Stres jest normalną częścią życia i nie da się go uniknąć. Jednak czym innego jest stres codzienny, a czym innym jest nagła ekspozycja na traumatyczne wydarzenie. W tym drugim przypadku może rozwinąć się zespół stresu pourazowego czyli PTSD. Czym jest? Jak sobie radzić w takiej sytuacji? Przeczytaj!

Czym jest zespół stresu pourazowego?

Wydarzenia traumatyczne to szokujące, zmieniające życie doświadczenia, które mogą mieć głęboki wpływ na nasze zdrowie psychiczne i emocjonalne. Dla niektórych osób następstwa traumatycznego zdarzenia mogą prowadzić do zespołu stresu pourazowego (PTSD). PTSD to zaburzenie psychiczne, które charakteryzuje się natrętnymi myślami, retrospekcjami i koszmarami, unikaniem przypomnień o zdarzeniu, negatywnymi zmianami nastroju i poznania oraz zmianami reakcji fizycznych i emocjonalnych. Osoby z PTSD często czują się odizolowane, zawstydzone i beznadziejne. Jeśli Ty lub ktoś kogo znasz zmaga się z PTSD, ważne jest, aby szukać profesjonalnej pomocy. Dzięki odpowiedniemu leczeniu, wiele osób z PTSD jest w stanie odzyskać zdrowie i prowadzić satysfakcjonujące życie.

Zespół stresu pourazowego może wystąpić u każdego, najczęściej diagnozowany jest u weteranów walk. Wynika to prawdopodobnie z faktu, że są oni narażeni na większą liczbę traumatycznych wydarzeń niż przeciętny człowiek. Warto jednak zauważyć, że PTSD nie dotyka tylko weteranów walk. PTSD może wystąpić u wszystkich ludzi, u osób o dowolnym pochodzeniu etnicznym, narodowościowym lub kulturowym oraz w każdym wieku. Szacuje się, że u jednej na 11 osób w ciągu życia zostanie zdiagnozowane PTSD. Statystyka w przypadku płci jest nieubłagana – kobiety zapadają na PTSD niemal dwa razy częściej niż mężczyźni. Objawy PTSD można podzielić na cztery główne kategorie: natrętne myśli, unikanie, negatywne zmiany w myśleniu i nastroju oraz zmiany w reakcjach fizycznych i emocjonalnych. Osoby z PTSD mogą doświadczać wszystkich lub niektórych z tych objawów. Leczenie PTSD zazwyczaj obejmuje kombinację leków i psychoterapii.

PTSD – przyczyny

Zdarzenia traumatyczne częściej powodują PTSD, jeżeli wiążą się z poważnym zagrożeniem życia lub bezpieczeństwa osobistego: im bardziej ekstremalne i długotrwałe zagrożenie, tym większe ryzyko wystąpienia PTSD w odpowiedzi na nie. Wiele czynników ryzyka wiąże się z charakterem samego wydarzenia traumatycznego. Czynniki, które wydają się utrudniać powrót do zdrowia po traumatycznym wydarzeniu, to między innymi doświadczenie wielu wcześniejszych traumatycznych przeżyć, doświadczenie szczególnie silnej traumy, doznanie obrażeń w trakcie zdarzenia, widok kogoś innego rannego lub zabitego, poczucie bezsilności i bezradności w trakcie zdarzenia.

Osoby, które mają inne problemy ze zdrowiem psychicznym, takie jak depresja lub lęk, są również bardziej narażone na wystąpienie PTSD. Ponadto osoby, którym po przeżyciu traumy brakuje wsparcia społecznego, są bardziej narażone na wystąpienie PTSD. Dobra wiadomość jest taka, że wiele z tych czynników ryzyka można zredukować dzięki skutecznym programom profilaktyki i leczenia.

Bardziej niż klęski żywiołowe i inne niespodziewane wypadki, na rozwój PTSD mogą wpłynąć krzywdy, które celowo wyrządza człowiek innym – akty terroryzmu, brutalna napaść, tortury, sceny okaleczeń i inne tego typu wydarzenia.

Istotną rolę odgrywa również stopień, w jakim zdarzenie traumatyczne było nieoczekiwane, niekontrolowane i nieuniknione. Inne czynniki ryzyka PTSD to: wcześniejsze traumatyczne przeżycia, szczególnie we wczesnym okresie życia, historia PTSD w rodzinie, historia przemocy fizycznej lub seksualnej, historia uzależnień, historia depresji, zaburzeń lękowych lub innych chorób psychicznych. Niestety, czynniki te często prowadzą do błędnego koła, w którym osoby najbardziej narażone na PTSD są również najbardziej narażone na jego wystąpienie. Jednak dzięki świadomości i zrozumieniu możemy przerwać ten cykl i pomóc osobom, które doznały traumatycznych przeżyć, wyleczyć się.

PTSD – objawy

Diagnoza PTSD wymaga generalnie, aby osoba doświadczyła lub była świadkiem traumatycznego wydarzenia, w wyniku czego rozwinęły się u niej objawy, które trwają dłużej niż miesiąc i powodują znaczące upośledzenie w funkcjonowaniu społecznym, zawodowym lub w innych ważnych obszarach funkcjonowania.

DSM-IV nakreśla konkretne kryteria, które muszą być spełnione, aby u danej osoby zdiagnozowano PTSD. Należy jednak pamiętać, że nie u wszystkich osób, które doświadczyły traumatycznego wydarzenia, rozwinie się PTSD. W rzeczywistości większość osób, które doświadczyły traumy, nie rozwinie tego zaburzenia.

 Istnieje wiele czynników, które wpływają na to, czy u danej osoby rozwinie się PTSD po traumatycznym wydarzeniu, w tym ciężkość wydarzenia, poziom narażenia na to wydarzenie, system wsparcia społecznego i wcześniejsza historia traumy. Chociaż DSM-IV zapewnia użyteczne ramy dla zrozumienia PTSD, ważne jest, aby pamiętać, że każda osoba doświadcza traumy i jej następstw w swój własny, niepowtarzalny sposób.

PTSD to poważny stan, który może powodować szereg objawów, w tym retrospekcje, koszmary, lęk i depresję. Osoby z PTSD mogą unikać sytuacji lub osób, które przypominają im o traumatycznym wydarzeniu, a także mogą mieć silne negatywne reakcje na coś tak zwyczajnego jak głośny hałas lub przypadkowy dotyk. Jeśli uważasz, że Ty lub ktoś kogo znasz może cierpieć na PTSD, ważne jest, aby szukać profesjonalnej pomocy.

Silny stres, strach, ataki paniki, wrażenie derealizacji i depersonalizacji, ciągłe przeżywanie we własnej głowie traumatycznego zdarzenia, problemy z codziennym funkcjonowaniem – z powrotem do pracy, z wyjściem z domu, z podejmowaniem najprostszych czynności, nierzadko też ciągłe poczucie winy i wstydu – to tylko niektóre kwestie, z którymi na co dzień muszą zmagać się osoby z PTSD.

Przerażające, traumatyczne wydarzenie może odbić ogromne piętno na życiu danej osoby. Jest jednak nadzieja – leczenie jest możliwe! Jeśli nie wiesz co zrobić, nie jesteś pewien czy to na pewno PTSD, masz wątpliwości dotyczące zachowania własnego lub kogoś bliskiego, nie bój się poszukać pomocy. Psychiatra Warszawa CoTam? – jeśli masz jakieś pytania, jeśli czegoś nie wiesz, jeśli chcesz się czegoś dowiedzieć i coś zrozumieć, pamiętaj, że nie jesteś sam z tym, z czym się zmagasz.

PTSD – leczenie

Dla wielu osób, które doświadczyły traumy, jej skutki mogą trwać długo po zakończeniu wydarzenia. Koszmary, retrospekcje i natrętne myśli to tylko niektóre ze sposobów, w jakie trauma może nadal prześladować osoby, które zostały nią dotknięte.

Chociaż nie ma jednego podejścia, które jest gwarantowane, aby pracować dla wszystkich, badania wykazały, że psychoterapia może być skutecznym leczeniem PTSD. Psychoterapia może pomóc ludziom zrozumieć i przetworzyć swoje uczucia, rozwinąć zdrowe mechanizmy radzenia sobie i uzyskać poczucie kontroli nad swoim życiem. Ponadto, terapia może zapewnić bardzo potrzebne wsparcie i wskazówki w trudnym czasie. Dla wielu osób cierpiących na PTSD, psychoterapia może być istotną częścią procesu leczenia.

Chociaż całkowite wyleczenie z PTSD może zająć trochę czasu, należy pamiętać, że postęp jest możliwy. Pierwszym krokiem jest przeciwdziałanie poczuciu bezradności, które może pojawić się w związku z traumą. To normalne, że po traumatycznym wydarzeniu czujesz się przytłoczony, ale należy pamiętać, że masz siłę i możliwości, aby przez to przejść. Może to wymagać skorzystania z profesjonalnej pomocy, takiej jak terapia lub doradztwo. Wsparcie i zrozumienie mogą zapewnić również przyjaciele i rodzina. Mówienie o swoich przeżyciach i uczuciach może pomóc w ich przetworzeniu i rozpoczęciu dalszego rozwoju. Istnieje również wiele książek i stron internetowych, które oferują pomocne wskazówki dotyczące radzenia sobie z PTSD. Powoli, ale pewnie, podejmując te kroki, można zacząć pokonywać traumę i budować nowe życie.