Uprawnienia pielęgniarek przejmują opiekuni medyczni

W dniu 1 lutego 2022 roku opublikowaliśmy na Ogólnopolskim Portalu Pielęgniarek i Położnych artykuł pt. Opiekun przejmie pobieranie krwi żylnej i włośniczkowej. Temat wywołał ponad 300 komentarzy na fanpage’u pielegniarki.info.pl. Więcej informacji w powyższej sprawie w linku poniżej.

Natomiast w dniu dzisiejszym zwracamy uwagę na kolejny aspekt poruszanego zagadnienia. Zmiany w kontekście zakresu uprawnień opiekuna medycznego, mają dotyczyć procedur dotychczas zarezerwowanych dla zawodu pielęgniarki, w tym podawania leków różnymi drogami. W taki sposób nakreślono cel główny projektu pt. Rozwój kompetencji zawodowych i kwalifikacji opiekunów medycznych, odpowiadających na potrzeby epidemiologiczno-demograficzne kraju.

W celu głównym projektu, który dotyczy szkoleń opiekunów medycznych, podkreślono:

Wprowadzone zmiany do systemu kształcenia w zawodzie opiekun medyczny, przyczynią się do zapewnienia odpowiednio przygotowanego personelu w systemie ochrony zdrowia, jak również pozwolą opiekunom medycznym rozwijać się zawodowo poprzez nabywanie dodatkowych kompetencji.

Mając powyższe na uwadze, projekt zakłada realizację kursów dla opiekunów medycznych, wykształconych w oparciu o wcześniej obowiązującą podstawę programową, dzięki czemu będą mogli nabyć dodatkowe kompetencje zawarte w rozszerzonej podstawie programowej kształcenia w zawodzie opiekun medyczny, a tym samym zwiększą swoje kwalifikacje w systemie ochrony zdrowia.

Założenia Projektu UE – Działanie 7.1 Wzmocnienie zasobów kadrowych systemu ochrony zdrowia

Zakres uprawnień zawodowych opiekuna medycznego według poprzedniej podstawy programowej

Poniżej publikujemy odpowiedź ministerstwa zdrowia w zakresie kompetencji opiekuna medycznego do podawania leków.

W nawiązaniu do pisma z dnia 26 października 2020 r. w sprawie umożliwienia podawania leków przez opiekunów medycznych zatrudnionych w domach pomocy społecznej, uprzejmie przekazuję poniższą informację.

Należy zauważyć, iż podstawa programowa kształcenia w zawodzie opiekun medyczny, stanowiąca załącznik nr 20 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 maja 2019 r. w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz dodatkowych umiejętności zawodowych w zakresie wybranych zawodów szkolnictwa branżowego (Dz. U. z 2019 r. poz. 991) zawiera zakres wiedzy i umiejętności, jakie posiada absolwent, który ukończył szkołę w zawodzie opiekun medyczny.

Zgodnie z ww. podstawą programową nabywa on kwalifikacje do pomagania osobie chorej i niesamodzielnej w przyjmowaniu leków zleconych przez lekarza różnymi drogami (doustnie, przez skórę i na błony śluzowe), a w przypadku osób, które nie są w stanie samodzielnie przyjąć leku, również podaje go bezpośrednio do ust lub na skórę, bez naruszania powłok skórnych.

Mając na uwadze powyższe, opiekun medyczny pomaga osobie chorej i niesamodzielnej w przyjmowaniu leków, a w przypadku osób, które nie są w stanie samodzielnie przyjąć leku, również podaje go bezpośrednio do ust.

Podkreślenia wymaga fakt, iż podawanie leków nie jest wyłącznie czynnością techniczną, ale łączy się z koniecznością obserwacji podopiecznego, jego reakcji na podane leki i reagowaniem w przypadku działań niepożądanych. Ponadto, leki powinny być podawane zgodnie z zaleceniem lekarza, które to zalecenia opiekun powinien otrzymać w formie pisemnej, a po przygotowaniu i rozdzieleniu przez pielęgniarkę leków, zgodnie z zaleceniami lekarza, opiekun medyczny może pomóc osobie niesamodzielnej w przyjęciu leku. Realizowanie przedmiotowych zadań przez opiekuna medycznego winno odbywać się przy współpracy z zespołem terapeutycznym.

Mając na uwadze powyższe uprzejmie informuję, iż brak jest konieczności wprowadzania przepisów, które pozwoliłyby na podawanie leków przez opiekunów medycznych, zatrudnionych domach pomocy społecznej, gdyż omawiane uprawnienia opiekunowie medyczni uzyskują w toku kształcenia i wynikają one z podstawy programowej tego zawodu.

Z poważaniem
z upoważnienia Ministra Zdrowia
Józefa Szczurek-Żelazko
Sekretarz Stanu
Warszawa, 04 listopada 2020 roku

Zakres uprawnień zawodowych opiekuna medycznego według nowej podstawy programowej

Absolwent szkoły prowadzącej kształcenie w zawodzie opiekun medyczny, który rozpocznie kształcenie zgodnie z nową podstawą programową będzie przygotowany do wykonywania zadań zawodowych w zakresie kwalifikacji MED.14.

Do nich zaliczono:

Podaje leki osobie chorej i niesamodzielnej na zlecenie lekarza lub pielęgniarki:

1) opisuje poszczególne grupy leków, substancje czynne zawarte w lekach, zastosowanie leków oraz ich postacie i drogi ich podawania

2) podaje leki przez układ pokarmowy (doustnie, podjęzykowo, okołopoliczkowo, doodbytniczo) lub na skórę

3) podaje leki przez układ oddechowy (nebulizatory, inhalatory ciśnieniowe z dozownikiem pojedynczych dawek, z dozownikiem uruchamiającym wdech, inhalatory proszkowe)

4) podaje leki podskórnie

5) omawia zasady przechowywania i przygotowywania leków zgodnie z obowiązującymi standardami

6) wymienia i rozpoznaje najczęstsze działania niepożądane poszczególnych leków

7) powiadamia lekarza lub pielęgniarkę o wystąpieniu działań niepożądanych poszczególnych leków

źródło: podstawa programowa kształcenia w zawodzie opiekun medyczny.