego pracowników.

Skutkiem wprowadzenia tej ustawy miało być zwiększenie zainteresowania zawodami medycznymi ogólnie, bo wiemy dobrze, że mamy problem z wieloma zawodami medycznymi. W tej chwili jednak na pierwsze miejsce wysuwają się braki związane z grupą zawodową pielęgniarek. Ta ustawa miała spowodować, że będzie promowane podejmowanie zatrudnienia na terenie naszego kraju, żeby nie było emigracji młodych ludzi do innych krajów, zachęcenie do podwyższania kwalifikacji, co miało się przełożyć na zwiększoną liczbę osób pracujących w systemie ochrony zdrowia, na większy ich profesjonalizm, lepszą jakość i dostępność.

Pomimo wprowadzenia tej ustawy, możemy powiedzieć, że do końca to się nie udało – wręcz przeciwnie, od ubiegłego roku dochodzi do sytuacji degradacji i dyskryminacji pielęgniarek w podmiotach leczniczych.

Dyskryminowane czują się pielęgniarki, które wykonują tę samą pracę na tych samych stanowiskach, chyba warto tutaj podkreślić, że sygnalizowaliśmy, reprezentując OZZPiP, Ministerstwu Zdrowia od początku powstania ustawy, że nożyce, o ile chodzi o poszczególne grupy zawodowe, w zakresie tzw. kominów płacowych coraz bardziej się rozwierają i pracownicy odczuwają to jako dyskryminowanie ich i niepotrzebne aż takie zróżnicowanie wynagrodzeń.

Dlatego też, o ile chodzi o naszą ustawę, nasz projekt inicjatywy obywatelskiej, to przede wszystkim nasz projekt wiąże wynagrodzenie pracowników z faktycznie posiadanymi kwalifikacjami. Ministerstwo zdrowia wydaje ogromne pieniądze rok w rok na specjalizacje, pracownicy inwestują w siebie z racji zapisów ustawy zawodowej, tu mówię o grupie pielęgniarek, że mamy ustawowo obowiązek podnoszenia swoich kwalifikacji, zresztą podnoszone kwalifikacje – mamy już badania naukowe w Polsce, wykonane przez Uniwersytet Gdański, że wyższe kwalifikacje pielęgniarek wpływają na niższą śmiertelność pacjentów.

W tej ustawie dodatkowym elementem jest zrównanie pracowników posiadających takie same kwalifikacje, niezależnie od momentu, w którym te kwalifikacje nabywali. Czyli w momencie jak pracownicy podnoszą swoje kwalifikacje, to w ciągu roku pracodawca, w momencie przedstawienia dokumentu o wyższych kwalifikacjach powinien nas przesuwać do grupy wyżej.

Również w nowelizacji ustawy niwelujemy ogromne różnice i podnosimy współczynniki pracy dla grup w celu niwelowania tak ogromnych różnic. Również do projektu ustawy wprowadzamy gwarancję dla pracodawców przekazywania środków finansowych przez NFZ, tak jak było to dotychczas, bo tak jak powiedziałam wcześniej, w 2022 r. nowelizacja ustawy – może to było w dobrej wierze, pracodawcy mieli dać pracowników aneksy do umów, określające ich kwalifikacje i poziom wynagrodzenia, niestety stało się tak, że pracodawcy wręczali od lipca 2022 r. aneksy do umów, dając pracownikom niższe grupy i niżej ich kwalifikując. Wynikało to z faktu, że w ubiegłym roku mimo zapewnień te środki nie zostały przekazywane na teren podmiotów leczniczych w odpowiedniej wysokości, tylko dochodziło do sytuacji trzykrotnego rzucania kół ratunkowych podmiotom leczniczym, bo były te wynagrodzenia, czy wzrosty wynagrodzeń źle wycenione.

Nie wiem, czy któraś z koleżanek chciałaby jeszcze coś dodać w zakresie tych naszych postulatów głównych. Mamy wyrównanie wskaźników, uznanie kwalifikacji, zapewnienie środków finansowych pracodawcom i uznanie posiadanych kwalifikacji, bo podkreślamy tutaj, że to jest marnotrawstwo, przekazywanie 10 mln złotych rocznie na specjalizacje dla pielęgniarek, a potem dochodzi do sytuacji, że na terenie podmiotów leczniczych te specjalizacje nie są uznawane.

Opracowanie własne pielegniarki.info.pl na podstawie sejm.gov.pl