Uwarunkowania w zakresie wysokości zarobków pielęgniarek i położnych
Często pada pytanie – ile obecnie w Polsce zarabiają pielęgniarki i położne? Odpowiedź nie jest prosta i wymaga zwrócenia na kilka okoliczności.
Po pierwsze: większość pielęgniarek i położnych wykonuje praktykę zawodową w szpitalach. Są to podmioty lecznicze, które podlegają pod zapisy ustawy o wynagrodzeniach zasadniczych. Dlatego w tym obszarze ochrony zdrowia można z dużym prawdopodobieństwem podać realne wynagrodzenia personelu pielęgniarskiego. Wynagrodzenia uśrednione – bowiem w danym szpitalu pomiędzy poszczególnymi pielęgniarkami lub położnymi zaszeregowanymi nawet do tej samej grupy w siatce płac mogą występować znaczące różnice w wynagrodzeniu.
Powodem powyższego zróżnicowania wynagrodzenia są wypłaty lub brak wypłat w ramach dodatków. Jeśli pielęgniarka lub położna będzie pracowała w systemie jednozmianowym a jej staż pracy wynosi około 3 lat to taka osoba nie będzie miała wypłacanych dodatków: stażowego, za pracę w porze nocnej oraz za pracę w niedziele i wolne dni. Te dodatki stanowią procent wynagrodzenia zasadniczego. Warto jeszcze podkreślić, że niektóre szpitale zlikwidowały dodatki stażowe a ich wysokość może stanowić 20% (lub więcej) wynagrodzenia zasadniczego. To jest jeden z czynników powodujących zróżnicowanie wysokości dochodów personelu pielęgniarskiego.
Z wyliczeń Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji wynika, że dodatki do wynagrodzenia zasadniczego stanowią około 60-80% wynagrodzenia brutto brutto. Dlatego brak wypłaty przedmiotowych dodatków wpływa na znaczące zróżnicowanie wynagrodzeń. Natomiast należy obiektywnie stwierdzić, że w szpitalach zdecydowana większość zatrudnionego personelu pielęgniarskiego ze względu na organizację pracy oraz posiadany staż pracy, ma wypłacane przedmiotowe dodatki.
Po drugie: kolejnym obszarem ochrony zdrowia, w którym wykonują świadczenia zdrowotne liczne pielęgniarki i położne jest Podstawowa Opieka Zdrowotna oraz Specjalistyka. Podmioty lecznicze funkcjonujące w tym zakresie mają wielorakie formy organizacyjne co skutkuje zróżnicowaniem zasad wykonywania praktyki pielęgniarek i położnych. Dlaczego? Bowiem pielęgniarki i położne są także właścicielami podmiotów wykonujących świadczenia w zakresie POZ. Mogą być także podwykonawcami, którzy mają własną działalność gospodarczą. Mogą mieć status pracownika, gdyż wykonują świadczenia w oparciu o umowę o pracę.
Powyższe powoduje, że strumień środków finansowych przekazywany przez NFZ za wykonywanie świadczeń zdrowotnych może być kierowany bezpośrednio do pielęgniarek lub poprzez pośrednika jakim jest lekarz rodzinny. Dodatkowo sposób finansowania przez NFZ świadczeń w ramach POZ powoduje, że trudno definitywnie stwierdzić, jakie dochody mają pielęgniarki i położne w podstawowej opiece zdrowotnej. Jest to kwestia bardzo indywidualna.
Po trzecie: Domy Pomocy Społecznej. To obszar gdzie wynagrodzenia są zdecydowanie niższe niż w szpitalach. Dlaczego? DPS nie podlegają pod ustawę o najniższych wynagrodzeniach gdyż nie są podmiotami leczniczymi. Skutkuje to stałym odpływem personelu pielęgniarskiego z DPS.
Po czwarte: zróżnicowanie sposobu realizacji ustawy o najniższych wynagrodzeniach przez poszczególne placówki ochrony zdrowia. Jedne podmioty wypłacają wynagrodzenia zgodnie z siatką płac. Inne decydują, że nie będą szeregować pielęgniarek i położnych do grupy 2, gdyż uważają, że nie mają stanowisk pracy, na których jest wymóg posiadania tytułu magistra i specjalisty. To powoduje, że w dwóch sąsiadujących ze sobą szpitalach wynagrodzenia personelu pielęgniarskiego może być znacząco zróżnicowane. Dlatego podawanie uśrednionych wysokości zarobków pielęgniarek i położnych przez konkretne szpitale nie w pełni odzwierciedla sytuację płacową poszczególnych pielęgniarek.
Po piąte – zapisy ustawy o wynagrodzeniach zasadniczych w podmiotach leczniczych, a konkretnie tzw. siatka płac. To temat rzeka… O tym w kolejnym artykule redakcyjnym Ogólnopolskiego Portalu Pielęgniarek i Położnych pt. Wynagrodzenia pielęgniarek – dyrektor z pierwiastkiem boskości.
